بسْم اللّه الرَّحْمن الرَّحيم

حمد و ثناى الهى
حمد و سپاس خدايى را كه در يگانگى خود بلندمرتبه، و در تنهايى و فرد بودنش نزديك است. در قدرت و سلطه خود با جلالت و در اركانخود عظيم است. علم او به همه چيز احاطه دارد در حالى كه در جاى خود است، و همهمخلوقات را با قدرت و برهان خود تحت سيطره دارد.

هميشه مورد سپاس بوده وهمچنان مورد ستايش خواهد بود. صاحب عظمتى كه از بين رفتنى نيست. ابتدا كننده وبازگرداننده اوست و هر كارى به سوى او باز مى‏گردد.

به وجود آورنده بالابرده شده‏ها (آسمانها و افلاك) و پهن كننده گسترده‏ها (زمين)، يگانه حكمران زمين‏هاو آسمان‏ها، پاك و منزّه و تسبيح شده، پروردگار ملائكه و روح، تفضّل كننده بر همهآنچه خلق كرده، و لطف كننده بر هر آنچه به وجود آورده است . هر چشمى زير نظر اوستولى چشم‏ها او را نمى‏بينند.

كَرم كننده و بردبار و تحمّل كننده است. رحمتاو همه چيز را فرا گرفته و با نعمت خود بر همه آنها منّت گذارده است. در انتقامگرفتن خود عجله نمى‏كند، و به آنچه از عذابش كه مستحقّ آنند مبادرتنمى‏ورزد.

باطن‏ها و سريره‏ها را مى‏فهمد و ضماير را مى‏داند، و پنهان‏ها براو مخفى نمى‏ماند و مخفى‏ها بر او مشتبه نمى‏شود. او راست احاطه بر هر چيزى و غلبهبر همه چيز و قوّت در هر چيزى و قدرت بر هر چيزى ، و مانند او شيئى نيست. اوست بهوجود آورنده شيئ (چيز) هنگامى كه چيزى نبود. دائم و زنده است، و به قسط و عدل قائماست. نيست خدايى جز او كه با عزّت و حكيم است.

بالاتر از آن است كه چشمها اورا درك كنند ولى او چشمها را درك مى‏كند و او لطف كننده و آگاه است. هيچكسنمى‏تواند با ديدن به صفت او راه يابد، و كسى به چگونگى او از سرّ و آشكار دستنمى‏يابد مگر به آنچه خود خداوند عز و جل راهنمايى كرده است.

گواهى مى‏دهمبراى او كه اوست خدايى كه قُدس و پاكى و منزّه بودن او روزگار را پر كرده است. اوكه نورش ابديّت را فرا گرفته است. او كه دستورش را بدون مشورتِ مشورت كننده‏اى اجرامى‏كند و در تقديرش شريك ندارد و در تدبيرش كمك نمى‏شود.

آنچه ايجاد كردهبدون نمونه و مثالى تصوير نموده و آنچه خلق كرده بدون كمك از كسى و بدون زحمت وبدون احتياج به فكر و حيله خلق كرده است. آنها را ايجاد كرد پس به وجود آمدند و خلقكرد پس ظاهر شدند. پس اوست خدايى كه جز او خدايى نيست. صنعت او محكم و كار اوزيباست. عادلى كه ظلم نمى‏كند و كَرم كننده‏اى كه كارها به سوى او بازمى‏گردد.

شهادت مى‏دهم اوست خدايى كه همه چيز در مقابل عظمت او تواضع كرده وهمه چيز در مقابل عزّت او ذليل شده و همه چيز در برابر قدرت او سر تسليم فرود آوردهو همه چيز در برابر هيبت او خاضع شده‏اند.

پادشاهِ پادشاهان و گردانندهافلاك و مسخّر كننده آفتاب و ماه، كه همه با زمانِ تعيين شده در حركت هستند. شب رابر روى روز و روز را بر روى شب مى‏گرداند، كه به سرعت در پى آن مى‏رود. در همشكننده هر زورگوى با عناد، و هلاك كننده هر شيطان سر پيچ و متمرّد.

براى اوضدّى و همراه او معارضى نبوده است. يكتا و بى‏نياز است. زاييده نشده و نمى‏زايد، وبراى او هيچ همتايى نيست. خداى يگانه و پروردگار با عظمت. مى‏خواهد پس به انجاممى‏رساند، و اراده مى‏كند پس مقدّر مى‏نمايد، و مى‏داند پس به شماره مى‏آورد. مى‏ميراند و زنده مى‏كند، فقير مى‏كند و غنى مى‏نمايد، مى‏خنداند و مى‏گرياند،نزديك مى‏كند و دور مى‏نمايد، منع مى‏كند و عطا مى‏نمايد. پادشاهى از آن او و حمد وسپاس براى اوست. خير به دست اوست و او بر هر چيزى قادر است.

شب را در روز وروز را در شب فرو مى‏برد. نيست خدايى جز او كه با عزّت و آمرزنده است. اجابت كنندهدعا، بسيار عطا كننده، شمارنده نَفَس‏ها و پروردگار جنّ و بشر، كه هيچ امرى بر اومشكل نمى‏شود، و فرياد دادخواهان او را منضجر نمى‏كند، و اصرار اصرار كنندگانش اورا خسته نمى‏نمايد. نگهدارنده صالحين و موفّق كننده رستگاران و صاحب اختيار مؤمنانو پروردگار عالميان. خدايى كه از آنچه خلق كرده مستحق است كه او را در هر حالى شكرو سپاس گويند.

او را سپاس بسيار مى‏گويم و دائما شكر مى‏نمايم، چه در آسايشو چه در گرفتارى، چه در حال شدت و چه در حال آرامش. و به او و ملائكه‏اش و كتاب‏هاو پيامبرانش ايمان مى‏آورم. دستور او را گوش مى‏دهم و اطاعت مى‏نمايم و به آنچه اورا راضى مى‏كند مبادرت مى‏ورزم و در مقابل مقدرات او تسليم مى‏شوم به عنوان رغبت دراطاعت او و ترس از عقوبت او، چرا كه اوست خدايى كه نمى‏توان از مكر او در امـان بودو از ظلم او هم ترس نداريم (يعنى ظلم نمى‏كند).
فرمان الهى براى مطلبى مهم
براى خداوند بر نفس خود به عنوانبندگى او اقرار مى‏كنم، و شهادت مى‏دهم براى او به پروردگارى، و آنچه به من وحىنموده ادا مى‏نمايم از ترس آنكه مبادا اگر انجام ندهم عذابى از او بر من فرود آيدكه هيچكس نتواند آن را دفع كند، هر چند كه حيله عظيمى بكار بندد و دوستى او خالصباشد ـ نيست خدايى جز او ـ زيرا خداوند به من اعلام فرموده كه اگر آنچه در حق علىبر من نازل نموده ابلاغ نكنم رسالت او را نرسانده‏ام، و براى من حفظ از شر مردم راضمانت نموده و خدا كفايت كننده و كريم است.

خداوند به من چنين وحى كرده است: «بِسْمِ اللّه‏ِ الرَّحْمانِ الرَّحيمِ، يا اَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مااُنْزِلَ اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ...»، «اى پيامبر ابلاغ كن آنچه از طرف پروردگارتبر تو نازل شده ـ درباره على، يعنى خلافت على بن ابى‏طالب ـ و اگر انجام ندهى رسالتاو را نرسانده‏اى، و خداوند تو را از مردم حفظ مى‏كند».

اى مردم، من دررساندن آنچه خداوند بر من نازل كرده كوتاهى نكرده‏ام، و من سبب نزول اين آيه رابراى شما بيان مى‏كنم:

جبرئيل سه مرتبه بر من نازل شد و از طرف خداوندِ سلامپروردگارم ـ كه او سلام است ـ مرا مأمور كرد كه در اين اجتماع بپاخيزم و بر هر سفيدو سياهى اعلام كنم كه «على بن ابى‏طالب برادرِ من و وصى من و جانشين من بر امتم وامام بعد از من است. نسبت او به من همانند هارون به موسى است جز اينكه پيامبرى بعداز من نيست. و او صاحب اختيار شما بعد از خدا و رسولش است».

و خداوند در اينمورد آيه‏اى از كتابش بر من نازل كرده است: «اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللّه‏ُ وَرَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا ...»، «صاحب اختيار شما خدا و رسولش هستند و كسانىكه ايمان آورده و نماز را بپا مى‏دارند و در حال ركوع زكات مى‏دهند»، و على بنابى‏طالب است كه نماز را بپا داشته و در حال ركوع زكات داده و در هر حال خداوند عزو جل را قصد مى‏كند.

اى مردم، من از جبرئيل درخواست كردم از خدا بخواهد تامرا از ابلاغ اين مهم معاف بدارد، زيرا از كمى متقين و زيادى منافقين و فساد ملامتكنندگان و حيله‏هاى مسخره كنندگانِ اسلام اطلاع دارم، كسانى كه خداوند در كتابشآنان را چنين توصيف كرده است كه با زبانشان مى‏گويند آنچه در قلب‏هايشان نيست، واين كار را سهل مى‏شمارند در حالى كه نزد خداوند عظيم است. همچنين به خاطر اينكهمنافقين بارها مرا اذيت كرده‏اند تا آنجا كه مرا «اُذُن» (گوش دهنده بر هر حرفى) ناميدند، و گمان كردند كه من چنين هستم به خاطر ملازمت بسيار على با من و توجه منبه او و تمايل او و قبولش از من، تا آنكه خداوند عز و جل در اين باره چنين نازلكرد: «وَ مِنْهُمُ الَّذينَ يُؤْذُونَ النَّبِىَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ اُذُنٌ ...» : «از آنان كسانى هستند كه پيامبر را اذيت مى‏كنند و مى‏گويند او «اُذُن» (گوش دهندهبه هر حرفى) است، بگو: گوش است ـ بر ضد كسانى كه گمان مى‏كنند او «اُذُن» است ـ وبراى شما خير است، به خدا ايمان مى‏آورد و در مقابل مؤمنين اظهار تواضع و احتراممى‏نمايد، و براى كسانى از شما كه ايمان آورده‏اند رحمت است؛ و كسانى كه پيامبر رااذيت مى‏كنند عذاب دردناكى در انتظارشان است».

اگر من بخواهم گويندگان ايننسبت (اُذُن) را نام ببرم مى‏توانم، و اگر بخواهم به شخص آنان اشاره كنم مى‏نمايم،و اگر بخواهم با علائم آنها را معرفى كنم مى‏توانم، ولى به خدا قسم من در كار آنانبا بزرگوارى رفتار كرده‏ام.

بعد از همه اينها، خداوند از من راضى نمى‏شودمگر آنچه در حق على بر من نازل كرده ابلاغ نمايم. «يا اَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْما اُنْزِلَ اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...»، «اى پيامبر برسان آنچه ـ در حق على ـ ازپروردگارت بر تو نازل شده و اگر انجام ندهى رسالت او را نرسانده‏اى، و خداوند تو رااز مردم حفظ مى‏كند».
اعلان رسمى ولايت و امامت دوازده امام عليهم‏السلام
اى مردم، اينمطلب را درباره او بدانيد و بفهميد، و بدانيد كه خداوند او را براى شما صاحب اختيارو امامى قرار داده كه اطاعتش را واجب نموده است بر مهاجرين و انصار و بر تابعينآنان به نيكى، و بر روستايى و شهرى، و بر عجمى و عربى، و بر آزاد و بنده، و بر بزرگو كوچك، و بر سفيد و سياه. بر هر يكتا پرستى حكم او اجرا شونده و كلام او مورد عملو امر او نافذ است. هر كس با او مخالفت كند ملعون است، و هر كس تابع او باشد و اورا تصديق نمايد مورد رحمت الهى است. خداوند او را و هر كس را كه از او بشنود و اورا اطاعت كند آمرزيده است.

اى مردم، اين آخرين بارى است كه در چنين اجتماعىبپا مى‏ايستم. پس بشنويد و اطاعت كنيد و در مقابل امر خداوند پروردگارتان سر تسليمفرود آوريد، چرا كه خداوند عز و جل صاحب اختيار شما و معبود شماست، و بعد از خداوندرسولش و پيامبرش كه شما را مخاطب قرار داده، و بعد از من على صاحب اختيار شما وامام شما به امر خداوند است، و بعد از او امامت در نسل من از فرزندان اوست تا روزىكه خدا و رسولش را ملاقات خواهيد كرد.

حلالى نيست مگر آنچه خدا و رسولش وامامان حلال كرده باشند، و حرامى نيست مگر آنچه خدا و رسولش و امامان بر شما حرامكرده باشند. خداوند عز و جل حلال و حرام را به من شناسانده است، و آنچه پروردگارماز كتابش و حلال و حرامش به من آموخته به او سپرده‏ام.

اى مردم، على رافضيلت دهيد. هيچ علمى نيست مگر آنكه خداوند آن را در من جمع كرده است و هر علمى راكه آموخته‏ام در امام المتقين جمع نموده‏ام، و هيچ علمى نيست مگر آنكه آن را به علىآموخته‏ام. اوست «امام مبين» كه خداوند در سوره يس ذكر كرده است: «وَ كُلَّشَيْى‏ءٍ اَحْصَيْناهُ فى اِمامٍ مُبينٍ»، «و هر چيزى را در امام مبين جمعكرديم».

اى مردم، از على به سوى ديگرى گمراه نشويد، و از او روى برمگردانيدو از ولايت او سرباز نزنيد. اوست كه به حق هدايت نموده و به آن عمل مى‏كند، و باطلرا ابطال نموده و از آن نهى مى‏نمايد، و در راه خدا سرزنش ملامت كننده‏اى او رامانع نمى‏شود.

على اول كسى است كه به خدا و رسولش ايمان آورد و هيچكس درايمانِ به من بر او سبقت نگرفت. اوست كه با جان خود در راه رسول خدا فداكارى كرد. اوست كه با پيامبر خدا بود در حالى كه هيچكس از مردان همراه او خدا را عبادتنمى‏كرد. اولين مردم در نماز گزاردن، و اول كسى است كه با من خدا را عبادت كرد. ازطرف خداوند به او امر كردم تا در خوابگاه من بخوابد، او هم در حالى كه جانش را فداىمن كرده بود در جاى من خوابيد.

اى مردم، او را فضيلت دهيد كه خدا او رافضيلت داده است، و او را قبول كنيد كه خداوند او را منصوب نموده است.

اىمردم، او از طرف خداوند امام است، و هر كس ولايت او را انكار كند خداوند هرگزتوبه‏اش را نمى‏پذيرد و او را نمى‏بخشد. حتمى است بر خداوند كه با كسى كه با اومخالفت نمايد چنين كند و او را به عذابى شديد تا ابديت و تا آخر روزگار معذب نمايد. پس بپرهيزيد از اينكه با او مخالفت كنيد و گرفتار آتشى شويد كه آتشگيره آن مردم وسنگ‏ها هستند و براى كافران آماده شده است.

اى مردم، به خدا قسم پيامبران ورسولان پيشين به من بشارت داده‏اند، و من به خدا قسم خاتم پيامبران و مرسلين و حجتبر همه مخلوقين از اهل آسمان‏ها و زمين‏ها هستم. هر كس در اين مطالب شك كند مانندكفر جاهليت اول كافر شده است. و هر كس در چيزى از اين گفتار من شك كند در همه آنچهبر من نازل شده شك كرده است، و هر كس در يكى از امامان شك كند در همه آنان شك كردهاست، و شك كننده درباره ما در آتش است.

اى مردم، خداوند اين فضيلت را بر منارزانى داشته كه منّتى از او بر من و احسانى از جانب او به سوى من است. خدايى جز اونيست. حمد و سپاس از من بر او تا ابديت و تا آخر روزگار و در هر حال.

اىمردم، على را فضيلت دهيد كه او افضل مردم بعد از من از مرد و زن است تا مادامى كهخداوند روزى را نازل مى‏كند و خلق باقى هستند. ملعون است ملعون است، مورد غضب استمورد غضب است كسى كه اين گفتار مرا ردّ كند و با آن موافق نباشد. بدانيد كه جبرئيلاز جانب خداوند اين خبر را براى من آورده است و مى‏گويد: «هر كس با على دشمنى كند وولايت او را نپذيرد لعنت و غضب من بر او باد». هر كس ببيند براى فردا چه پيشفرستاده است. از خدا بترسيد كه با على مخالفت كنيد و در نتيجه قدمى بعد از ثابتبودن آن بلغزد، خداوند از آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است.

اى مردم، على «جنباللّه‏» است كه خداوند در كتاب عزيزش ذكر كرده و درباره كسى كه با او مخالفت كندفرموده است: «اَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتا عَلى ما فَرَّطْتُ فى جَنْبِاللّه‏ِ»، «اى حسرت بر آنچه درباره جنب خداوند تفريط و كوتاهى كردم».

اىمردم، قرآن را تدبر نماييد و آيات آن را بفهميد و در محكمات آن نظر كنيد و به دنبالمتشابه آن نرويد. به خدا قسم، باطن آن را براى شما بيان نمى‏كند و تفسيرش رابرايتان روشن نمى‏كند مگر اين شخصى كه دست او را مى‏گيرم و او را به سوى خود بالامى‏برم و بازوى او را مى‏گيرم و با دستم او را بلند مى‏كنم و به شما مى‏فهمانم كه: «هر كس من صاحب اختيار اويم اين على صاحب اختيار اوست»، و او على بن ابى‏طالب برادرو جانشين من است، و ولايتِ او از جانب خداوندِ عز و جل است كه بر من نازل كردهاست.

اى مردم، على و پاكان از فرزندانم از نسل او ثقل اصغرند و قرآن ثقلاكبر است. هر يك از اين دو از ديگرى خبر مى‏دهد و با آن موافق است. آنها از يكديگرجدا نمى‏شوند تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند. بدانيد كه آنان امين‏هاى خداوندبين مردم و حاكمان او در زمين هستند.

بدانيد كه من ادا نمودم، بدانيد كه منابلاغ كردم، بدانيد كه من شنوانيدم، بدانيد كه من روشن نمودم، بدانيد كه خداوندفرموده است و من از جانب خداوند عز و جل مى‏گويم، بدانيد كه اميرالمؤمنينى جز اينبرادرم نيست. بدانيد كه اميرالمؤمنين بودن بعد از من براى احدى جز او حلالنيست.

معرفى و بلند كردن اميرالمؤمنين عليه‏السلام به دست پيامبرصلى‏الله‏عليه‌‏و‏آله سپس پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله دستش را بر بازوى علىعليه‏السلام زد و آن حضرت را بلند كرد. و اين در حالى بود كه اميرالمؤمنينعليه‏السلام از زمانى كه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بر فراز منبرآمده بود يك پلهپايين‏تر از مكان حضرت ايستاده بود و نسبت به صورت حضرت به طرف راست مايل بود كهگويى هر دو در يك مكان ايستاده‏اند.

پس پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله با دستشاو را بلند كرد و هر دو دست را به سوى آسمان باز نمود و على عليه‏السلام را از جابلند نمود تا حدى كه پاى آن حضرت موازى زانوى پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رسيد. سپسفرمود:

اى مردم، چه كسى بر شما از خودتان صاحب اختيارتر است؟

گفتند: خدا و رسولش. فرمود: بدانيد كه هر كس من صاحب اختيار اويم اين على صاحب اختياراوست. خدايا دوست بدار هركس او را دوست بدارد، و دشمن‏بدار هر كس او را دشمن بدارد،و يارى كن هر كس او را يارى كند، و خوار كن هر كس او را خوار كند.

اى مردم،اين على است برادر من و وصى من و جامع علم من، و جانشين من در امتم بر آنان كه بهمن ايمان آورده‏اند، و جانشين من در تفسير كتاب خداوند عز و جل و دعوت به آن، و عملكننده به آنچه او را راضى مى‏كند، و جنگ كننده با دشمنان خدا و دوستى كننده براطاعت او و نهى كننده از معصيت او.

اوست خليفه رسول خدا، و اوستاميرالمؤمنين و امام هدايت كننده از طرف خداوند، و اوست قاتل ناكثين و قاسطين ومارقين به امر خداوند.

خداوند مى‏فرمايد: «ما يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَىَّ»، «سخن در پيشگاه من تغيير نمى‏پذيرد»، پروردگارا، به امر تو مى‏گويم : «خداوندا دوستبدار هر كس على را دوست بدارد و دشمن بدار هر كس على را دشمن بدارد، و يارى كن هركس على را يارى كند و خوار كن هر كس على را خوار كند، و لعنت نما هر كس على راانكار كند و غضب نما بر هر كس كه حق على را انكار نمايد».

پروردگارا، توهنگام روشن شدن اين مطلب و منصوب نمودن على در اين روز اين آيه را درباره او نازلكردى: «اَلْيَوْمَ اَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ اَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتىوَ رَضيتُ لكُمُ الاْءِسْلامَ دينا»: «امروز دين شما را برايتان كامل نمودم و نعمتخود را بر شما تمام كردم و اسلام را به عنوان دين شما راضى شدم»، و فرمودى: «اِنَّالدّينَ عِنْدَ اللّه‏ِ اْلاِسْلامُ»: «دين نزد خداوند اسلام است»، و فرمودى: «وَمَنَ يَبْتَغِ غَيْرَ الاْءِسْلامِ دينا فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِىالاْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرينَ» : «هر كس دينى غير از اسلام انتخاب كند هرگز از اوقبول نخواهد شد و او در آخرت از زيانكاران خواهد بود». پروردگارا، تو را شاهدمى‏گيرم كه من ابلاغ نمودم.
تأكيد بر توجه امت به مسئله امامت
اى مردم، خداوند دين شما را باامامت او كامل نمود، پس هر كس اقتدا نكند به او و به كسانى كه جانشين او از فرزندانمن و از نسل او هستند تا روز قيامت و روز رفتن به پيشگاه خداوند عز و جل، چنينكسانى اعمالشان در دنيا و آخرت از بين رفته و در آتش دائمى خواهند بود. عذاب ازآنان تخفيف نمى‏يابد و به آنها مهلت داده نمى‏شود.

اى مردم، اين على است كهيارى كننده‏ترين شما نسبت به من و سزاوارترين شما به من و نزديك‏ترين شما به من وعزيزترين شما نزد من است. خداوند عز و جل و من از او راضى هستيم. هيچ آيه رضايتى درقرآن نازل نشده مگر درباره او، و هيچگاه خداوند مؤمنين را مورد خطاب قرار نداده مگرآنكه ابتدا او مخاطب بوده است، و هيچ آيه مدحى در قرآن نيست مگر درباره او، وخداوند در سوره «هَلْ اَتى عَلَى الاْءِنْسانِ ...» شهادت به بهشت نداده مگر براىاو، و اين سوره را درباره غير او نازل نكرده و با اين سوره جز او را مدح نكردهاست.

اى مردم، او يارى دهنده دين خدا و دفاع كننده از رسول خداست، و اوست باتقواى پاكيزه هدايت كننده هدايت شده. پيامبرتان بهترين پيامبر و وصيّتان بهترين وصىو فرزندان او بهترين اوصياء هستند.

اى مردم، نسل هر پيامبرى از صلب خود اوهستند ولى نسل من از صلب اميرالمؤمنين على است.

اى مردم، شيطان آدم را باحسد از بهشت بيرون كرد. مبادا به على حسد كنيد كه اعمالتان نابود شود و قدم‏هايتانبلغزد. آدم به خاطر يك گناه به زمين فرستاده شد در حالى كه انتخاب شده خداوند عز وجل بود، پس شما چگونه خواهيد بود در حالى كه شماييد و در بين شما دشمنان خداهستند.

بدانيد كه با على دشمنى نمى‏كند مگر شقى و با على دوستى نمى‏كند مگربا تقوى، و به او ايمان نمى‏آورد مگر مؤمن مخلص. به خدا قسم درباره على نازل شدهاست سوره «و العصر»: «بِسْمِ اللّه‏ِ الرَّحْمانِ الرَّحيمِ، وَ الْعَصْرِ، اِنَّالاْءِنْسانَ لَفى خُسْرٍ»، «قسم به عصر، انسان در زيان است» مگر على كه ايمان آوردو به حق و صبر راضى شد.

اى مردم، من خدا را شاهد گرفتم و رسالتم را به شماابلاغ نمودم، و بر عهده رسول جز ابلاغ روشن چيزى نيست. اى مردم، از خدا بترسيد آنگونه كه بايد ترسيد و از دنيا نرويد مگر آنكه مسلمان باشيد.
اشاره به كارشكنى‏هاى منافقين
اى مردم، «ايمان آوريد به خدا ورسولش و به نورى كه همراه او نازل شده است، قبل از آنكه هلاك كنيم وجوهى را و آنصورت‏ها را به پشت برگردانيم يا آنان را مانند اصحاب سبت لعنت كنيم». به خدا قسم،از اين آيه قصد نشده است مگر قومى از اصحابم كه آنان را به اسم و نسبشان مى‏شناسم،ولى مأمورم بر آنان پرده پوشى كنم. پس هر كس عمل كند مطابق آنچه در قلبش از حب يابغض نسبت به على مى‏يابد.

اى مردم، نور از جانب خداوند عز و جل در من نهادهشده و سپس در على بن ابى‏طالب و بعد در نسل او تا مهدى قائم، كه حق خداوند و هر حقىكه براى ما باشد مى‏گيرد، چرا كه خداوند عز و جل ما را بر كوتاهى كنندگان و برمعاندان و مخالفان و خائنان و گناهكاران و ظالمان و غاصبان از همه عالميان حجت قرارداده است.

اى مردم، شما را مى‏ترسانم و انذار مى‏نمايم كه من رسول خدا هستم،و قبل از من پيامبران بوده‏اند. آيا اگر من بميرم يا كشته شوم شما عقب‏گردمى‏نماييد؟ هر كس به عقب برگردد به خدا ضررى نمى‏رساند، و خداوند به زودى شاكرين وصابرين را پاداش مى‏دهد. بدانيد كه على است توصيف شده به صبر و شكر و بعد از اوفرزندانم از نسل او چنين اند.

اى مردم، با اسلامتان بر من منت مگذاريد، بلكهبر خدا منت نگذاريد، كه اعمالتان را نابود مى‏نمايد و بر شما غضب مى‏كند و شما رابه شعله‏اى از آتش و مس گداخته مبتلا مى‏كند. پروردگار شما در كمين است.

اىمردم، بعد از من امامانى خواهند بود كه به آتش دعوت مى‏كنند و روز قيامت كمكنمى‏شوند. اى مردم، خداوند و من از آنان بيزار هستيم. اى مردم، آنان و يارانشان وتابعينشان و پيروانشان در پايين‏ترين درجه آتش‏اند و چه بد است جاى متكبران. بدانيدكه آنان «اصحاب صحيفه» هستند، پس هر يك از شما در صحيفه خود نظر كند.

راوىمى‏گويد: وقتى پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله نام «اصحاب صحيفه» را آورد اكثر مردممنظور حضرت از اين كلام رانفهميدند و برايشان سؤال انگيز شد، و فقط عده كمى مقصودحضرت را فهميدند.

اى مردم، من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثتِ آن درنسل خودم تا روز قيامت به وديعه مى‏سپارم، و من رسانيدم آنچه مأمور به ابلاغش بودمتا حجت باشد بر حاضر و غايب و بر همه كسانى كه حضور دارند يا ندارند، به دنياآمده‏اند يا نيامده‏اند. پس حاضران به غايبان و پدران به فرزندان تا روز قيامتبرسانند.

و به زودى امامت را بعد از من به عنوان پادشاهى و با ظلم و زورمى‏گيرند. خداوند غاصبين و تعدى كنندگان را لعنت كند. و در آن هنگام است ـ اى جن وانس ـ كه مى‏ريزد براى شما آنكه بايد بريزد و مى‏فرستد بر شما شعله‏اى از آتش و مسگداخته و نمى‏توانيد آن را از خود دفع كنيد.

اى مردم، خداوند عز و جل شما رابه حال خود رها نخواهد كرد تا آنكه خبيث را از پاكيزه جدا كند، و خداوند شما را برغيب مطلع نمى‏كند.

اى مردم، هيچ سرزمين آبادى نيست مگر آنكه در اثر تكذيبِ (اهل آن آيات الهى را) خداوند قبل از روز قيامت آنان را هلاك خواهد كرد و آن را تحتحكومت امام مهدى خواهد آورد، و خداوند وعده خود را عملى مى‏نمايد.

اى مردم،قبل از شما اكثر پيشينيان هلاك شدند، و خداوند آنها را هلاك نمود و اوست كه آيندگانرا هلاك خواهد كرد. خداى تعالى مى‏فرمايد: «اَلَمْ‏نُهْلِكِ الاَْوَّلينَ...»، «آياماپيشينيان را هلاك نكرديم؟ آيا در پى آنان ديگران را نفرستاديم؟ ما با مجرمان چنينمى‏كنيم. واى بر مكذبين در آن روز».

اى مردم، خداوند مرا امر و نهى نمودهاست، و من هم به امر الهى على را امر و نهى نموده‏ام، و علم امر و نهى نزد اوست. پسامر او را گوش دهيد تا سلامت بمانيد، و او را اطاعت كنيد تا هدايت شويد و نهى او راقبول كنيد تا در راه درست باشيد، و به سوى مقصد و مراد او برويد، و راه‏هاى بيگانهشما را از راه او منحرف نكند.
پيروان اهل بيت عليهم‌السلام و دشمنان ايشان
اى مردم، من راهمستقيم خداوند هستم كه شما را به پيروى آن امر نموده، و سپس على بعد از من، و سپسفرزندانم از نسل او كه امامان هدايت‏اند، به حق هدايت مى‏كنند و به يارى حق بهعدالت رفتار مى‏كنند.

«بِسْمِ اللّه‏ِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ ، الْحَمْدُللّه‏ِِ رَبِّ الْعالَمينَ ، الرَّحْمنِ الرَّحيمِ ، مالِكِ يَوْمِ الدّينِ ،اِيّاكَ نَعْبُدُ وَ اِيّاكَ نَسْتَعينُ ، اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ ،صِراطَ الَّذينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لاَالضّالّينَ». اين سوره درباره من نازل شده، و به خدا قسم درباره امامان نازل شدهاست. به طور عموم شامل آنان است و به طور خاص درباره آنان است. ايشان دوستان خدايندكه ترسى بر آنان نيست و محزون نمى‏شوند، بدانيد كه حزب خداوند غالبهستند.

بدانيد كه دشمنان ايشان سفهاء گمراه و برادران شياطين‏اند كه اباطيلرا از روى غرور به يكديگر مى‏رسانند.

بدانيد كه دوستان اهل بيت كسانى‏اند كهخداوند در كتابش آنان را ياد كرده و فرموده است: «لا تَجِدُ قَوْما يُؤْمِنُونَبِاللّه‏ِ وَ الْيَوْمِ الاْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حادَّ اللّه‏َ وَ رَسُولَهُ...» : «نمى‏يابى قومى را كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده باشند، و در عين حال باكسانى كه با خدا و رسولش ضدّيت دارند روى دوستى داشته باشند، اگر چه پدرانشان يافرزندانشان يا برادرانشان يا فاميلشان باشند. آنان‏اند كه ايمان در قلوبشان نوشتهشده و خداوند آنان را با روحى از خود تأييد فرموده و ايشان را به بهشتى وارد مى‏كندكه از پايين آن نهرها جارى است و در آن دائمى خواهند بود. خدا از آنان راضى است وآنان از خدا راضى هستند. آنان حزب خداوند هستند. بدانيد كه حزب خدارستگارند».

بدانيد كه دوستان اهل بيت كسانى‏اند كه خداوند عزو جل آنان راتوصيف كرده و فرموده است: «الَّذينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبَسُوا ايمانَهُمْ بِظُلْمٍ ... »: «كسانى كه ايمان آورده‏اند و ايمانشان را با ظلم نپوشانده‏اند، آنان‏اند كهبرايشان امان است و آنان هدايت يافتگان‏اند».

بدانيد كه دوستان ايشانكسانى‏اند كه ايمان آورده‏اند و به شك نيفتاده‏اند.

بدانيد كه دوستان ايشانكسانى‏اند كه با سلامتى و در حال امن وارد بهشت مى‏شوند، و ملائكه با سلام بهملاقات آنان مى‏آيند و مى‏گويند: «سلام بر شما، پاكيزه شديد، پس براى هميشه داخلبهشت شويد».

بدانيد كه دوستان ايشان كسانى هستند كه بهشت براى آنان است و درآن بدون حساب روزى داده مى‏شوند.

بدانيد كه دشمنان اهل بيت كسانى‏اند كه بهشعله‏هاى آتش وارد مى‏شوند. بدانيد كه دشمنان ايشان كسانى‏اند كه از جهنم در حالىكه مى‏جوشد صداى وحشتناكى مى‏شنوند و شعله كشيدن آن را مى‏بينند.

بدانيد كهدشمنان ايشان كسانى‏اند كه خداوند درباره آنان فرموده است: «كُلَّما دَخَلَتْاُمَّةٌ لَعَنَتْ اُخْتَها ...» : «هر گروهى كه داخل جهنم مى‏شوند همتاى خود رالعنت مى‏كنند، تا آنكه همه آنان در آنجا به يكديگر بپيوندند آخرين آنان با اشاره بهاولين آنان مى‏گويند: پروردگارا، اينان ما را گمراه كردند؛ پس عذاب دو چندان از آتشبه آنان نازل كن. خدا مى‏فرمايد: براى هر دو گروه عذاب مضاعف است ولى شمانمى‏دانيد».

بدانيد كه دشمنان ايشان كسانى‏اند كه خداوند عز و جل مى‏فرمايد: «كُلَّما اُلْقِىَ فيها فَوْجٌ سَاَلَهُمْ خَزَنَتُها اَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذيرٌ...» : «هر گاه گروهى را در جهنم مى‏اندازند خزانه داران دوزخ از ايشان مى‏پرسند: آياترساننده‏اى براى شما نيامد؟ مى‏گويند: بلى، براى ما نذير و ترساننده آمد ولى ما اورا تكذيب كرديم و گفتيم: خداوند هيچ چيز نازل نكرده است، و شما در گمراهىِ بزرگهستيد. و مى‏گويند: اگر مى‏شنيديم يا فكر مى‏كرديم در اصحاب آتش نبوديم. به گناهخود اعتراف كردند، پس دور باشند اصحاب آتش».

بدانيد كه دوستان اهل بيتكسانىهستند كه در پنهانى از پروردگارشان مى‏ترسند و براى آنان مغفرت و اجر بزرگاست.

اى مردم، چقدر فاصله است بين شعله‏هاى آتش و بين اَجر بزرگ!

اىمردم، دشمن ما كسى است كه خداوند او را مذمت و لعنت نموده، و دوست ما كسى است كهخداوند او را مدح نموده و دوستش بدارد.

اى مردم، بدانيد كه من نذير وترساننده‏ام و على بشارت دهنده است.

اى مردم، بدانيد كه من مُنذر و بر حذردارنده‏ام و على هدايت كننده است. اى مردم، من پيامبرم و على جانشين مناست.

اى مردم، بدانيد كه من پيامبرم و على امام و وصى بعد از من است، وامامان بعد از او فرزندان او هستند. بدانيد كه من پدر آنانم و آنها از صلب او بهوجود مى‏آيند.
حضرت مهدى عجل اللّه‏ فرجه
بدانيد كه آخرينِ امامان، مهدى قائماز ماست. اوست غالب بر اديان، اوست انتقام گيرنده از ظالمين، اوست فاتح قلعه‏ها ومنهدم كننده آنها، اوست غالب بر هر قبيله‏اى از اهل شرك و هدايت كنندهآنان.

بدانيد كه اوست گيرنده انتقام همه خون‏هاى اولياء خدا. اوست يارىدهنده دين خدا.

بدانيد كه اوست استفاده كننده از دريايى عميق. اوست كه هرصاحب فضيلتى را به قدر فضلش و هر صاحب جهالتى را به قدر جهلش نشانه مى‏دهد. اوستانتخاب شده و اختيار شده خداوند. اوست وارث هر علمى و احاطه دارنده به هرفهمى.

بدانيد كه اوست خبر دهنده از پروردگارش، و بالا برنده آيات الهى. اوستهدايت يافته محكم بنيان. اوست كه كارها به او سپرده شده است.

اوست كهپيشينيان به او بشارت داده‏اند، اوست كه به عنوان حجت باقى

مى‏ماند و بعداز او حجتى نيست. هيچ حقى نيست مگر همراه او، و هيچ نورى نيست مگر نزداو.

بدانيد او كسى است كه غالبى بر او نيست و كسى بر ضد او كمك نمى‏شود. اوست ولى خدا در زمين و حكم كننده او بين خلقش و امين او بر نهان و آشكارش.
مطرح كردن بيعت
اى مردم، من برايتان روشن كردم و به شمافهمانيدم، و اين على است كه بعد از من به شما مى‏فهماند.

بدانيد كه من بعداز پايان خطابه‏ام شما را به دست دادن با من به عنوان بيعـت با او و اقرار به او، وبعـد از من به دست دادن با خود او فرا مى‏خوانم.

بدانيد كه من با خدا بيعتكرده‏ام و على با من بيعت كرده است، و من از جانب خداوند براى او از شما بيعتمى‏گيرم. «اِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ اِنَّما يُبايِعُونَ اللّه‏َ...»: «كسانىكه با تو بيعت مى‏كنند در واقع با خدا بيعت مى‏كنند، دست خداوند بر روى دست آناناست. پس هر كس بيعت را بشكند بر ضرر خود اوست، و هر

كس به آنچه با خدا عهدبسته وفادار باشد خداوند به او اجر عظيمى عنايت خواهد كرد».
حلال و حرام، واجبات و محرمات
اى مردم، حج و عمره از شعائر الهىهستند، «فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ اَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ اَنْيَطَّوَّفَ بِهِما ...» : «هر كس به خانه خدا به عنوان حج يا عمره بيايد براى اواشكالى نيست كه بر صفا و مروه بسيار طواف كند، و هر كس كار خيرى را بدون چشم داشتىانجام دهد خداوند سپاسگزار داناست».

اى مردم، به حج خانه خدا برويد. هيچخاندانى به خانه خدا وارد نمى‏شوند مگر آنكه مستغنى مى‏گردند و شاد مى‏شوند، و هيچخاندانى آن را ترك نمى‏كنند مگر آنكه منقطع مى‏شوند و فقير مى‏گردند.

اىمردم، هيچ مؤمنى در موقف (عرفات، مشعر، منى) وقوف نمى‏كند مگر آنكه خداوند گناهانگذشته او را تا آن وقت مى‏آمرزد، و هر گاه كه حجش پايان يافت اعمالش را از سرمى‏گيرد.

اى مردم، حاجيان كمك مى‏شوند و آنچه خرج مى‏كنند به آنان بازمى‏گردد، و خداوند جزاى محسنين را ضايع نمى‏نمايد.

اى مردم، با دين كامل وبا تَفَقُّه و فهم به حج خانه خدا برويد و از آن مشاهد مشرفه جز با توبه و دستكشيدن از گناه بر مگرديد.

اى مردم، نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيدهمانطور كه خداوند عز و جل به شما فرمان داده است و اگر زمان طويلى بر شما گذشت وكوتاهى نموديد يا فراموش كرديد، على صاحب اختيار شماست و براى شما بيان مى‏كند، اوكه خداوند عز و جل بعد از من به عنوان امين بر خلقش او را منصوب نموده است. او ازمن است و من از اويم.

او و آنان كه از نسل من‏اند از آنچه سؤال كنيد به شماخبر مى‏دهند و آنچه را نمى‏دانيد براى شما بيان مى‏كنند.

بدانيد كه حلال وحرام بيش از آن است كه من همه آنها را بشمارم و معرفى كنم و بتوانم در يك مجلس بههمه حلال‏ها دستور دهم و از همه حرام‏ها نهى كنم. پس مأمورم كه از شما بيعت بگيرم وبا شما دست بدهم بر اينكه قبول كنيد آنچه از طرف خداوند عز و جل درباره اميرالمؤمنين على و جانشينان بعد از او آورده‏ام كه آنان از نسل من و اويند، و آن موضوعامامتى است كه فقط در آنها بپا خواهد بود، و آخر ايشان مهدى است تا روزى كه خداىمدبِّرِ قضا و قدر را ملاقات كند.

اى مردم، هر حلالى كه شما را بدانراهنمايى كردم و هر حرامى كه شما را از آن نهى نمودم، هرگز از آنها بر نگشته‏ام وتغيير نداده‏ام. اين مطلب را به ياد داشته باشيد و آن را حفظ كنيد و به يكديگرسفارش كنيد، و آن را تبديل نكنيد و تغيير ندهيد.

من سخن خود را تكرارمى‏كنم: نماز را بپا داريد و زكات را بپردازيد و به كار نيك امر كنيد و از منكراتنهى نماييد.

بدانيد كه بالاترين امر به معروف آن است كه سخن مرا بفهميد و آنرا به كسانى كه حاضر نيستند برسانيد و او را از طرف من به قبولش امر كنيد و ازمخالفتش نهى نماييد، چرا كه اين دستورى از جانب خداوند عز و جل و از نزد من است، وهيچ امر به معروف و نهى از منكرى نمى‏شود مگر با امام معصوم.

اى مردم، قرآنبه شما مى‏شناساند كه امامان بعد از على فرزندان او هستند و من هم به شما شناساندمكه آنان از نسل من و از نسل اويند. آنجا كه خداوند در كتابش مى‏فرمايد: «وَجَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فى عَقِبِهِ»، «آن امامت را به عنوان كلمه باقى در نسلاو قرار داد»، و من نيز به شما گفتم: «اگر به آن دو (قرآن و اهل بيت) تمسك كنيدهرگز گمراه نمى‏شويد».

اى مردم، تقوى را، تقوى را. از قيامت بر حذر باشيدهمانگونه كه خداى عزوجل فرموده: «اِنَّ زَلْزَلَةَ السّاعَةِ شَيْى‏ءٌ عَظيمٌ»، «زلزله قيامت شيئ عظيمى است».

مرگ و معاد و حساب و ترازوهاى الهى و حسابرسىدر پيشگاه رب العالمين و ثواب و عقاب را به ياد آوريد. هر كس حسنه با خود بياوردطبق آن ثواب داده مى‏شود، و هر كس گناه بياورد در بهشت او را نصيبى نخواهدبود.
بيعت گرفتن رسمى
اى مردم، شما بيش از آن هستيد با يك دست و در يكزمان با من دست دهيد، و پروردگارم مرا مأمور كرده است كه از زبان شما اقرار بگيرمدرباره آنچه منعقد نمودم براى على اميرالمؤمنين و امامانى كه بعد از او مى‏آيند واز نسل من و اويند، چنانكه به شما فهماندم كه فرزندان من از صلب اويند.

پسهمگى چنين بگوييد: «ما شنيديم و اطاعت مى‏كنيم و راضى هستيم و سر تسليم فرودمى‏آوريم درباره آنچه از جانب پروردگار ما و خودت به ما رساندى درباره امر امامتِاماممان على اميرالمؤمنين و امامانى كه از صلب او به دنيا مى‏آيند. بر اين مطلب باقلب‏هايمان و با جانمان و با زبانمان و با دستانمان با تو بيعت مى‏كنيم.

براين عقيده زنده‏ايم و با آن مى‏ميريم و روز قيامت با آن محشور مى‏شويم. تغييرنخواهيم داد و تبديل نمى‏كنيم و شك و انكار نمى‏نماييم و ترديد به دل راه نمى‏دهيمو از اين قول بر نمى‏گرديم و پيمان را نمى‏شكنيم.

تو ما را به موعظه الهىنصيحت نمودى درباره على اميرالمؤمنين و امامانى كه گفتى بعد از او از نسل تو وفرزندان اويند، يعنى حسن و حسين و آنان كه خداوند بعد از آن دو منصوب نمودهاست.

پس براى آنان عهد و پيمان از ما گرفته شد، از قلب‏هايمان و جان‏هايمانو زبان‏هايمان و ضمائرمان و دستهايمان. هر كس توانست با دست بيعت مى‏نمايد و گرنهبا زبانش اقرار مى‏كند. هرگز در پى تغيير اين عهد نيستيم و خداوند (در اين باره) ازنفسهايمان دگرگونى نبيند.

ما اين مطالب را از قول تو به نزديك و دور ازفرزندانمان و فاميلمان مى‏رسانيم، و خدا را بر آن شاهد مى‏گيريم. خداوند در شاهدبودن كفايت مى‏كند و تو نيز بر اين اقرار ما شاهد هستى».

اى مردم، چهمى‏گوييد؟ خداوند هر صدايى را و پنهانى‏هاى هر كسى را مى‏داند. پس هر كس هدايت يافتبه نفع خودش است و هر كس گمراه شد به ضرر خودش گمراه شده است، و هر كس بيعت كند باخداوند بيعت مى‏كند. دست خداوند بر روى دست بيعت كنندگان است.

اى مردم، باخدا بيعت كنيد و با من بيعت نماييد و با على اميرالمؤمنين و حسن و حسين و امامان ازايشان در دنيا و آخرت، به عنوان امامتى كه در نسل ايشان باقى است بيعت كنيد. خداوندبيعت شكنان را هلاك و وفاداران را مورد رحمت قرار مى‏دهد. و هر كس بيعت را بشكند بهضرر خويش شكسته است، و هر كس به آنچه با خدا پيمان بسته وفا كند خداوند به او اجرعظيمى عنايت مى‏فرمايد.

اى مردم، آنچه به شما گفتم بگوييد، و به على بهعنوان «اميرالمؤمنين» سلام كنيد و بگوييد: «شنيديم و اطاعت كرديم، پروردگارا مغفرتتو را مى‏خواهيم و بازگشت به سوى توست». و بگوييد: «اَلْحَمْدُ للّه‏ِِ الَّذىهَدانا لِهذا وَ ما كُنّا لِنَهْتَدِىَ لَوْ لا اَنْ هَدانَا اللّه‏ُ ...» : «حمد وسپاس خداى را كه ما را به اين راه هدايت كرد، و اگر خداوند هدايت نمى‏كرد ما هدايتنمى‏شديم. فرستادگان پروردگارمان بهحق آمده‏اند».

اى مردم، فضايل على بنابى‏طالب نزد خداوند ـ كه در قرآن آن را نازل كرده ـ بيش از آن است كه همه را در يكمجلس بشمارم. پس هر كس درباره آنها به شما خبر داد و معرفت آن را داشت او را تصديقكنيد.

اى مردم، هر كس خدا و رسولش و على و امامانى را كه ذكر كردم اطاعت كندبه رستگارى بزرگ دست يافته است.

اى مردم، كسانى كه براى بيعت با او و قبولولايت او و سلام كردن به عنوان «اميرالمؤمنين» با او، سبقت بگيرند آنان رستگارانندو در باغ‏هاى نعمت خواهند بود.

اى مردم، سخنى بگوييد كه به خاطر آن خداونداز شما راضى شود، و اگر شما و همه كسانى كه در زمين هستند كافر شوند به خدا ضررىنمى‏رسانند.

خدايا، به خاطر آنچه ادا كردم و امر نمودم مؤمنين را بيامرز، وبر منكرين كه كافرند غضب نما، و حمد و سپاس مخصوص خداوند عالم است.
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا