زندگي مرحوم‌ آية‌الله‌ علي مشكيني‌ سرشار از مبارزات‌ و تلاشهاي‌ سياسي‌ براي‌ احقاق‌ حكومت‌ اسلامي‌ است‌.
آ‌ية‌الله‌ علي‌ اكبر فيض‌، معروف‌ به‌ مشكيني‌ در سال‌ 1300 هجري‌ شمسي‌ در روستايي‌ از توابع‌ بلوك‌ مشكين‌ و در ميان‌ خانواده‌اي‌ متدين‌ و اهل‌ علم‌ چشم‌ به‌ جهان‌ گشود. پدرش‌ از اهل‌ علم‌ بود و در كسوت‌ روحانيت‌ به‌ تحصيل‌ علم‌ و رتق‌ و فتق‌ امور مردم‌ مي‌پرداخت‌. 
آية‌الله‌ مشكيني‌ هنگامي‌ كه‌ همراه‌ با پدر در نجف‌ اشرف‌ مقيم‌ بود، به‌ مكتب‌ خانه‌ رفت‌ و سپس‌ همراه‌ پدر به‌ وطن‌ بازگشت‌ و مقداري‌ از مقدمات‌ علوم‌ ديني‌ را نزد او فرا گرفت‌. با رحلت‌ پدر، و به‌ سفارش‌ او، براي‌ تحصيل‌ علوم‌ ديني‌ به‌ شهرستان‌ اردبيل‌ سفر كرد و مقداري‌ از صرف‌ و نحو را در آنجا فرا گرفت‌. سپس‌ در معيّت‌ عالم‌ بزرگواري‌ كه‌ از زخميان‌ حادثه‌ مسجد گوهرشاد مشهد در زمان‌ رضاخان‌ بود، به‌ شهر قم‌ آمد و در آن‌ ديار عالم‌ خيز به‌ تحصيل‌ علوم‌ ديني‌ پرداخت‌.
در آن‌ زمان‌ سايه‌ منحوس‌ رژيم‌ پهلوي‌ بر كشور مستولي‌ بود و تحصيل‌ در حوزه‌هاي‌ علميه‌ بسيار دشوار مي‌نمود. با اين‌ حال‌ آية‌الله‌ مشكيني‌ دروس‌ دوره‌ سطح‌ را به‌ خوبي‌ به‌ پايان‌ برد و در درس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ استادان‌ مشهور دورة‌ خود حاضر شد. او نزديك‌ به‌ هفت‌ ماه‌ نيز در نجف‌ اشرف‌ حضور داشت‌ و در درسهاي‌ خارج‌ استادان‌ آن‌ ديار، بويژه‌ امام‌ خميني‌(ره‌)، شركت‌ مي‌نمود اما به‌ دليل‌ هواي‌ گرم‌ نجف‌ و ضعف‌ مزاجي‌ مجبور به‌ بازگشت‌ به‌ ايران‌ شد.
آية‌الله‌ علي‌ اكبر مشكيني‌ در سالهاي‌ تحصيل‌ خود، به‌ محضر عالمان‌ بسياري‌ شرفياب‌ شد. او در دروس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ آية‌الله‌ العظمي‌ بروجردي‌(ره‌) و آية‌الله‌ العظمي‌ محقق‌ داماد(ره‌) شركت‌ مي‌كرد. در نجف‌ نيز به‌ محضر عالمان‌ و استادان‌ آن‌ ديار شرفياب‌ مي‌شد. و در درس‌ خارج‌ امام‌ خميني‌(ره‌) شركت‌ جدي‌ داشت‌.
او در سالهاي‌ تحصيل‌ و پس‌ از آن‌ با فضلا و استادان‌ بسيار رابطه‌ دوستي‌ داشت‌ كه‌ از آن‌ جمله‌ مي‌توان‌ آية‌الله‌ جوادي‌ آملي‌ و آية‌الله‌ اميني‌ را نام‌ برد.
آية‌الله‌ مشكيني‌ در سالهاي‌ عمر خود تاكنون‌ فعاليتهاي‌ بسياري‌ را به‌ انجام‌ رسانده‌ است‌. بسياري‌ از استادان‌ و علماي‌ امروز از شاگردان‌ معظم‌ له‌ به‌ شمار مي‌آيند كه‌ در درسهاي‌ وي‌ شركت‌ جدي‌ داشته‌اند. او كتب‌ دورة‌ مقدمات‌ و سطح‌ را بارها تدريس‌ كرده‌ و سالها به‌ تدريس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ اشتغال‌ داشته‌ است‌. همچنين‌ درس‌ تفسير او از دروس‌ مشهور حوزه‌ علميه‌ قم‌ بوده‌ است‌.
از فعاليتهاي‌ مهم‌ وي‌ در اين‌ عرصه‌، تأسيس‌ مؤسسه‌ الهادي‌ است‌ كه‌ به‌ چاپ‌ كتب‌ مفيد و اسلامي‌ براي‌ سطوح‌ گوناگون‌ جامعه‌ مي‌پردازد و مردم‌ را با حقايق‌ و معارف‌ اسلامي‌ آشنا مي‌سازد. معظم‌له‌ خود نيز كتابهاي‌ فراواني‌ در زمينه‌هاي‌ گوناگون‌ علوم‌ اسلامي‌ تأليف‌ و منتشر ساخته‌ است‌.برخي‌ از آنها به‌ شرح‌ زير است‌:
1ـ اصطلاح‌ الاصول‌
2ـ مصطلحات‌ الفقه‌
3ـ الفقه‌ الماثور (دوره‌ فقه‌ به‌ طرزي‌ نوين‌)
4ـ دروس‌ في‌ الاخلاق‌ (يك‌ دوره‌ اخلاق‌ عربي‌)
5ـازدواج‌ در اسلام‌
6ـ المنافع‌ العامه‌ (شرح‌ كتاب‌ احياالموات‌ شرايع‌)
7ـ مفتاح‌ الجنان‌ (كتاب‌ دعا تكميل‌ مصباح‌ المنير)
8ـ المواعظ‌ العدديه‌
9ـ واجب‌ و حرام‌ احكام‌ الزامي‌ (دوره‌ فقه‌)
10ـ قصار الجمل‌ (احاديث‌ كوتاه‌ تحت‌ عناوين‌ لغوي‌ دو جلد)
11ـ ترجمه‌ قرآن‌ كريم‌ به‌ زبان‌ فارسي‌
12ـ الهدي‌ الي‌ موضوعات‌ نهج‌ البلاغه‌
13ـ المبسوط‌ (تفسير سوره‌ آل‌ عمران‌)
14ـ واجبات‌ و محرمات‌ (استقصاء آنچه‌ در شرع‌ واجب‌ و حرام‌ اعتقادي‌ و عملي‌ است‌)
15ـ تفسير سوره‌ (ص‌)
16ـ بحث‌ تكامل‌ از نظر قرآن‌
17ـ مسلكنا في‌ العقائد و الاخلاق‌ و العمل‌
18ـ زمين‌ و آنچه‌ در آن‌ است‌
19ـ تقليد چيست‌؟
20ـ رساله‌ خمس‌
21ـ حاشيه‌ توضيحي‌ بر كتاب‌ مضاربه‌، عروة‌الوثقي‌
22ـ نهج‌ البلاغه‌ موضوعي‌
23ـ تحريرالمواعظ‌
24ـ تحريرالمعالم‌
25ـ الرسائل‌ الجديده‌
26ـ تلخيص‌ المكاسب‌ (در دست‌ چاپ‌)
27ـ تفسير روان‌ براي‌ نسل‌ جوان‌ (در دست‌ چاپ‌)
28ـ ترجمه‌ و شرح‌ فارسي‌ سه‌ كتاب‌ مضاربه‌، مزارعه‌ و شركت‌ در عروة‌ الوثقي‌ (در دست‌ چاپ‌)
همچنين‌ از وي‌ مقالات‌ بسياري‌ در نشريات‌ نورعلم‌، پاسدار اسلام‌ و... و نيز در روزنامه‌ جمهوري‌ اسلامي‌ و... به‌ چاپ‌ رسيده‌ است‌.
زندگي‌ آية‌الله‌ مشكيني‌ سرشار از مبارزات‌ و تلاشهاي‌ سياسي‌ براي‌ احقاق‌ حكومت‌ اسلامي‌ است‌. او از نخستين‌ افرادي‌ بود كه‌ به‌ نهضت‌ امام‌ خميني‌(ره‌) پيوست‌. او در جلسات‌ مخفي‌ مبارزان‌ شركت‌ مي‌كرد از اين‌ رو حدود چهار ماه‌ در تهران‌ متواري‌ شده‌ بود و سپس‌ ايران‌ را به‌ مقصد عراق‌ ترك‌ كرد. با بازگشت‌ به‌ قم‌ در همان‌ روز اول‌ دستگير شد و ساواك‌ از او خواسته‌ بود تا 48 ساعت‌ بعد از قم‌ خارج‌ شود. از اين‌ رو به‌ مشهد رفت‌ و 15 ماه‌ در آنجا مشغول‌ تدريس‌ شد و بار ديگر به‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ آمدو مبارزات‌ را پي‌ گرفت‌؛ اما پس‌ از مدتي‌ به‌ همراه‌ 27 نفر از استادان‌ و فضلاي‌ حوزه‌ تبعيد شد. از اين‌ رو به‌ زادگاه‌ خود رفت‌ ولي‌ پس‌ از سه‌ ماه‌ ساواك‌ او را دستگير و به‌ ماهان‌ كرمان‌ و گلپايگان‌ تبعيد كرد. او پس‌ از دو سال‌ نيز به‌ كاشمر تبعيد شد. او در طول‌ دورة‌ تبعيد نيز دست‌ از مبارزه‌ برنمي‌داشت‌؛ اين‌ گونه‌ بود كه‌ ساواك‌ او را به‌ مكان‌ ديگري‌ منتقل‌ مي‌كرد. او از اعضاي‌ جامعه‌ مدرسين‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌ بود و زير بسياري‌ از اعلاميه‌هاي‌ آن‌ را امضاء كرده‌ است‌. با پيروزي‌ انقلاب‌ اسلامي‌ ايران‌، آية‌الله‌ مشكيني‌ در مسؤوليتهاي‌ گوناگوني‌ به‌ ايفاي‌ نقش‌ پرداخت‌ كه‌ برخي‌ از آنها به‌ شرح‌ زير است‌:
ـ عضويت‌ در خبرگان‌ تدوين‌ قانون‌ اساسي‌؛
ـ مسئول‌ گزينش‌ و اعزام‌ قضات‌ با حكم‌ امام‌ (ره‌)؛
ـ رياست‌ مجلس‌ خبرگان‌ رهبري‌ در هر سه‌ دوره‌؛
ـ امامت‌ جمعه‌ قم‌ با حكم‌ امام‌(ره‌) و رهبر انقلاب‌؛
ـ عضويت‌ در جامعه‌ مدرسين‌ حوزه‌ علميه‌ قم‌؛
ـ رياست‌ شوراي‌ بازنگري‌ قانون‌ اساسي‌

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا