در عصر نوین شهرنشینی ایران که از سال 1300 آغاز گردیده و با فراز و نشیبهایی تا کنون در یک سیر صعودی ناهماهنگی ادامه دارد. بدلایلی از جمله رشد آگاهی و دانش شهروندان و اهمیت زمان، نقش کمی و کیفی خدمات شهری رو به فزونی نهاده است قطعاً زمانی خدمات شهری مهم خواهد بود که بتواند در ایجاد امنیت شهر نقش داشته باشد هر چند امنیت از جنبههای مختلف قابل بحث و بررسی است اما منظور از امنیت در این مقاله امنیت اقتصادی، اجتماعی، روحی و روانی شهروندان است به تعبیر دیگری شهروند باید احساس کند که خدمات شهری ابزاری مطمئن در رسیدن به مقاصد و برنامههای وی است در غیر اینصورت ایجاد بیبند و باریهای شهری در ابعاد مختلف اولین تبعات آن خواهد بود که سکونت در یک نقطه شهری همراه با نگرانی، پریشانی و دلهره خواهد بود یعنی شهر بصورت ناملموس دچار وندالیسم پنهان گردیده و شهروند هر گونه ابزار شهری را بعنوان مزاحم زندگی جاری خود میداند بنابراین ممکن است به میزان رفع نیازهای روزمره و به سلیقه شخصی در سطح خرد دست به سازماندهی خدمات شهری محدود زده و چون این نوع ابتکار نمیتواند با کل شهر هماهنگ باشدهرج و مرج و بیبند و باری شهری را شامل میشود. ایده شهر سالم سازمان بهداشت جهانی (w.h.o) که انسان را هم هدف توسعه و هم ابزار نیل به توسعه میداند در یک شهر سالم شکل خواهد گرفت منظور از سلامت شهری ایجاد وضعیت کامل جسمی، روحی و اجتماعی برای شهروندان است که در شهرها با ایجاد خدمات بهینه، مطلوب ، کارآمد و بروز شهری با توجه به شرایط زمانی، مکانی و جغرافیایی ممکن و مقدور خواهد شد.
هدف از بکارگیری خدمات شهری و ایجاد امنیت شهری فراهم شدن موقعیتی است که شهروندان ضمن حمایت از یکدیگر و مشارکت گروهی در انجام کلیه امور زندگی قابلیتهای خود را به حداکثر برسانند. در یک جو ناسالم شهری نه اینکه قابلیتی شکوفا نخواه دشد بلکه استعدادهای درخشان نیز در مرور زمان پژمرده و به تعبیری شهر در بستر احتضار فرو خواهد رفت از این رو ضرورت دارد با لحاظ شرایط شهر و بهرهبرداری از فناوری رو در راستای ایجاد سلامت شهر خدمات شهری مناسبی ایجاد شود.
اینکه بین ایجاد خدمات مطلوب شهری در بخشهای :
1 ـ ترابری و حمل و نقل شهری
2 ـ بهداشت شهری
3 ـ رفاه شهری
4 ـ امداد شهری
و ایجاد امنیت شهروندان چه رابطهای وجود دارد باید گفت رابطهای کاملاً منطقی بین این دو مقوله وجود دارد اصولاً پرستیژ و کلاس شهروندی زمانی شکل خواهد گرفت که به متوسطی از خدمات شهری دسترسی داشته باشیم عدم وجود ابزارهایی در خدمات شهروندان ناامنی شهری را موجب خواهد شد به تعبیر دیگری پتانسیل موجود در فرهنگ شهروندی در چنین شهری در خدمات رفاه و توسعه شهری نخواهد بود البته یک مشکل اصلی وجود دارد و آن نبود اطلاعات پایه یا data در اکثر شهرهای ایران است اینکه دقیقاً بتوانیم جمعیت یک شهر را برای یک دوره ده ساله پیشبینی کنیم اگرنگوییم غیر ممکن است، باید گفت با خطای زیادی همراه خواهد بود چون خیلی از اجزای شهری مانند رشد جمعیت، مهاجرت، مطالبات شهروندان و ... به نسبتی در اختیار برنامهریز شهری نیست اما چگونه میتوان میزانی از خدمات شهری قابل قبول را برای یک شهر ایجاد کرد و در یک سیر تکاملی در راستای توسعه آن بود با برنامهریزی و بهرهگیری از تجربههای ملی و بینالمللی غیرممکن نیست.
در بخش خدمات شهری نباید غافل بود که هم نوسان کمی خدمات شهری در اکثر شهرهای ایران مشهود است و هم حدود 70% از نیروهای فعال در این بخش فاقد تخصص و مهارت لازماند فقدان رشتههای دانشگاهی در زمینه شهری و عدم باور مدیران کلان به تخصصگرایی در خدمات شهری و دهها عامل خرد و کلان دیگر در ایجاد وضعیت فعلی مؤثر بودهاند. در بخش امنیت نیز باید گفت در حال حاضر شناخت جامعی نسبت به نقاط آسیبپذیر و ناامن شهرها بصورت جامع وجود ندارد ضمن اینکه در صورت داشتن اطلاعات کاملی از این موضوع قوانین صحیح مقابله با ناهنجاریهای شهری نیز برای مبارزه با خاطیان وجود ندارد نهایت برخوردی که ممکن است با مزاحمان و خاطبان نظام شهری بعمل آید برخورد قضایی در یک پروسه اداری ملیتهای گوناگون و زبانهای مختلف، از آن حقوق مفاهیم و اصول و مصادیق مشترکی درک و برداشت مینمایند.
حال با این توضیحات میتوان اظهار نمود که شهرنشینی و فرهنگ غالب در آن که برخواسته از مردم موجود در شهر میباشد در غالب یک چهارچوب منظم به زندگی خود ادامه میدهند حال اگر در این مسیر جامعه برای مردم در اثر ارتکاب جرایم که از سوی اعضای خود جامعه صورت گرفته دچار یکسری مخاطره و ناامنی بشود چه باید کرد. آیا صرف جلوگیری کردن از افراد مجرم در ارتکاب جرم در جامعه ، موجبات امنیت در جامعه فراهم خواهد شد. آیا برخورد قانونی و قضایی با مجرم جهت فراهم نمودن محیطی امن در جامعه افاده میکند. یا اینکه برای داشتن جامعهای سالم و عاری از هر گونه مخاطره و ناامنی میبایست از روشهای پیشگیرانه در جهت ارتکاب جرایم استفاده نمود.
معذالک برای پاسخ دادن به این پرسشها ما را بر آن داشت که بررسی نمائیم چه ارتباطی بین شهرنشینی و فرهنگی که در آن موجود است با جرائم ارتکابی که از آن نشأت میگیرد وجود دارد که البته در این مقاله نگارنده به بررسی و مطالعه کتب و متون و محتوی آنها میپردازد که در پایان با راهکارهایی که ارائه میشود امید است که موجبات تحقق امنیت را در بستر جامعه و محیط زندگی شهروندان ایرانی را با بکار گرفتن آنها فراهم آید.
امیرحسین رادمنش
عضو شورای اسلامی شهر
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 29,مارس,2024