محمود امینی

«بسم الله الرحمن الرحیم»/نظرسنجی و مراجعه به آراء عمومی/فصل الخطاب اختلافات و تردیدهای اجتماعی

­

در اسلام مشورت در زندگی فردی و اجتماعی و تکیه بر خرد جمعی یک اصل مؤکد و از لوازم رسیدن به حیات طیبه و مدینه فاضله است . خداوند متعال در قرآن کریم به صراحت و بدون هیچ گونه قیدی پیامبرش را به مشورت با مردم فرمان می دهد: "وَ شاوِرهُم فی الأمر... "

فرازهای بسیاری از تاریخ زندگی پیامبر (ص) نشان می دهد که ایشان در مسائل مختلف به خصوص، آنجا که به زندگی فردی و اجتماعی مردم مربوط می‌شد، با آنها مشورت می‌فرمودند. حتی گزارش هایی از تاریخ اسلام نشان می دهد که در مواردی پس از مشورت تصمیمی گرفته اند که از ابتدا خودشان نظری متفاوت با آن داشته اند.

امیرالمومنین علی (ع) در امر خطیر و بسیار مهمی چون پذیرش خلافت سرزمین های اسلامی در سال سی و پنج هجری دو دلیل برای قبول این مسئولیت اعلام می فرمایند که اولی آن درخواست مردم بود: "و أمّا الّذی فَلَقَ اَلحَبَّه وَ بَرِئَ اَلنَسمَه لَولا حُضور الحاضِر وَ قِیامَ اَلحُجّه بِوُجودِ النّاصِر وَ ما أخَذَ اَللهُ عَلی اَلعُلَماءِ أن لا یُقارّوا عَلی کِظَّهِ الظالِمِ وَلاسَغَبِ المَظلومِ لَألقَیتُ حَبلَها عَلی غارِبِها وَ لَسَقَیتُ آخِرَها بِکأسِ أوَّلِها"

آگاه باشید سوگند به خدایی که دانه را شکافت و انسان را آفرید اگر نبود حضور حاضر و قیام حجت به خاطر وجود یاری کننده و اگر نبود عهد الهی که خدای متعال از دانایان گرفته تا در سیری ظالم و گرسنه ماندن مظلوم راضی نشوند، هرآینه ریسمان و مهار شتر خلافت را بر کوهان آن می انداختم و آخر خلافت را به کاسه‌ی نخست آن آب می دادم.

امام خمینی، بنیان گذار جمهوری اسلامی، با وجود این که مردم به شکل های مختلف عشق و ارادت و محبّت خود را به ایشان اعلام نموده و قاطعانه و بالاتفاق به نظرات ایشان تمکین می نمودند، به محض پیروزی مراجعه به آراء عمومی برای تعیین نوع حکومت را لازم دانسته و تداوم این مراجعه برای تدوین قانون اساسی و استقرار نهادها و قوای حکومتی را نهادینه کردند و تاکید فرمودند "میزان رأی ملت است."

سفارشات و توصیه های رهبر معظم انقلاب در باب مردم سالاری دینی نیز همواره در این زمینه روشنگر و راهنما بوده است.

امروزه در بعضی از کشور ها در بسیاری از امور، حتی اگر به نظر بعضی کم اهمیت جلوه نماید، با وجود اینکه سازوکارها و نهادهایی برای نظرسنجی مداوم آراء عمومی طراحی شده است، به آراء عمومی مراجعه می شود. مثلا در مورد تعیین حداقل دستمزدها، چگونگی برخورد با موضوع مهاجرین و ...

مشورت با مردم و مراجعه به آراء عمومی و معتبر شمردن این آراء آثار مثبت فراوانی دارد که می توان به اجمال به موارد زیر اشاره کرد:

1- ضریب خطا و اشتباه در تصمیم گیری ها را تنزل می دهد و باعث می شود بهترین و جامع ترین تصمیمات اتخاذ شود.

2- باعث رشد میزان مشارکت عمومی و احساس مسئولیت جمعی در مسائل اجتماعی می شود.

3- بار کمبودها، ناگواری‌ها و حتی شکست های احتمالی بردوش آحاد مردم تقسیم می شود که طبعاً تحمل و جبران آن راحت تر و روان تر انجام می شود.

4-از اختلافات، تفرقه ها و تنش های اجتماعی می کاهد. توضیح اینکه چون فرد یا گروهی خاص بدون اعتنا به دیگران و به تنهایی تصمیم نگرفته، بنابراین در مضان اتهام قرار نمی گیرد.

5-عزم و اراده جمعی از لوازم و شرایط غیرقابل انکار توسعه و پیشرفت است و این مهم جز در سایه ی مشارکت عمومی در تصمیم گیری ها و استقرار فرایندی جاری و ساری برای آن حاصل نمی شود.

6-احساس کرامت انسانی در تک تک افراد جامعه تقویت می شود و به تبع آن فضائل اخلاقی رشد می کند.

7-مردمی که طرف مشورت قرار می گیرند و به آنها اعتبار داده می شود زمینه ی لغزیدن و فروافتادن در رزائل اخلاقی و بزه کاری ها در آنها ضعیف می شود. امام هادی (ع) می فرمایند: "مَن هانَت عَلَیهِ نَفسَه فَلا تَأمَن شَرَّهُ" آنکس که مورد اهانت و بی توجهی قرار گیرد از شر او در امان نیستی.

8-مراجعه به آراء عمومی باعث کاهش هزینه های انسانی و مادی می شود که در اثر تصمیمات و اقدامات نسنجیده بر مردم و کشور تحمیل می گردد.

9-گاهی افرادی در مواردی  دیدگاهی دارند که حتی بدون نظر سوء و با حسن نیت تصور می‌کنند همه ی مردم با دیدگاه آنها موافقند. اگر مراجعه به آراء عمومی با فرایندهای متفاوت دعب و شیوه ی معمول جامعه باشد اولا باعث می شود این افراد تأمل و واکاوی بیشتری در اظهار نظرات و آراء خود داشته باشند و ثانیاً وزن افراد و گروه ها و جریانات در صحنه ی جامعه آشکارتر می شود.

10-مراجعه به آراء عمومی مانع بسیاری از تهدیداتی است که آرام و بی صدا جامعه ای را در معرض آسیب قرار می دهند. در واقع به مانند آزمایشات پزشکی است که معمولاً افراد برای پیشگیری از بیماری ها و اطمینان به سلامت خود انجام می دهند.

11-مراجعه به آراء عمومی باعث می شود بسیاری از فرصت ها مورد غفلت واقع نشوند و این بهترین راه برای شناسایی سرمایه ها و استفاده ی بهینه از آنهاست.

12-مراجعه به آراء عمومی نمادی روشن از شعار عدالت و تساوی انسانهاست که از زیربنایی ترین آموزه های اسلام است.

13-مراجعه به آراء عمومی و احترام به آن، باعث تقویت دولت ها و نظام های سیاسی و اجتماعی شده و آرامش را به جامعه القا می کند.

14-وقتی مراجعه به آراء عمومی در جامعه ای متداول شد مدیران چه در بخش های خصوصی و چه در بخش دولتی و حتی در نهادها و تشکل های مردمی خود را پایبند به آن دانسته و در نتیجه اولویت ها مراعات، و از حاشیه ها پرهیز می شود و کوتاهترین و مفیدترین راه ها برای رسیدن به اهداف انتخاب می گردد و اعضای سازمان ها و نهاد ها و ادارات خود را برای ارائه ی نظرات سنجیده و کارشناسی شده موظف می دانند و حتی ارتقاء رتبه‌ی اداری خود را مدیون آن می بینند.

15- مراجعه به آراء عمومی حس مسئولیت پذیری را در تمامی لایه های جامعه تقویت می کند.

 

 توضیح:با توجه به نظرات مشابه مخابان مشت نمونه خرورار است و ادامه نظرات به دلیل حفظ آرامش و عدم انتشار مطالب تکراری منتشر نخواهد شد 

> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید

 

این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید

  •  پایگاه خبری" یزدفردا" نظراتی را که حاوی توهین باشد منتشر نمی‌کند.
  • لطفآ از نوشتن نظرات خود با حروف لاتین خودداری نمائید.
  • نظرات ارسالی شما پس از مطالعه دقیق، به قسمتهای مختلف تحریریه ارجاع داده خواهد شد.
  •  ایمیل  "info@yazdfarda.com" پل ارتباطی مخاطبان با یزدفرد و آماده دریافت نظرات،گزارشها ومسندات خبری شماست.

 

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا