محمد سعید صالحی فیروزآبادی-آیا می توانیم کوههایی بسیار مرتفع اما نامرئی در بیابانها ایجادکنیم ؟ کوههایی نامرئی که از توده های هوایی که با آن برخورد می کنند رطوبت زدائی کنند و باعث تغییر اقلیم بیابان شوند ؟ در این قسمت توضیح کاملی در مورد پدیده کوههای نامرئی ارائه می شود .

 دانش هواشناسی می گوید کوههای نامرئی وجود دارند. توده های هوای پرفشار نقش کوههای نامرئی را در مناطق جغرافیایی کره زمین بازی می کنند. توده های پرفشار از چند ویژگی برخوردارند: 1- چگالی یا فشردگی توده های هوایی پرفشار از توده هوای کم فشار بیشتر است. 2- وزن حجمی توده های هوایی پرفشار از توده هوای کم فشار بیشتر است. 3- سرعت حرکت توده های هوایی پرفشار بسیار کمتر از سرعت حرکت توده های هوایی گرم و کم فشار می باشد.مجموع این ویژگیها آنها را به کوههایی نامرئی تبدیل می نماید. کوههایی که همانند کوههای واقعی جریان هوای توده های هوای کم فشار و مرطوبی را که از عرضهای جنوبی می آیند را بطرف بالا می رانند. کوههای نامرئی با رطوبت گیری و ایجاد بارش از توده های هوای کم فشار در دامنه هایشان باعث خشکی برخی از نواحی جغرافیایی کره زمین می شوند. برخی از نواحی در قطبهای جنوب و شمال مقدار  بارندگی سالانه کمتر از 100 میلیمتر دارند. علت این مقدار بارش ناچیز سالانه ،وجود کوههای نامرئی در عرضهای جنوبی تر قطب شمال و عرضهای شمالی تر قطب جنوب می باشند. چرا که سردی هوا و بوجود آمدن این کوههای نامرئی مانع از انتقال رطوبت به عرضهای بالاتر جغرافیایی قطب شمال و عرضهای پایین تر قطب جنوب می شود.

در اینجا لازم است علت کندی حرکت توده های هوای سرد نیز توضیح داده شود. سرد شدن هوا از حجم هوا می کاهد ، هوا را متراکمتر و فشرده تر می سازد . پی آمد تراکم و فشردگی هوای سرد ، هجوم هوای مناطق گرم به سوی توده های هوای سرد می باشد. فشردگی توده هوای سرد و چگالی متفاوت آن با هوای گرم مانع درهم آمیختگی دو توده هوا می گردد. هوای سرد چون فشرده تر و سنگینتر است در پایین قرار می گیرد. اما توده هوای گرم  با برخورد با هوای سرد به بالا رانده می شود. این توده هوا  درضمن اینکه رطوبت خود را با بالا رانده شدن با بارندگی از دست می دهد در اثر مجاورت با توده هوای سرد  انرژی جنبشی خود را نیز از دست می دهد و خود بتدریج در خدمت توده هوای سرد در می آید. این فرایند باعث وسعت و ارتفاع بیشتر توده هوای سرد می گردد.در نتیجه باز موقعیت برای ادامه این فرایند و ادامه هجوم توده های هوای گرم بیشتر به توده هوای سرد فراهم می شود. حال با این توضیحات می توانیم چرایی کم تحرکی توده های هوای سرد در قطب ها را متوجه شویم . توده های هوای سردی که گاه تا یک ماه یا بیشتر در قطبها تحرکی نداشته و دائما به ارتفاع و وسعت خود می افزایند.  پدیده فوق و هجوم دائمی توده های هوای گرم استوایی باعث  پایداری گرمای  هوا در عرضهای جنوبی تر و از جمله در فلات مرکزی ایران و یزد در زمستانها می گردد.بارها در یزد و حتی درتفت که از یزد خنکتر می باشد شاهد گل دادن درختان در زمستان بوده ایم که ناشی از پدیده فوق می باشد.

بدیهی است  چنانچه ما بتوانیم در حوزه جغرافیایی خود از رسیدن نور خورشید به زمین جلوگیری کنیم و با تبدیل نور خورشید به انرژی ، یا باز تابش آن توانایی انتقال آن انرژی را به مکانی دیگر داشته باشیم ، ما قادر به ایجاد کوههای نامرئی در اقلیم خشک و بیابانی خواهیم بود. کوههایی که توانایی تاثیر چشمگیر در تغییر اقلیم منطقه ما خواهند داشت.

ما به چند طریق  توانایی انتقال انرژی خورشیدی از یک حوزه حغرافیایی به حوزه های جغرافیایی دیگر را دارا می باشیم : 1- انتقال مستقیم انرژی الکتریکی حاصل از نیروگاههای خورشیدی به نواحی دیگر یا کشورهای دیگربا خطوط انتقال نیرو  2- تبدیل انرژی الکتریکی حاصل از نیروگاههای خورشیدی به صور دیگر انرژی به شکلی که آن انرژیها به راحتی و با کمترین اتلاف انرژی قابل انتقال باشند. 3- ایجاد گلخانه هایی مدرن با استفاده از سامانه های انرژی خورشیدی و با کمترین آلودگی که بتوان محصولاتشان را به مکانهایی دیگر صادر نمایند.4-بازتابش نورخورشید به سوی جو

ادامه دارد...

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا