تق، تق، تق، تق. صدای چکشی است که با دستان پینه بسته هنرمندان یزدی بر سر ظروف مسی کوبیده می شود. وقتی از خیابان قیام یزد گذر می کنیم ، صدای کوبیدن چکش ها از بازار مسگری به صورت پراکنده از کوچه ها و دالانهای باریک بازار به گوش می رسد.

در گذشته از ابتدا تا انتهای بازار، صدای مداوم چکشها قطع نمی شد و نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کرد.
این بازار قدیمی که هسته اصلی بازارهای یزد را تشکیل می دهد، در آن استادکاران قدیمی زیادی مشغول تولید، خرید و فروش انواع ظروف مسی بودند که  اکنون تعداد کمی از آنها در این حرفه مشغول فعالیت هستند.

در گذشته بیش از 60 باب مغازه مسگری فعال بوده است که تعداد زیادی از آن تعطیل شده و تعدادی نیز به حرفه دیگری روی آورده بودند و تنهاد چند مغازه محدود حرفه مسگری را انجام می دادند ولی هم اکنون با روی آوردن دوباره مردم به استفاده از ظروف مس در حال افزایش است.

ظروف مسی که در دورانهای قدیم رواج و رونق خاصی داشت و بیشتر به عنوان جهیزیه برای نوعروس ها خریداری می شد، با روی کار آمدن ظروف روی، تفلون، چینی و ... کمتر مورد استفاده قرار می گرفت و توجه جوانان نیز به این حرفه بسیار کم رنگ شده بود.

صنف مسگرهای یزد نیز تا سال 1375 یکی از اصناف مجامع امور صنفی بوده است ولی کم کم به علت فوت بعضی از مسگرها یا روی آوردن آنها به حرفه و شغل دیگر پرونده های آنها بسته و بایگانی شده است.

سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی یزد گفت: گرانی مس و دور شدن مردم از زندگی سنتی و روی آوردن مردم به تجملات از مهمترین علتهای کم رنگ شدن این هنر است.

محمدرضا دهقان مهرجردی با بیان اینکه مسگرها این شغل را بیشتر از پدر خود به ارث برده اند تصریح کرد: فعالیت در این حرفه به نیروی بدنی زیاد احتیاج دارد.

وی اظهار داشت: این بازار در قدیم از رونق و رواج خاصی برخوردار بود که هم اکنون کم رنگ شده است و مردم بیشتر برای فروش مس های خود به این مغازه ها مراجعه می کنند و چقدر سخت است، مس هایی که روزی با تلاش، عشق و عرق جبین ساخته شده، هم اکنون دوباره با اشکال اوراق فروخته می شوند.

این مقام مسئول عنوان کرد: شیوه، سبک و اندازه ظروف مسی که تولید می شد، مورد پسند خانواده ها نبود ولی با تغییر در اندازه ظروف و همچنین پی بردن مردم به خواص ظروف مسی بار دیگر ظروف مسی مشتاقان و خواستاران زیادی پیدا کرده است.

دهقان ادامه داد: تولیدکنندگان با تولید ظروف مسی در اشکال تزئینی نظیر قندیل آبی، قوری، ساعت، کشکول، مرغ و ماهی، اشکال تخت جمشید، گل و بوته با برجسته کاریهای ترمه و ... می توانند گامهای موثری در جذابیت این هنر  ارزشمند بردارند.

محمدرضا دهقان در پایان افزود: جهت رونق این صنعت و باتوجه به استقبال برخی از فرزندان صنعتگران این حرفه، معاونت صنایع دستی استان در نظر دارد نسبت به راه اندازی کارگاه نمونه مسگری برای آموزش اقدام نماید.

شایان ذکر است بازار قدیمی مسگری یزد که مصالح اصلی آن را خشت، گل و آجر تشکیل می دهد، به صورت طاق و تویزه با قوس جناحی ساخته شده و دارای ارزش فرهنگی ـ تاریخی خاصی است که قدمت آن به دوران تیموری باز می گردد و به شماره ثبتی 7786 و در تاریخ 81/12/17 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

گفتنی است مسگری هنر ـ صنعتي است که در گذشته به منظور توليد ظروف مسي کاربرد داشته و بر اثر ضربات چکش به طور مستقيم بر روي مس خلق مي شده است. اين هنر از ديرباز جهت توليد سيني، کماجدان، لگن، ملاغه، کف گير و ... در استان يزد توليد مي شده است.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا