حلیم

هَلیم (که گاه به نادرست حَلیم نوشته می‌شود) از غذاهای سنتی ایران است که با گوشت و گندم یا بلغور پخته می‌شود. هلیم انواع مختلف دارد و مواد اولیه آنها با یکدیگر متفاوت است. اما برای تهیه هلیم گندم از گندم پوست گرفته و کوبیده شده، پیاز و گوشت گوساله سردست و مقداری روغن استفاده می‌شود. رنگ حلیم با شکر عوض می‌شود.

این غذا معمولاً به عنوان صبحانه یا در ماه رمضان به عنوان افطاری مصرف می‌شود و با سرشیر، دارچین، کنجد، شکر و گوشت ریز شده مرغ یا بوقلمون تزئین می‌شود.

حلیم از معروفترین غذاهای سنتی ایران است که معمولاً در ایام ماه مبارک رمضان در سفره افطار به عنوان پیش غذا و در سحرگاهان به عنوان صبحانه موجود بوده و با دارچین و شکر و گوشت ریز شده مرغ یا بوقلمون تزئین و مصرف می‌شود.

حلیم انواع مختلف دارد و مواد اولیه آنها با یکدیگر متفاوت است اما برای تهیه حلیم گندم از گندم پوست گرفته پیاز و گوشت گوساله سردست و مقداری روغن استفاده می‌شود.


حلیم

یک غذای پرکالری محسوب می‌شود. ۱۰۰ گرم حلیم۱۹۰ کالری انرژی دارد و حاوی ۶ گرم پروتئین، ۱۰ گرم چربی، ۲۰ گرم کربوهیدرات، ۱ میلی‌گرم آهن و ۹ میلی‌گرم کلسیم است.حلیم به دلیل داشتن گندم، علاوه بر خاصیت سیرکنندگی بالا منبع بسیار خوب روی، منیزیم، آهن و نیاسین است. البته اگر در تهیه این غذا از گندم سبوس‌دار که فیبر زیادی دارد استفاده شود، در بهبود برخی از بیماری‌های دستگاه گوارش، سرطان روده و سینه نیز موثر خواهد بود.

فیبر موجود در گندم سبوس‌دار با کاهش کلسترول خون، کاهش فشارخون، کنترل قندخون و کاهش احتمال لخته شدن خون باعث سلامت بهتر قلب و کاهش بیماری‌های قلبی می‌شود. همچنین برای پیشگیری از یبوست و سرطان مثل سرطان روده بزرگ مفیداست. همچنین گندم سبوس‌دار دارای خاصیت ضدانگلی است و از بروز حساسیت‌ها و عدم تحمل غذایی مثل سندرم روده تحریک‌پذیر، التهاب مفاصل و بیماری‌های عصبی جلوگیری می‌کند.

نخود هم که در پخت برخی انواع حلیم به کار می‌رود غنی از فولات، ویتامین B6 ویتامین C و روی است.

۱۰ نکته در ارتباط با مصرف حلیم‌
۱-‌ در خوردن حلیم مراقب وزن خود باشید یک پیاله حلیم تقریبا ۱۵۰ کالری انرژی دارد که اگر با یک قاشق شکر، یک کف دست نان و روغن مصرف شود، ۳۵۰ تا ۳۰۰ کالری انرژی دارد.

۲- حلیم یک غذای سالم و بسیار مقوی است، اما اگر دچار افزایش قند یا چربی خون هستید باید توجه داشته باشید که شکر و روغن با آن استفاده نکنید یا در حداقل ممکن مصرف کنید.

۳- اگر می‌توانید حلیم را در منزل و با استفاده از جوانه گندم یا حداقل گندم سبوس‌دار تهیه کنید.

۴- حلیم مانده را مصرف نکنید، زیرا اگر حلیم چند ساعت یا چند روز بماند مواد نشاسته‌ای آن غیرقابل هضم می‌شود و نشاسته آن به نشاسته مقاوم تبدیل می‌شود و موجب ناراحتی‌های گوارشی می‌شود.

۵- برخی در پخت حلیم از جوانه گندم استفاده می‌کنند. این حلیم به دلیل داشتن جوانه گندم، علاوه بر خاصیت سیرکنندگی بالا منبع بسیار خوب انواع ویتامین‌ها و املاح است. از سوی دیگر با توجه به فعل و انفعالاتی که طی جوانه زدن در دانه گندم اتفاق می‌افتد میزان کالری جوانه گندم به مقدار زیادی کاهش می‌یابد که یکی از مزایای حلیم غنی شده نسبت به حلیم‌های رایج است.

۶- حلیم یک منبع عالی پروتئین بوده و از غذاهایی است که دیر هضم می‌شود. به همین علت مصرف آن در سحر موجب می‌شود تا مدت‌ها احساس گرسنگی نکنید.

۷- در هنگام افطار حلیم را با شکر و روغن زیاد نخورید، زیرا باعث تحریک معده، اضافه وزن و نیز عطش شدید می‌شود. اغلب این تشنگی را با نوشیدن مقادیر زیاد آب و نوشیدنی‌های سرد جبران می‌کنند. این کار باعث رقیق شدن شیره معده و تاخیر هضم غذا می‌شود. عاقبت این رفتار نفخ شکم و سایر ناراحتی‌های گوارشی است.

۸- حلیم به علت داشتن گندم و گوشت منبع خوب آهن بوده و برای زنان، دختران جوان و افرادی که در معرض کم‌خونی هستند، توصیه می‌شود.

۹- پس از خوردن حلیم بلافاصله دراز نکشید، زیرا این غذا دیر هضم است و باعث می‌شود دچار سوزش و ناراحتی معده شوید.

۱۰- در ماه رمضان سر هر کوچه دیگ حلیم بر‌پا می‌شود، اما به آنان اعتماد نکنید و حلیم را فقط از واحدهای صنفی مجاز به عرضه حلیم خریداری کنید. زیرا برخی سودجویان در محل‌های غیربهداشتی حلیم‌های غیربهداشتی و بی‌کیفیت طبخ کرده و محصول را به همه جا توزیع می‌کنند و فروشنده نیز آن‌را به قیمت غذاهای سالم و بهداشتی به فروش می‌رساند. برای حفظ سلامت خود از این اماکن حلیم نخرید.

طرز تهیه حلیم حلیم گندم


حلیم گندم


- طرز تهیه حلیم

گندم را از شب قبل خیس کنید. گندم را همراه گوشت و نمک به مدت 5 الی 6 ساعت بعد از به جوش آمدن آب بگذارید بپزد...

 

طرز تهیه حلیم حلیم گندم


آش انواع آش و حلیم - طرز تهیه حلیم حلیم گندم

 

مواد لازم برای

گندم پوست کنده 3 کیلوگرم

گوشت گوسفند 1 کیلوگرم

کره 250 گرم

نمک 2 قاشق غذاخوری

آب 3 برابر میزان گندم

طرز تهیه:

گندم را از شب قبل خیس کنید. گندم را همراه گوشت و نمک به مدت 5 الی 6 ساعت بعد از به جوش آمدن آب بگذارید بپزد. آنقدر هم می زنیم تا کاملاً لعاب پس دهد. گوشت بایستی ریش ریش شود ولی بقیه مواد را باید با گوشتکوب کوبید. مرتب هم بزنید وگرنه ته می گیرد. 1.5 تا 2 ساعت زمان نیاز دارد.

حلیم را بعد از برداشتن از روی حرارت، مدتی در ظرف بماند تا خودش را بگیرد و سپس تزیین کنید. 3 قاشق شکر و 1 قاشق دارچین را در کاسه ای با هم مخلوط کنید و برای تزیین حلیم استفاده می شود. کره و روغن را دور شکر تزیین شده بریزید.


مواد لازم : برای 12 نفر

 

گندم
1 کیلو
پیاز 3 عدد
فلفل به مقدار کافی
گوشت 1 کیلو
نمک به مقدار کافی

 

 طرز تهیه :

مهمترین نکته در پخت حلیم طول مدت پخت و حرارت کم است . گوشت وپیاز را می گذاریم کاملا بپزند . گندم را قبلا خیس می کنیم . سپس با آب و نمک می جوشانیم . پس از پختن آن را خوب می کوبیم و داخل گوشت می ریزیم . مدام حلیم را هم می زنیم که گوشت به صورت ریشه ریشه با گندم مخلوط شود و حالت چسبناک پیدا کند . نمک و فلفل را آخر کار اضافه می کنیم . موقع کشیدن روی آن کره آب شده ودارچین می دهید و با شکر مصرف می کنیم .

حلیم با گوشت

 

مواد لازم برای 12-10 نفر:

 

یك كیلو

مغز ران بی استخوان

 یك كیلو

گندم

4 عدد

پیاز متوسط

100 گرم

كره

5 لیوان

آب

 یك قاشق مرباخوری

 نمك

به مقدار دلخواه

شكر و دارچین

 

طرز تهیه:

گندم را پاك كرده و از یك روز قبل خیس كنید. گوشت را چند قطعه كرده و با پیاز درسته ، گندم خیس خرده و آب با شعله ملایم بپزید تا آب آن تقریبا به خُردش رود. گوشت ، گندم و پیاز را یك بار چرخ كنید و دوباره به قابلمه ریخته و كره را به آن اضافه كنید. در حین پختن حلیم بایستی مرتب و پیوسته آن را هم بزنید. در حدود 6-5 دقیقه آن را روی حرارت ملایم تفت دهید . روی آن را با شكر و دارچین تزیین كنید.

با گوشت بوقلمون و مرغ هم می توان حلیم پخت.

نكات تغذیه ای:

گندم از گروه غلات است.غلات به ویژه غلات سبوس دار دارای خواص زیادی هستند.

فیبر موجود در غلات سبوس دار باعث سلامت بهتر قلب و كاهش بیماری های قلبی می شود كه به دلایل زیر است:

- كاهش كلسترول خون  - كاهش فشار خون – كنترل قند خون و كاهش احتمال لخته شدن خون.

همچنین فیبر موجود در سبوس غلات برای پیشگیری از یبوست ، سرطان مثل سرطان روده بزرگ مفیداست.

غلات سبوس دار درای خاصیت ضد انگلی هستند و نیز از بروز حساسیت ها و عدم تحمل غذایی مثل سندرم روده تحریك پذیر، التهاب مفاصل و بیماری های عصبی جلوگیری می كنند. 

حلیم بوقلمون

نخود را از شب قبل خیس کرده و می جوشانیم تا نفخ آن گرفته شود .گندم را نیز از شب قبل خیس کرده و با نمک خوب می پزیم. نخود را (آب آن را خارج می کنیم) به همراه پیاز و گوشت کاملاً می پزیم، گوشت پخته را از آب و نخود جدا می کنیم و می کوبیم تا ریش ریش شود، گندم را با مقداری آب جوش در مخلوط کن می ریزیم تا کاملاً له شود . نخود را نیز با کمی آب گوشت در مخلوط کن می ریزیم و خوب له می کنیم (می توانیم از گوشت کوب برقی استفاده کنیم) بقیهٔ آب گوشت، نخود، گوشت و گندم له شده را با هم مخلوط کرده و در قابلمه‌ای می ریزیم. قابلمه را روی حرارت ملایم می گذاریم . حدود نیم لیتر آب به آن اضافه می کنیم ( آب حلیم را اندازه می کنیم) و می گذاریم تا حلیم به مدت نیم ساعت جا بیفتد البته باید در این مدت حلیم مرتب هم زده شود تا ته نگیرد. بعد از جا افتادن حلیم، آن را در ظرف مناسب می ریزیم، با روغن، دارچین و نخود پخته تزیین و با شکر سرو می کنیم. گوشت حلیم باید کاملاً ریش ریش شده تا باعث کش دار شدن این غذا شود.بهتر است پوست نخود پس از پختن جدا شود. حلیم را می‌توان با گوشت مرغ یا گوشت بوقلمون نیز تهیه کرد. در صورتی که حلیم پس از جا افتادن کم نمک بود، می توان مقداری نمک به آن اضافه کرد. حلیم به دلیل داشتن گندم، علاوه بر خاصیت سیر کنندگی بالا منبع بسیار خوب روی منیزیم، آهن و نیاسین می‌باشد . البته اگر در تهیهٔ این غذا از گندم سبوس دار که فیبر زیادی دار استفاده شود، دربهبود برخی از بیماریهای دستگاه گوارش، سرطان روده و سینه موثر خواهد بود، نخود هم که در پخت حلیم به کار می‌رود غنی از فولات، ویتامین B6 ویتامین C و روی است. این غذا به علت داشتن گندم، نخود و گوشت منبع خوب آهن بوده و برای زنان، دختران جوان و افرادی که در معرض کم خونی هستند، توصیه می‌شود . الیته کسانی که چربی خون بالا و یا مشکلات قلبی – عروقی دارند در خوردن حلیم جانب احتیاط را رعایت کنند.

مواد لازم برای 12 نفر 5/1 لیوان گندم پوست کنده 2/1 لیوان نخود 400 گرم گوشت گوسفند (سردست بهتر است) 5/1 قاشق چای خوری نمک 2 عدد پیاز متوسط 2 لیوان آب گوشت دارچین به مقدار لازم شکر به مقدار لازم 4 قاشق سوپ خوری کره یا روغن کرمانشاهی

غلور

در افغانستان خوراک مشابهی تهیه می‌شود که غلور نام دارد. غلور ترش از رایج‌ترین انواع آن است که انواع آن عبارتند از غلور ترش مرغ، غلور ترش گوشت تازه، غلور ترش کوفته، غلور ترش قورمه، غلور ترش سفر و اشکنه غلور ترش.

> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید

 

این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا