یکی از حرکت های عظیمی که در پرتوی انوار خورشید حسینی به ثمر نشسته است، بی شک انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) است. انقلابی که از آغازش با انواع سختی ها و موانع مواجه می شود، اما با رهبری خمینی کبیر (ره) و ایثارگری فرزندان مکتب عاشورا، همۀ آنها را یکی پس از دیگری پشت سر می گذارد. در واقع باید گفت حرکت عظیم امام حسین (ع) در روز عاشورا آنقدر عظیم و پر برکت است که چون خورشید، روشن کنندۀ راه صدها حرکت دینی و اجتماعی دیگر باشد.
شهادت مظلومانۀ سید جوانان اهل بهشت و اسارت آل الله را از جوانب مختلفی می توان مورد بررسی قرار داد. «رشد معرفتی»، «در اولویت قرار دادن مصالح اسلام»، «توجه به فریضۀ نماز»، «توجه به مسئلۀ امر به معروف و نهی از منکر»، «رهایی از قید و بندها و آزادگی»، «بردباری»، «وفاداری» و... مهترین درس های عاشوارست.
1.    رشد معرفتی
بدون شک برای یک حرکت اجتماعی عظیم، رشد فکری و معرفتی مهمترین نیاز محسوب می شود. مردم مسلمان ایران اسلامی نیز سالهاست که با فرهنگ عاشورا زندگی کرده اند. روحانیون و علما، همواره سعی کرده اند جنبه های مختلف قیام اباعبدالله (ع) را برای مردم بازگو کنند و تنها به جنبه های ظاهری آن حادثۀ عظیم اکتفا نکنند. حرکت امام خمینی (ره) نیز بر همین اساس شکل می گیرد. سخنرانی ها و روشنگری های امام راحل از همان سال 42 و قبل از آن، همگی در جهت آگاهی بخشی به آحاد مختلف جامعه است. امام ابتدا دلهای غبار گرفته و احیانا به خواب رفته را با فریادهای انقلابی خویش پاک و بیدار می کند و پس از آن و با همراهی مردم موفق به شکست دادن رژیم 2500 سالۀ شاهنشاهی می شود.
2.    در اولویت قرار دادن مصالح اسلام
یکی از محورهای حرکت اباعبدالله الحسین (ع) در اولیت قرار دادن مصالح اسلام است. به عبارت دیگر امام (ع) می داند که در چه مسیری قدم می گذارند، اما برای تحقق و تثبیت دین جدّشان، همۀ مصیبت های کربلا را که عظیم ترینِ مصیبت هاست به جان می خرند:
«إن کان دینُ محمّدٍ لَم یَستقِم، إلاّ بِقَتلی فَیا سیوفُ خُذینی1»؛ "اگر دین محمد جز با کشته شدن من باقی نمی ماند، پس ای شمشیرها مرا دریابید." انقلاب اسلامی و رهبر کبیر آن نیز از همان ابتدا با همین نگاه قدم در میدان نبرد گذاشته اند. به عنوان نمونه وقتی ماجرای تبعید پیش می آید، امام بزرگوار می فرمایند: من هر کجا بروم، حرفم را می زنم. من از فرودگاهی به فرودگاه دیگر و از شهری به شهر دیگر سفر می کنم تا به دنیا ثابت کنم که تمام ظالمان دنیا دستشان را در دست یکدیگر گذاشته اند تا مردم جهان، صدای ما مظلومان را نشنوند، ولی من صدای مردم دلیر ایران را به دنیا خواهم رساند.2
3.    توجه به فریضۀ نماز
توجه به فریضۀ نماز اصلی ترین پیام نهضت امام حسین (ع) شمرده می شود. در بحارالانوار آمده است: « ابو ثمامه صیداوی همراه امام مشغول کارزار با دشمنان اسلام بود که هنگام اذان ظهر فرا رسید. یاور مخلص عاشورا پیشنهاد اقامه نماز جماعت کرد. حضرت فرمود: وقت نماز رسیده است، خداوند تو را از نمازگزارن قرار دهد. امام(ع) دستور داد تا زهیر بن قین و سعید بن عبدالله در جلو بایستند و تهاجم دشمن را پاسخ گویند. آنگاه نماز را آغاز کرد و نزدیک به نیمی از مجاهدان از فیض جماعت آن حضرت کامیاب شدند3». بدون شک یکی از محورهای پیروزی نهضت اسلامی نیز توجه به فریضۀ نماز است؛ بطوریکه از اجتماعات برگزاری نماز، سخنرانی های قبل و بعد از نمازهای یومیه و... برای گسترش نهضت استفاده شده است و پس از پیروزی انقلاب نیز گسترش نمازهای جمعه و مساجد، بطور مشخص از دستاوردهای برجستۀ انقلاب اسلامی محسوب می شود.
4.    توجه به مسئلۀ امر به معروف و نهی از منکر
امر به معروف و نهی از منکر بی شک از مهمترین اهداف اصلی قیام امام حسین (ع) است. در وصیت حضرت به برادرش (محمد بن حنیفه) آمده است: «من نه به دليل خودخواهى يا خوشگذرانى يا فساد و يا ستمگرى از مدينه خارج مى‏شوم، بلكه هدفم اصلاح در امت جدم است و خواسته‏ام امر به معروف و نهى از منكر مى‏باشد .مى‏خواهم به سيره و قانون جدم و پدرم، على بن ابى طالب، عمل كنم. هر كس اين حقيقت را از من بپذيرد [و از من پيروى كند] راه خدا را پذيرفته است و هر كه مرا رد كند )و از من پيروى ننمايد(، با صبر و استقامت راه خود را پى خواهم گرفت تا خدا ميان من و افراد حكم كند كه او بهترين داوران است.4» انقلاب اسلامی ایران نیز متاثر از حرکت معصومین علیهم السلام، بویژه قیام امام حسین (ع) بوده و در همان مسیر قدم برداشته است. بنابراین بدیهی است که امر به معروف و نهی از منکر در این انقلاب جایگاه والایی داشته باشد. نصایح امام (ره) به مسولین رژیم پهلوی و بویژه به شخص شاه، و همینطور نصیحت دلسوزانه و مشفقانه به مردم از نمونه های بارز امر به معروف و نهی از منکر است. پس از آن نیز رهبر عظیم الشان انقلاب اسلامی، امام خامنه ای حفظه الله همواره به این شیوه، یعنی توجه به امر به معروف و نهی از منکر تاکید داشته اند و از مظلومیت های انقلاب اسلامی همین بس که در طول سالهای پس از انقلاب چندین شهید در راه امر به معروف و نهی از منکر تقدیم شده است...
5.    رهایی از قید و بندها و آزادگی
یکی از مهمترین پیام های نهضت حسینی، رهایی از قید و بندهای دنیوی و «آزادگی» است. در کلام نورانی امام حسین (ع) در خصوص آزادگی آمده است: مرگ با عزت و آزادگی بهتر است از زیستن با ذلت و حقارت، و همچنین: مرگ با عزت، زندگی جاوید است و زندگی با ذلت و همراه با ظالمین چیزی جز مرگ نیست. امام خمینی (ره) نیز با نهادینه کردن این نگاه عاشورایی در بین مردم و خواص جامعه، نهضتی را بنیان گزاری می کنند که سمت و سویش بسیار روشن است. حضرت امام (ره) بارها واژۀ استقلال را در کلام خویش بکار برده اند، همینطور مفاهیم رهایی از سلطه، رهایی از شرق و غرب و رهایی از چنگال ابرقدرت ها. انقلاب اسلامی ایران با همین نگاه شکل می گیرد، پروش می یابد و رشد می کند و در نهایت در مسیری قرار می گیرد که دیگر برگشت پذیر نیست. امام امت در وصیت نامۀ سیاسی الهی خویش پس از موفقیت ملت مجاهد ایران در پیروزی بر شرق و غرب، خطاب به سایر امت های اسلامی می نویستد: و اما به ملتهای اسلامی توصیه می کنم که از حکومت جمهوری اسلامی و از ملت مجاهد ایران الگو بگیرید و حکومتهای جائر خود را در صورتی که به خواست ملتها که خواست ملت ایران است سر فرود نیاوردند، با تمام قدرت به جای خود بنشانید، که مایه بدبختی مسلمانان، حکومت های وابسته به شرق و غرب می باشند.1
6.    بردباری و صبر
بی شک یکی از درس های عظیم حماسۀ حسینی «درسِ بردباری» است. در واقع آنچه در کربلا برای امام حسین (ع) و اهل بیتش رخ می دهد، نمونه ای کامل و مصداقی بارز از بردباری و صبر است؛ بطوریکه حضرت زینب برای مومنین و مسلمین و محبینش (س) اسوۀ صبر و بردباری است. همینطور صبر و بردباری قمر بنی هاشم (ع) نیز زبانزد شیعیان و محبان آن حضرت است. اما آنچه از صبر و بردباری در کربلا مشهور و معروف است، کلام امام حسین (ع) است. امام بعد از تحمل مصیبت هایی که هر کدامش برای خُرد شدن کوهها و شکافته شدن دریاها کافیست، می فرماید: الهی رضا برضائک و تسلیما لأمرک، لا معبود سواک...2 خدایا راضیم به رضایت. تسلیم فرمان تو ام و هیچ معبودی جز تو نیست! اگر در نظر بگیریم که خیلی از بندگان خوب خدا، در حالت عادی و بدون اینکه در فشار قرار بگیرند از یاد خدای متعال غافل می شوند، و همینطور به یاد داشته باشیم که حوادث کربلا چقدر عظیم و حیرت آور است، آنگاه به عظمت کلام امام (ع) پی می بریم. نهضت اسلامی حضرت امام خمینی (ره) نیز با الگو قرار دادن قیام عاشورایی و درس های کربلا، همواره کوشیده است که بر مصیبت ها و سختی هایی که در این راه بر او وارد می شود با صبر و بردباری فائق آید. مردم عزیز کشورمان، بارها و بارها بهترین نمود از صبر را تصویر کرده اند. ماجراهای مختلفی که دفاع مقدس در صدر آن است، تقدیم شهدای مختلف در حوادث گوناگون و افتخار دانستن تقدیم جان در مسیر دین از نشانه های همین معنا در انقلاب اسلامی است.
7.    وفاداری
یکی دیگر از شاخه های کربلا، درسِ «وفاداری» است و بهترین نمون وفاداری، قمر بنی هاشم حضرت عباس (ع) است. دربارۀ وفاداری و رشادت های ماه بنی هاشم بسیار گفته اند و شنیده ایم و شاید ماجرای آب نخوردن آن حضرت، یکی از مشهورترین آنها باشد. نمونۀ دیگری از درس وفاداری به امام حسین (ع) ماجرای برداشتن بیعت است. می دانیم که حضرت در شب عاشورا بیعت خویش را از حاضران برداشت تا هر که تمایلی به ماندن نداشت برود؛ اما اصحاب با وفای حضرت با ماندن و نبردِ دلاورانه شان، هر کدام به نوعی تصویر کنندۀ زیباترین وفاداری ها به امام (ع) بودند. در ماجرای انقلاب اسلامی نیز وفاداری به ستون خیمۀ انقلاب اسلامی همواره به عنوان یکی از مهمترین شاخصه ها مطرح بوده است. بطوریکه حوادثی نظیر ماجرای بنی صدر و جنگ تحمیلی، و همینطور حضور در دوره های مختلف انتخابات نشان از همین وفا داری دارد. پس از رحلت حضرت امام (ره) و تشییع با شکوه پیکر ایشان نیز مردم بصیر و ولایتمدار کشورمان، همواره با خلق شگفتی های مختلف، وفاداری خود را به امام خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی نشان داده اند که از حماسه های 23 تیر 78 و همینطور 9 دی 88 به عنوان با شکوه ترین جلوه های این وفاداری می توان نام برد.

منابع:
1.    وبسایت بیّنات به آدرس: http://www.bayynat.ir/ مقالۀ تاملاتی در واقعه نگاری و روایات عاشوراء
2.    دلیل آفتاب، ص50، به نقل از وبسایت بسیج برق تهران به آدرس: http://basij.trec.co.ir/ مقالۀ سایه سار کلام امام، امر به معروف و نهی از منکر
3.    کامل بن اثیر، ج4، ص60، به نقل از وبسایت حوزه به آدرس: http://www.hawzah.net/ مقالۀ پیام عاشورا
4.    مقتل الحسین، ص156، به نقل از وبسایت مستور به آدرس: http://mastoor.ir/ مقالۀ منکرات عصر امام حسین (ع)
5.    متن وصیت نامۀ امام خمینی (ره) از وبسایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای به آدرس: http://farsi.khamenei.ir/
6.    شرح شمع، صفحۀ 233، به نقل از مقالۀ شرح حال سید الشهداء در آخرین لحظات از وبسایت شهید آوینی به آدرس: http://www.aviny.com

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا