سازمانهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی

آشنایی با نحوه شكل‌گیری، اقدامات، روش‌ها و تاریخچه سازمان‌های اطلاعاتی می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های ضد‌اطلاعاتی برای مقابله با اقدامات و نفوذ آنها در ارگان‌های كشور مورد استفاده قرار گیرد. از این رو شناخت سازمانهای اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی رژیم صهیونیستی موجب اشراف اطلاعاتی مناسب در داخل كشور شده و از این طریق می توان به شیوه های مقابله با آن پرداخت.
اَمان، سازمان اطلاعات نظامی اسرائیل (Aman)
سازمان اطلاعات نظامی رژیم غاصب صهیونیستی اَمان نام دارد كه مخفف عبارت عبریAgaf ha Modi'in می‌باشد. این سازمان در سال 1948 و پس از ادغام سه سازمان تروریستی یهودیان صهیونیست در مجمع فعالیت‌های مؤسسات اطلاعات مركزی در دو بخش آمان یا اطلاعات نظامی و رامان یا ضداطلاعات نیروهای مسلح اسراییل تشكیل گردید. نخستین رییس این سازمان، سرهنگ ایسر بئیری بود كه به‌دلیل تخلفات فراوان و علنی وی نظیر پرونده‌سازی برای صهیونیست‌های جناح مقابل و یا ترورهای باندی و... به‌سرعت موجب رسوایی‌های فراوانی برای آمان شد و در نتیجه از این كار بركنار و محاكمه گردید و حییم هرتزوگ جای او را گرفت ولی گرایش‌های متفاوت سیاسی عناصر سازمان‌های تروریستی سه‌گانه هاگانا، ارغون و لیخن (اشترن) كه مهره‌های اصلی جامعه اطلاعاتی اسراییل بودند با این محاكمه علاج نشد و اختلافات میان كاركنان بخش اطلاعات این رژیم تداوم یافت. با ابتكار ریوون شیلو[1] در تأسیس موساد و كمیته سران سازمان‌های اطلاعاتی اسراییل وعدت[2] جامعه اطلاعاتی اسراییل و از جمله آنها آمان انسجام و هماهنگی نسبی یافتند. اما رقابت آمان و یربت همچنان برای اعمال نفوذ در كشور پابرجا ماند.
یوفان نیئمان به‌عنوان یكی از رؤسای آمان با خرید تجهیزات پیشرفته جاسوسی، افزایش كارآیی كمی و كیفی سازمان و تجهیز آمان به سیستم رایانه، این تشكیلات را به‌طور كلی متحول ساخت به‌طوری كه به عقیده برخی صاحب‌نظران تأثیر ریاست كوتاه مدت وی برای آمان، تاكنون باقی مانده است.
این سازمان برای نخست وزیر و كابینه برآوردهای اطلاعات ملی، گزارشات روزانه اطلاعاتی، برآورد احتمال خطر وقوع جنگ، مطالعات هدفمند بر روی كشورهای عربی، و شنودهای مخابراتی را تهیه می‌كند. امان همچنین اقدام به اجرای عملیات‌های جاسوسی در نوار مرزی می‌نماید. اَمان سازمانی مستقل است كه همطراز با نیروهای زمینی، دریایی، و هوایی محسوب می‌شود و تخمین زده می‌شود كه كاركنان آن حدود 7000 نفر باشند. در حال حاضر هدایت آن به عهده سرلشكر آهارون زِوی می‌باشد.
اداره روابط خارجی اَمان مسؤل برقراری ارتباط با سرویس‌های اطلاعاتی دیگر كشورها و مسئول فعالیت‌های وابسته‌های نظامی اسرائیل در این كشورها است. «واحد شناسایی عمیق ستاد ارتش»[3]مسئول اولیه ضد تروریسم و جمع‌آوری اطلاعات می‌باشد. واحدهای كوچك اطلاعات نیروهای هوایی و دریایی به‌عنوان شاخه‌های مستقل اَمان عمل می‌كنند. اطلاعات نیروی هوایی اقدام به شناسایی هوایی و ردگیری رادیویی به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از میزان توان نیروهای هوایی كشورهای عربی و شناخت از اهداف، می‌نمایند. علاوه بر هواپیماهای شناسایی، از هواپیماهای بدون خلبان برای مشاهده تأسیسات دشمن به‌طور مكرر استفاده می‌شود. اطلاعات نیروی دریایی اطلاعات مرتبط با فعالیت‌های دریایی اعراب و روس‌ها را در مدیترانه جمع‌آوری می‌كند و در راستای حملات دریایی و یورش‌های ساحلی، به مطالعه سواحل نیز می‌پردازد. تعدادی ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات و ابزارهای مراقبتی الكترونیكی در ارتفاعات جولان، از جمله تسهیلاتی بود كه در آمان در سال 1962 و در جریان كیس جاسوسی سركرده اسراییل ببر، معاون اول وقت رییس ستاد ارتش اسراییل و نایب رییس وقت سازمان آمان كه به نفع شوروی فعالیت می‌نمود، با یك رسوایی جدی مواجه شد و مورد انتقاد شدید سیاستمداران و دیگر عناصر صهیونیست قرار گرفت. امان به علت شكست در عدم كسب هشدار لازم در مورد حمله مصر ـ سوریه كه در جنگ اكتبر 1973 اتفاق افتاد مسئول شناخته شد. نشانه‌های زیادی در مورد حمله دریافت شده بود ولی به‌دلیل برآورد غلط در سطوح بالا موجب شد قبل از اینكه نیروهای نظامی اسرائیل بتوانند بسیج شده و در موقعیت قرار گیرند، اعراب حمله كنند.
جنگ سی‌وسه روزه‌ی لبنان (جنگ دوم لبنان)
رژیم اشغال‌گر قدس، جنگ دوم لبنان را (12 ژولای تا 14 آگوست) بر اساس برآوردهای كاملا ضعیف اطلاعات تاكتیكی آغاز نمود. كمیسیون وینوگراد كه تحقیقات رسمی درباره‌ی جنگ را بر عهده داشت، (لازم به ذكر است تنها دو صفحه از كل گزارش به موضوع عمل‌كرد اطلاعات در جنگ اختصاص داشت) این‌گونه بیان می‌كند كه " در سال‌های قبل از جنگ، امان تصویری جامع، قابل اعتماد و صحیح از حزب‌الله برای مصرف‌كنندگان سیاسی و نظامی فراهم كرده بود." این در حالی است كه در ادامه‌ی گزارش چنین نتیجه‌گیری می‌نماید، "در سطح تاكتیكی، تصویر اطلاعات از شفافیت كافی برخوردار نبوده و شكاف‌های آشكاری را به نمایش می‌گذارد."
در نگاهی كلی به ناكامی‌های اطلاعاتی رژیم اشغال‌گر قدس می‌بینیم كه ناكامی جامعه‌ی اطلاعاتی اسرائیل و در راس آن امان در جنگ سی‌و‌سه روزه با دیگر ناكامی‌های اطلاعاتی به وقوع پیوسته در جنگ‌های این رژیم متفاوت است. برای مثال در جنگ شش‌روزه، امان در برآورد صحیح وقوع جنگ ناكام ماند اما قادر شد اطلاعات كارآمدی برای غلبه بر نیروهای نظامی سه كشور عربی فراهم آورد. در جنگ رمضان (یوم كیپور)، امان به طور كلی از قصد سوریه و مصر در حمله به اسرائیل بی‌اطلاع بود و دچار ناكامی اطلاعاتی بزرگی شد اما با همكاری موساد توانست از وقوع یك شگفتی اطلاعاتی تمام عیار جلوگیری كند. هم‌چنین امان از پیش‌بینی قیام انتفاضه‌ی اول بكلی ناتوان نشان داد و نقش «یاسر» را در قیام دوم انتفاضه بیش از اندازه برآورد نموده بود.
اما جنگ سی‌وسه روزه مسیری متفاوت را پیش گرفت. جمع‌آوری اطلاعاتی امان از تسلیحات موشكی بردكوتاه حزب‌الله آن‌چنان ناكافی بود كه نتوانست مانعِ حملات موشكی حزب‌الله شود. هم‌چنین با آن‌كه عزم حزب‌الله جهت آزادسازی نیروهای خود كه در بند رژیم اشغال‌گر قدس اسیر بودند، كاملا مشخص بود و از اكتبر 2005 نیز حزب‌الله دو مرتبه برای تحقق خواسته‌ی به حق خود اقدام عملی نموده بود، اما امان قادر نشد زمان و مكان تلاش بعدی حزب‌الله را تعیین نماید. (لازم به ذكر است رییس وقت امان، «آهارون زیوی فركاش» طی نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت، «آریل شارون» و رونوشت به وزیر دفاع و رییس ستاد مشترك، احتمال افزایش درگیری در مرزهای جنوبی لبنان در سال 2006 را اعلام نموده بود و پیش‌نهاد كرده بود كه تمهیدات بازدارندگی در این مناطق برای جلوگیری از ربایش توسط حزب‌الله افزایش یابد.)
امان و نیروی هوایی اسرائیل در طی شش‌سال از زمان عقب‌نشینی از لبنان تا جنگ سی‌و‌سه روزه، اقدام گسترده‌ای برای شناسایی سایت‌های موشكی حزب‌الله به انجام رسانده بودند كه فعالیت‌های‌شان در 12 و 13 ژولای طی عملیاتی 34 دقیقه‌ای معروف به " وزن مخصوص[4]" به نتیجه نشست. اسرائیل ادعا كرد كه طی این عملیات، تسلیحات استراتژیك حزب‌الله از كار افتاده و نتیجه‌ی فعالیت‌های اطلاعاتی جامعه‌ی اطلاعاتی اسرائیل به موفقیت انجامیده است. یك مقام ارشد آمریكایی كه از نزدیك جنگ را دنبال می‌كرد، برآورد نمود كه "در سه‌روز اول نبرد، نیروی هوایی اسرائیل تنها هفت‌درصد از تسلیحات حزب‌الله را از بین برد." (Crooke and Perry,12 October 2006) در جمع‌آوری سایت‌های موشكی حزب‌الله، موساد نقش خود را به خوبی بازی نمود اما برآوردهای عملیاتی امان ضعیف بود.
امان هیچ‌گونه اطلاعاتی درباره‌ی احتمال استفاده‌ی حزب‌الله از موشك‌های سی ـ 802 چینی ضد كشتی در اختیار نداشت. در آوریل سال 2003، یك مقام تحلیل‌گر اطلاعاتی به افسران اطلاعاتی نیروی دریایی هشدار داد كه حزب‌الله ممكن است از این نوع موشك بهره‌برداری كند اما هیچ فعالیتی برای كسب اطلاعات تكمیلی صورت نگرفت. برآوردهای نیروی دریایی هیچ اشاره‌ای به موضوع ننمود. این قصور اطلاعاتی باعث شد تا در جریان جنگ، ناوچه‌ی اسرائیلی هنیث[5] در 16 كیلومتری ساحل لبنان با موشك مذكور مورد حمله قرار گیرد.
از مهم‌ترین ناكامی‌های دیگر جامعه‌ی اطلاعاتی اسرائیل در جنگ سی و سه روزه، عدم توانایی در نفوذ به سیستم فرماندهی و كنترل حزب‌الله است كه بنا به اعتقاد «باری جوزف» مهم‌ترین دلیل ناكامی در ترور رهبران آن است. (2) لیكن با تمام تجربیات اسرائیل، هیچ مقام ارشدی از حزب‌الله در جنگ هدف قرار نگرفت.
امان به دلیل عدم توانایی در جمع آوری انسانی در لبنان نتوانست تاسیسات حزب‌الله كه برای مقابله با اسرائیل تعبیه شده بود نظیر موانع و میادین مین و... را به دقت شناسایی كند لذا نیروهای زمینی اسرائیل از اطلاعات لازم محروم ماند. برخی نقشه‌های تهیه‌شده از لبنان به دلیل تقلیل بودجه به سال‌های 2002 باز می‌گشت و به‌روز شده نبود. «ایلان» افسر اطلاعاتی گردان جولان كه یكی از مهم‌ترین نیروهای نظامی اسرائیل است این‌گونه عنوان می‌كند:"هیچ‌ اطلاعی از تحرك حزب‌الله در دست نداشتیم. در هر مرحله، اطلاعاتی كه دریافت می‌كردیم، به‌روز نبود و از جزییات كافی برخوردار نبود."
هم‌چنین ویژگی‌های حزب‌الله كه خارج از بحث است از مهم‌ترین مواردی است كه می‌توان آن را باعث ناكام‌نهادن فعالیت‌ها و برآوردهای اطلاعاتی اسرائیل دانست از جمله رعایت حیطه‌بندی، رعایت امنیت ارتباطات و... (3) به طور كلی ناكامی اطلاعاتی امان در جنگ سی‌وسه روزه‌ی لبنان را می‌توان در ضعف جمع‌آوری انسانی واحد 504، اطلاعات تاكتیكی سطح پایین و ناكافی و ناكارامدبودن ارتباط میان افسران اطلاعاتی، مصرف‌كنندگان و عدم درك عمیق از حزب‌الله دانست.
امان
ساختار معاونت اطلاعات نظامی (امان)
 
 
 
منبع: Kahana, 2006, p 337
امان به جمع‌آوری اخبار درباره‌ی ارتش‌های عربی می‌پردازد و وظیفه‌ی برآورد اطلاعاتی به منظور هشدار به‌هنگام از وقوع جنگ است. همان‌گونه كه اشاره شد، در هنگام تاسیس این سازمان مسوولیت ضد جاسوسی را نیز بر عهده داشته كه این وظایف امروزه به شین بث انتقال یافته است. دو بخش مهم و اصلی امان عبارتنداز دپارتمان جمع‌آوری و بخش تحقیق.
امروزه ساختار جامعه‌ی اطلاعاتی اسرائیل به شرح زیر است:

منبع: Kahana,2006,P.335
موساد: سرویس اطلاعات مخفی اسرائیل[6]
ادبیات و انتشارات (جنگ روانی)
دبیران جنگی و مفقودین
تسلیحات غیرمتعارف
فعالیت‌های خراب‌كارانه‌‌ی خصمانه
تبادل با اطلاعات نظامی
گروه‌های پنهان در كشورهای پایه
كیدون
 
ماموران مستقردركشورهای هدف
 

موساد سازمانی غیرنظامی است. گرچه برخی از پرسنل آن در نیروهای نظامی یا اطلاعات نظامی خدمت می‌كرده اند لیكن در این سازمان از رتبه‌های نظامی برخوردار نمی‌باشند. تخمین زده می‌شود كه تعداد كاركنان این سازمان حدود 1200 تا 2000 نفر باشد. موساد دارای چندین واحد اصلی است كه مقر آن در تل‌آویو آست.
تسومت[7] بزرگ‌ترین واحد موساد است كه وظیفه‌ی جمع‌آوری اخبار اطلاعاتی را برعهده دارد.
نویوث[8] كه در گذشته با نام كوشت[9] شناخته می‌شد، وظیفه‌ی جمع‌آوری اطلاعات از طریق ورود، تعقیب خیابانی، تجهیزات شنود و دیگر روش‌های پنهان را برعهده دارد.
بخش عملیات ویژه، متسادا[10] نامیده می‌شود كه در گذشته قیصر[11] نام داشت. این بخش هدایت فعالیت‌های خراب‌كارانه و عملیات‌های شبه نظامی را به انجام می‌رساند.
بخش بسیار محرمانه موساد كیدون (بایونت)[12] نام دارد كه ترورهایی را كه كمیته‌ی ایكس به ریاست نخست‌وزیر تصویب می‌نماید به مرحله اجرا می‌گذارد.
شاخه اطلاعات[13]مسوولیت فعالیت‌های مطبوعاتی را برعهده دارد و وظیفه‌ی آنجنگ روانی است كه از طریق عملیات تبلیغاتی و فریب به انجام می‌رسد. این بخش هم‌چنین مسوولیت جمع‌آوری اخبار از اسیران جنگی و مفقودین، تسلیحات غیرمتعارف و فعالیت‌های خراب‌كاری متخاصمین را برعهده دارد.
دپارتمان اقدام سیاسی و تبادل كه به تول[14] شناخته می‌شود، فعالیت‌های سیاسی و تبادل سرویس‌های اطلاعاتی دوست و ملیت‌هایی كه از ارتباطات سیاسی معمولی با اسرائیل برخوردار نیستند را سامان می‌دهد.
تسافریریم[15] بخش منحصر به فردی در موساد است كه به مقولات مرتبط با حفظ امنیت یهودیان مستقر در كشورهای مختلف جهان می‌پردازد. این بخش همان واحدی است كه عملیات موسی و سلیمان را برای انتقال یهودیان اتیوپیایی به فلسطین اشغالی سامان داد. تسافریریم در دهه 1950 و 1960 اقدام به تاسیس گروه‌های نظامی در داخل جوامع یهودی خارج از اسرائیل به ویژه مغرب با نام میسگریت (چارچوب)[16] نمود.
واحد‌های نام‌برده شده در بالا زیر نظر قائم مقام موساد فعالیت می‌نمایند. واحد پشتیبانی و نیروی انسانی[17] مسوول واحدهای زیر است:
·         شاخه‌ی آموزش
·         اداری‌ـ‌مالی
·         فن‌آوری و تجهیزات جاسوسی
·         تحقیقات
·         حفاظت
موساد به عنوان یكی از سرویس‌های برتر جهان در زمینه‌ی تكنولوژی برتر الكترونیكی به شمار می‌رود. این سازمان از ابر كامپیوترهای پایگاه داده‌های معروف به پرومیس[18] كه قادر به ذخیره‌سازی و بازیابی اطلاعات بسیار زیادی است، برخوردار است. این فن‌آوری حتی از سوی موساد به جوامع اطلاعاتی كشورهای غربی فروخته شده است. افسران اطلاعاتی موساد كه مشابه افسران هادی در سیا به شمار می‌روند، كاتسا
[19] نامیده می‌شوند.

سازمان امنیت رژیم صهیونیستی (شروت بیتاهون كلالی، شاباك یا شین بث[20]
 
 دفتر تبادل (ناتیو)
ناتیو كه همواره عضوی از جامعه اطلاعاتی با نام پوششی دفتر تبادل بوده است، امروزه به دلیل تغییرات كلی با این سوال مواجه است كه آیا لزومی به وجودش می‌باشد؟
ناتیو در اوج كاری خود دارای حدود 500 پرسنل بود كه از مقرهای این سازمان در تل آویو و سفارت‌خانه‌ها در بلوك شرق و كنسول‌گری‌های مستقر در غرب، فعالیت‌هایش را دنبال می‌كرد. واضح است كه دیگر نیازی به عملیات در این مقیاس ضروری نمی‌باشد. درحال حاضر عده‌ای از نخست‌وزیران و مقامات ارشد دولتی اسرائیل سوال فوق را مطرح می‌نمایند. در دهه‌ی 1990 سه كمیته جهت بررسی آینده‌ی ناتیو تشكیل شد. در ژولای 200 «ایهود باراك»، نخست‌وزیر وقت به «دنی یاتوم»[21] رییس‌وقت موساد دستور داد تا بر ناتیو نظارت نماید. موساد دریافت كه واحد تحقیق و اطلاعات ناتیو بایستی منحل گردد كه این كار به انجام رسید. در اوایل دهه 2000 بحث درباره‌ی موجودیت ناتیو به كمیته‌ی چهارم واگذار شد. در این كمیته پیشنهاد گردید كه این سازمان محدود شده ولی منحل نگردد. به نظر می‌رسد كه مدیران دولتی مرگی مشمول زمان را برای ناتیو در نظر دارند. رژیم اسرائیل به مرور بودجه‌ی سالانه‌ی ناتیو را تقلیل داده و بخش‌هایی از وظایف آن را به دیگر بدنه‌های دولتی واگذار می‌نمایند. مطابق با یك رویكرد، ناتیو صرفا بایستی به عنوان یك مركز فرهنگی به فعالیت خود ادامه دهد.
 
مدیریت حفاظت از تاسیسات دفاعی (ملماب) [22]
برخی ادعا می‌كنند كه این سازمان در سال 1974 تاسیس شده است. مطابق با مداركی كه اخیرا توسط وزارت دفاع اسرائیل منتشر شده است، ملماب در دهه‌ی 1960 به عنوان بخشی از دفتر تبادل علمی (لاكام) تشكیل شد. این سازمان به خاطر سری‌بودن در مطبوعات اسرائیل تنها با "Y" از آن یاد می‌شود.
ملماب، ظاهرا مسوول حفاظت فیزیكی وزارت دفاع و تاسیسات آن از جمله تاسیسات هسته‌ای دیمونا است. هم‌چنین این سازمان وظیفه‌ی جلوگیری از نشت اخبار سازمان‌های امنیتی اسرائیل از جمله موساد و شین بث را دارد. ملماب به همراه پشتیبانی امنیتی (سیوا بیثونی یا سیبات)[23] در وزارت دفاع به طور نزدیكی بر كارخانجات تسلیحاتی اسرائیل نظارت می‌كنند كه هدف آن دست‌یابی به فروش هرچه بیش‌تر تسلیحات می‌باشد. هدف از این نظارت، كاهش خطرات احتمالی توزیع بیش از حد فن‌آوری تسلیحاتی اسرائیل در اقصی نقاط جهان می‌باشد.
اولین رییس ملماب، «قیم كارمون»[24] بود. در آن زمان‌كه ملماب واحد كوچكی در شین بث به حساب می آمد، فرامین خود را از روسای این سازمان دریافت می‌كرد.در اواسط دهه‌ی 80 و قصور این سازمان در جلوگیری از نشت اخبار توسط «مردخای وانونو»، یك كمیته‌ی تحقیق داخلی مشترك توسط شین‌بث و ملماب وظیفه‌ی بررسی موضوع را عهده‌دار شده بود و هیچ‌كس را مقصر مستقیم ماجرا ندانست. این كمیته «یهیل هورو»[25] را به عنوان رییس جدید ملماب معرفی نمود. در اوایل دهه 1980 پیش از ماجرای ونونو، «كارمون» به عنوان مسوول ملماب، سیبات و لاكام شناخته می‌شد. اما هنگامی‌كه «هورو» در سال 1986 یا 1987 به ریاست ملماب منصوب شد، «كارمون» به دلایل پزشكی از منصب خود استعفا نمود. «هورو»، سازمان ملماب را به سازمانی بزرگ با اختیارات گسترده بدل نمود. در این زمان تعداد پرسنل حفاظتی ملماب در تاسیسات و صنایع دفاعی به یك هزار نفر افزایش یافت.
«هورو» شخصا خود به بررسی كیس‌های نشت اخبار امنیتی به شدت حساس می‌پردازد. او «آونر كوهن»، تاریخ‌نویس اسرئیلی و نویسنده‌ی كتاب "اسرائیل و بمب" را به جهت منابعی كه در نوشتن كتاب خود به كار گرفته بود مورد بازجویی قرار داد. در سال 2001، «اسحاق یاكوف»[26] رییس اسبق تحقیق و توسعه‌ی دفاعی اسرائیل به خاطر نوشتن خاطرات خود توسط ملماب به صورت محرمانه دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفت. ملماب به طور آشكار با انتشار هرگونه مطلبی در خصوص برنامه‌های هسته‌ای اسرائیل كه مورد سانسور قرار نگرفته باشد، مخالفت می‌ورزد.
با تمام اختیارات و قدرت وسیعی كه ملماب كماكان در اختیار دارد، این سازمان اطلاعاتی برخلاف موساد و شین بث، یك سازمان مستقل به حساب نمی‌آید. «دیوید اوری»[27] مدیركل اسبق وزارت دفاع اسرائیل كه مسوولیت ملماب را زمانی برعهده داشته، ادعا می‌كند كه ملماب یك سازمان اطلاعاتی به شمار نمی‌رود زیرا این سازمان فعالیتی در زمینه‌ی جمع‌آوری اطلاعات ندارد. «هورو» تاكنون چندین بار با سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل خصوصا شین بث دچار چالش شده است. این چالش عمدتا در این خصوص روی می‌دهد كه قانون اسرائیل هیچ حقی به ملماب برای انجام بازجویی نداده است. این وظیفه تنها در حیطه‌ی پلیس و شین بث می‌باشد. در پاسخ به این سوال، ملماب ادعا می‌كند كه تنها به عنوان بررسی مقدماتی، فعالیت‌هایی از این دست را به انجام می‌رساند كه بازجویی محسوب نمی‌شود. این سازمان و رییس آن كماكان مخفی باقی مانده است.
 
)مركز تحقیقات سیاسی (ماماد[28]
همان‌گونه كه گفته شد، به دنبال اعلام موجودیت رژیم اشغال‌گر قدس، بخش سیاسی وزارت امورخارجه شكل گرفت. اولین مدیر این بخش «بوریس گوریل» بود كسی‌كه بخش فوق سری هكر2 را به منظور جاسوسی و تبلیغات در كشورهای عربی به وجود آورد. بخش سیاسی وزارت امورخارجه، مسوول شاخه‌ی عملیات به نام داآت[29] (دانش) معروف بود. «آشر بن ناتان» به عنوان رییس داآت در ایستگاه پاریس مستقر می‌شود. اغلب نیروهای ستادی و بخش عملیات این واحد در اروپا مستقر بودند.
به دنبال تاسیس موساد، دپارتمان سیاسی به سوی انحلال رفته و هكر2 به واحد 131 در امان تبدیل می‌شود. در آوریل سال 1951، مدیریت اطلاعات خارجی[30] موساد مسوولیت‌های داآت را برعهده می‌گیرد و «حیم یاری»[31] مدیر آن می‌شود. به دنبال این تغییرات، «گوریل» از مقام خود استعفا می‌دهد.
پس از جنگ یوم كیپور و به دنبال پیشنهادات كمیسیون آگرانات، یك واحد تحقیقی كوچك در وزارت امورخارجه به منظور تولید برآوردهای اطلاعاتی استراتژیكی و سیاسی مستقل تاسیس می‌شود. وزیر امور خارجه وقت «ایگال آلون»[32] تمایل داشت تا این مركز را به یك دستگاه سیاسی مهم كه بازیگر شاخص در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با امور خارجه باشد، تبدیل كند. اولین حركت «آلون» تغییر نام بخش به مركز تحقیات و طرح‌ریزی سیاسی[33] بود. وظیفه‌ی این مركز عبارت بود از، تحقیق و برآورد وقایعی كه در خاورمیانه و جهان به وقوع می‌پیوندد و مشاوره به وزیر امور خارجه و دولت اسرائیل در سیاست خارجی. مقصود آن بود كه این مركز محور كاری را در ستاد وزارت امور خارجه برعهده داشته باشد. پرسنل این مركز به 120 نفر رسید كه اغلب آنان دارای سوابق اطلاعات نظامی بودند. هنگامی‌كه «دایان» در زمان نخست‌وزیری «مناخین بگین» به وزارت امور خارجه منصوب شد، رییس این مركز، «یهوشوآ راویو»[34] از سمت خود استعفا داد و «دایان» كلمه‌ی طرح‌ریزی را از نام این مركز حذف كرد. «موشه دایان» كه اعتقادی به این مركز نداشت، تعداد پرسنل این مركز را در دو ماه به كمتر از 80 نفر تقلیل داد. كارشناسان این مركز به جلسات محرمانه‌ای كه توسط وزیر امورخارجه تشكیل می‌شد، دعوت نمی‌شدند. سابقه‌ی نظامی «دایان» به وی آموخته بود كه او با امان و موساد همكاری نماید و لذا نیازی به وجود سرویس اطلاعاتی درون وزارت امورخارجه نمی‌باشد. «دایان» برای كاهش فشار سوالات درباره‌ی مسوولیت‌های غیرعملیاتی مركز، ژنرال «آهارون یاریو» را به ریاست كمیته‌ی شرح وظایف مركز تحقیقات سیاسی منصوب كرد. او هم‌چنین به كمیته اعلام نمود كه مایل نیست مركز در تمامی طرح‌ریزی‌ها مشاركت داشته باشد. كمیته پس از نتیجه‌گیری چنین تصریح می‌كند كه مركز تحقیقات سیاسی، وظایف ستادی مهمی (برخلاف توقعات وزیر) برعهده داشته است اما چنان‌چه وزیر علاقه‌ای به وجود این مركز ندارد، نیازی به وجود آن نیست.
امان و موساد با مركز تحقیقات سیاسی مخالف بوده‌اند و مطالب اطلاعاتی خامی را به آن ارسال نمی‌كردند. لذا مركز قادر نبود تا بخش اطلاعاتی مهمی به شمار رود با این حال و با توجه به بودجه‌ی كم‌تر، قادر بود برخی مواقع برآوردهایی به مراتب بهتر تولید كند. برای مثال، امان برآورد نموده بود كه برادر «شاه حسین» به جای وی به اریكه‌ی قدرت تكیه خواهد زد درحالی‌كه مركز تحقیات سیاسی به درستی جانشینی یكی از پسرهایش را ارزیابی نموده بود.
امروزه مركز تحقیقات سیاسی متشكل از ده بخش و ناظر بر حوادث، پیشرفت‌ها و فرایندهای سیاسی اساسا با تمركز بر خاورمیانه می‌باشد. وظایف اصلی مركز شامل جمع‌آوری، تحلیل و برآورد اخبار سیاسی و راهنما برای ماموریت‌‌های اسرائیل در جهان می‌باشد. هم‌چنین همكاری با شبكه‌ی اخبار سیاسی در اسرائیل و ماورای بحار با كارشناسان موضوعات خاورمیانه این مركز از دیگر وظایف آن است.
با آن‌كه مركز تحقیقات سیاسی خود را به عنوان واحدی كه قادر است برآوردهای اطلاعاتی قابل قبولی در موضوعات سیاسی بین‌المللی معرفی كند با این حال «ایهود باراك» در زمان وزارت امورخارجه‌ی خود، برآوردهای امان را به برآوردهای این واحد ترجیح می‌داد. مركز تحقیقات سیاسی عموما به عنوان اتاق انتظار دیپلمات‌هایی كه دوران ماموریت آنان به اتمام رسیده و منتظر جایگاه جدید می‌باشند، در نظر گرفته می‌شود.
روسای سرویس‌های اطلاعاتی رژیم صهیونیستی
روسای موساد
1951-1952     Reuven Shiloah
1952-1963     Isser Harel
1963-1968     Meir Amit
1968-1974     Zvi Zamir
1974-1982    Yitzhak Hofi
1982-1990     Nahum Admoni
1990-1996     Shabtai Shavit
1996-1998    Danny Yatom
1998-2003      Efraim Halevy
2003-                   Meir Dagan
روسای شین‌بث
 
1948-1952      Isser Harel
1952-1953      Izi Doroth
1953-1963    Amos Manor
1964-1974    Yosef Harmelin
1974-1981      Avraham Ahituv
1981-1986      Avraham Shalom
1986-1988    Yosef Harmelin
1988-1994      Yaakov Peri
1994-1996      Carmi Gillon
1996-2000      Ami Ayalon
2000-2005    Avi Dichter
2005--         Yuval Diskin
 
روسای امان
 
1948-1949   Lieutenant Colonel Isser Be'eri
1949-1950   Colonel Chaim Herzog
1950-1955   Colonel Binyamin Gibli
1955-1959   Major General Yehoshafat Harkabi
1959-1962   Major General Chaim Herzog
1962-1963  Major General Meir Amit
1964-1972   Major General Aharon Yariv
1972-1974   Major General Eliyahu (Eli) Zeira
1974-1978   Major General Shlomo Gazit
1979-1983   Major General Yehoshua Saguy
1983-1985   Major General Ehud Barak
1986-1991   Major General Amnon Lipkin-Shahak
1991-1995   Major General Uri Sagie
1995-1998   Major General Moshe Ya'alon
1998-2001   Major General Amos Maika
2002-2005 Major General Aharon Ze' evi - Farkash
2006-         Major General Amos Yadlin

--------------------------------------------------------------------------------

-). Amman: military intelligence (Agafha- modi’in [1]
Va’adat rashei hasherutin -. [2]
  Sayeret Maktal- [3]
1. Specific Gravity
1. Hanith
[6]. Mossad/Mossad Le'Modi'in Ule'Tafkidim Meyuhadim
1. Tsomet
2. Nevioth
3. Queshet
4. Metsada
5.Caesarea
6. Kidon (Bayonet)
7. Intelligebce Branch
8. Tevel
1. Tsafririm
2. Misgeret (Framework)
3. Administrator for Construction of the Force
4. PROMIS
5. Katsa
1. Israeli Security Agency (ISA)/Sheruth Bitahon Klali, Shabak or Shin Beth
1. Danny Yatom
2. Director of Security for the Defence Establishment (DSDE)/Memuneh Al Ha'Bitahon Be'Ma'arekhet Ha'Bitahon (Malmab)
1. Siyua Bithoni or Sibat)
2. Ghaim Carmon
3. Yehiel Horev
4. Yitzhak Ya'acov
[27]. David Ivri
1. Center for Political Research (CPR)/ Mahlka Le'Mehkar Mdini (Mamad)
2. Aa'at
3. Foreign Intelligence Authority (Rashut Le'Modi'in Be'Hul)
4. Haim Ya'ari
5. Yigal Alon
6. Center for Political Planing and Research (CPPR)/ Ha'Mahlaka Le'Mehkar Ve'Tikhnon Medini (Matmad)
1. Yehoshua Raviv

آشنایی با سازمان های اطلاعاتی رژیم صهیونیستی

(قسمت دوم)

10- نفوذ در كشورهاي اسلامي از طريق اعزام مزدور جهت گسترش تفكر صهيونيستي و رواج اسلام با رويه تساهل و تسامح كه عمدتاً از طريق رسانه‏ها ‏و اشخاص و نهادهاي اقتصادي و سرمايه گذار صورت مي‏پذيرد.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا