حسین آخوندی

با تغییر و تحولات به وجود آمده در سالهای اخیر و حضور فعال بانوان در جامعه و در عرصه کار و تلاش ،نهاد خانواده با مسایل و چالش های مختلفی مواجه و باعث دغدغه و نگرانی های در میان خانواده ها شده است در بحث اشتغال زنان ، از یک سوی سنت های ریشه دار اجتماعی و دینی زنان را به حفظ ارکان خانواده دعوت می کند و از سوی دیگر نیازهای واقعی و کاذب دنیای پرهیاهوی امروز آنان را به حضور هر چه بیشتر در جامعه و اشتغال در مراکز کاری فرا می خواند. با نگاهی به قرآن و منابع روایی و تاریخی در می یابیم که اشتغال زنان به معنای کار درآمد زا به خودی خود هیچ ممنوعیتی در اسلام ندارد. هر چند توصیه ای یا تشویق خاصی هم نسبت به اشتغال زنان در متون دینی مشاهده نمی شود. اسلام اشتغال زنان را نه به خودی خود بلکه به فرضی که به مصالح مهمتر به ویژه نقش مادری و همسری و حفظ پاکدامنی و سلامت اجتماعی جامعه آسیب برساند، ناپسند شمرده است.
علل و انگیزه های مختلفی باعث می شود تا بانوان به فعالیت های بیرون از منزل روی بیاورند از جمله نیاز مالی و اقتصادی ،تکامل جویی، رسیدن به استقلال مالی، پر کردن اوقات فراغت ،چشم و هم چشمی و انگیزه خدمت رسانی.
با توجه به انگیزه های که بیان شد اشتغال زنان می تواند پیامدهایی داشته باشد .بدیهی است که زنان شاغل نمی توانند آن طور که شایسته است وظایف خانه داری و مسئولیت های خود را به عنوان مادر و همسر انجام دهند. بسیاری از اختلافهای زناشویی هم از همین امر ناشی می شود خصوصا در جایی که مردان خود را موظف به کمک در کارهای منزل نمی بینند. همچنین وقتی مادر دوش به دوش پدر بیرون از خانه باشد بدیهی است که فرصت و انرژی کافی برای نظارت بر امور درسی و رفتارهای بیرون از منزل بچه ها را ندارد.
صبح زود ،کله سحر،بچه سه چهار ساله باید پا به پای پدر و مادر از خواب نازنین بیدار شود و در مهدها و خانه فامیل و یا پیش مادربزرگ روزگار سپری کند تا مادر خسته و کوفته از کار به منزل باز گردد طبیعی است این کار موجب در به دری و سردرگمی و مشکلاتی برای کودک می شود احساس گناه ، مهمترین احساس منفی مادران شاغل است که به علت نگرانی از عدم حضور در کنار فرزندشان ایجاد می شود.
برای کاستن از این پیامد ها توجه و به کارگیری بعضی نکات راهگشاخواهد بود: توجه به ارزش و اهمیت خانه داری. بی تردید خانه داری خانه نشینی نیست و بیکاری تلقی نمی شود. خانه داری بستر فرهنگ سازی و اصلاح اجتماع و رشد انسانهاست. پرورشگاه مردان و زنان با فضیلت است مرکز شخصیت سازی و کلاس تعلیم و تربیت فرزندان است خانه داری کاری آبرومند و پر افتخار است پیامبراکرم فرمودند: هر زنی در خانه همسر خود کاری انجام دهد و هدف او اصلاح امور خانه باشد خداوند نظر رحمت به او می افکند و هر که خدا نظر رحمت به او افکند هرگز عذاب نخواهد شد.
نباید از این نکته غافل شد که تنها راه برای رفع مشکلات اقتصادی اشتغال زنان نیست خیلی وقت ها با این که اشتغال خانم سطح در آمد خانواده را بالا می برد ولی الزاما آرامش و رفاهی که انتظارش را می کشید در پی ندارد در واقع اگراعتدال و قناعت در هزینه ها و مخارج زندگی مراعات شود کمتر با مشکل مواجه خواهیم شد. لازم است زوجهای شاغل نسبت به محدودیت های یکدیگر واقع بین باشند. به هر حال اشتغال خانم در کنار مزایایی که برای زندگی دارد محدودیت هایی هم دارد به قول معروف هر که خربزه می خوره پای لرزش هم باید بشینه حالا که با خانم شاغل ازدواج کرده اید به دور از انصاف و مردانگی است که انتظار داشته باشید همه چیز در خانه مرتب باشد ،غذا به موقع آماده باشد ، لباس شسته و اتو شده باشد . تا آنجا که ممکن است بخشی از بار روی دوش خانم را کم کنید و از تلاشهای ایشان قدردانی کنید.
کسب در آمد ،رسیدن به استقلال مالی و کمک به خانواده توسط زنان باعث بی مهری ،منت گذاشتن ،سرزنش یا تحقیر اعضای خانواده به خصوص همسر نشود.
شایسته است زنان شاغل در محیط کار حریم عفت و نجابت را رعایت نمایند و در مقابل نامحرم رفتاری توام با وقار، جدی و متکبرانه داشته باشند به هر حال اسلام با الگویی از اشتغال زنان موافق است که با حفظ ارکان نظام خانواده،سلامت اخلاقی جامعه را تهدید نکند.
سخن آخر اینکه در این زمینه نمی توان برای تمام افراد جامعه نسخه یکسانی ارائه کرد. تفاوتهای فردی و ویژگیهای شخصیتی ، نیازهای فردی و اجتماعی و غیره هر کدام اقتظاء هایی دارد که می تواند اشتغال را بر فردی قابل توجیه و بر دیگری آسیب زا و غیر قابل توجیه بکند .


  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا