متن کامل گفت‌وگو به شرح زیر است:
می‌گوید بحث کارنابلد بودن دانش‌آموختگانی دانشگاهی عمیق‌تر از آنست که او به تنهایی بتواند کاری بکند اما طرح‌هایی را در دانشگاه یزد به اجرا گذاشته تا دانش‌آموختگان کمی کاربلدتر وارد بازار کار شوند.
رئیس دانشگاه یزد که پارک علم و فناوری یزد را تاسیس و آن را در کارخانه اقبال مستقر کرده است، بواسطه تجارب متعدد مدیریتی‌اش، به خوبی می‌داند، تحصیلات دانشگاهی اصلا برای ورود به بازار کار کافی نیست.
بسیاری از کارشناسان معتقدند تحصیلات دانشگاهی در ایران برای جذب فرد دانش‌آموخته در بازار کار کافی نیست. نظر شما چیست؟
درست است. ببینید ما با سه موضوع عمده مواجه هستیم، اول بحث کلان اقتصادی، مسئله اشتغال، رکود و استفاده نشدن صددرصدی از ظرفیت صنایع است و به همه اینها، کم بودن سرمایه‌گذاری جدید را هم باید افزود.
دوم اینکه متاسفانه به طور ویژه دانش‌آموختگان دانشگاهی ما وضعیت بیکاری بدتری دارند. جالب اینکه پیدا کردن تکنسین برای کارفرمایان بسیار سخت شده است اما به تعداد زیاد دانش‌آموخته لیسانس و فوق‌لیسانس وجود دارد. پس یکی از مشکلات ما این است که بازار کار متقاضی سطح تحصیلات پایین‌تر است ولی ما بر روی دوره‌های بالاتر تمرکز کرده‌ایم.
سومین بحث هم این است که درصورت وجود تقاضا از طرف کارفرما، دانش‌آموختگان به درد بازارکار نمی‌خورند. از دلایل این مشکل افزایش بی‌رویه دوره‌ها و دانشگاه‌های مختلف است که کیفیت آموزش را کاهش داده است و از طرف دیگر نوع آموزش نیز به درد بازار کار نمی‌خورد.

دقیقا؛ امروز مشاهده می‌شود که افراد با مدرک به طور مثال فوق لیسانس، توانایی عملی کمتری نسبت به دیپلمه‌ها دارند.
برای رفع این مشکل، در دانشگاه یزد طرحی را تحت عنوان توانمندسازی دانش‌آموختگانی دانشگاه اجرا کرده‌ایم؛ به این معنی که دانشجویان دانش‌آموخته در دوره‌های سه تا شش ماهه، مهارت‌هایی را کسب می‌کنند که در دوره تحصیل به آنها آموزش داده نشده است. در این طرح مهارت‌های عمومی مانند صحبت کردن، توانایی برقراری ارتباط با دیگران و نحوه انجام کار گروهی و همچنین مهارت‌های تخصصی مورد نیاز در رشته‌ی دانشجو آموزش داده می‌شود.
اکنون این طرح در رشته‌هایی مانند حسابداری، کامپیوتر و مهندسی عمران به اجرا درآمده است و امیدواریم با مشاهده نتایج مثبتش، آن را به سایر رشته‌ها گسترش دهیم.
اما برنامه طولانی مدت، آموزش این مهارت‌ها به دانشجویان از طریق ایجاد شرکت‌های مختلف در دانشگاه است؛ شرکت‌هایی که می‌توانند به صورت کارگاه‌های صنعتی خارج دانشگاه و یا تاسیس شرکت توسط دانشجویان یا استادان باشند. در حال حاضر 7 شرکت دانش‌بنیان در مرکز فناوری دانشگاه وجود دارد اما هدف، افزایش چشمگیر تعداد این شرکت‌هاست.
البته این برنامه طولانی مدت‌مان را شروع نکرده‌ایم و به دنبال جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی هستیم.

به جز این اقدامات، چه اقدامات دیگری باید انجام شود که از حیطه مسئولیت شما خارج است؟
اول بحث تغییر سر فصل‌های درسی و تغییر محتوای کتابهاست. مثلا در رشته حسابداری، مهارت‌هایی که اکنون دانشجو بعد از پایان تحصیل به اجبار باید در خارج دانشگاه فرا بگیرد را به داخل سرفصل‌های درسی بیاوریم. دومین موضوع، تغییر قوانین است به صورتی که بتوان دانش‌آموختگان را در دوره‌های کارورزی، شرکت داد. البته این طرح با کارآموزی که اکنون در بسیاری رشته‌ها وجود دارد و متاسفانه خوب اجرا نمی‌شود، متفاوت است.
در طرح کارورزی صاحبان صنایع و شرکت‌های مختلفی که نیازمند نیرو هستند، اجازه دارند دانشجویان را بعد از دانش‌آموختهی، به عنوان کارورز به خدمت بگیرند. حسن این دوره برای صنعت، الزامی نبودن استخدام برای کارفرماست و اینکه مبلغ ناچیزی به عنوان حق‌الزحمه به فرد داده می‌شود. همچنین دانش‌آموختگی که هنوز وارد فضای حرفه‌ای نشده است می‌تواند با استفاده از فرصت 6 تا یازده ماهه در این طرح، نکات تازه‌ای را فرا بگیرد.
مهم‌تر از همه اینکه صاحبان صنعت می‌توانند با استفاده از فرصت مهیا شده در این طرح، رفتار و تخصص فرد را تحلیل کنند و چنانچه نیروی خوبی باشد، او را جذب کنند.
در صورت حمایت دولت، این طرح می‌تواند بسیار مفید باشد. در طرح مشابهی که 10 سال پیش برای مدتی اجرا شد، بخشی از بودجه توسط وزارت صنایع و بخش دیگر توسط خود شرکت مربوطه تامین می‌شد. در آن زمان ماهی 90 هزارتومان (45 هزارتومان توسط دولت و 45 هزار تومان نیز توسط شرکت مربوط) به فرد پرداخت می‌شد که برای هیچیک هزینه زیادی تلقی نمی‌شد.
این طرح به حمایت قانونی و بودجه‌ای بسیار اندک نیازمند است و نتیجه‌ای بسیار خوب برای صنعت و همچنین فرد دانش‌آموخته خواهد داشت.

در این رابطه به وزارت علوم پیشنهادی داده‌اید؟
با وزارت صنایع، اتاق بازرگانی استان و همچنین دانشگاه فنی حرفه ای این طرح را مطرح کرده‌ایم اما هنوز اجرایی نشده است. در حال حاضر چون حمایت دولتی وجود ندارد و صنایع باید همه هزینه‌ها را خود متقبل شوند، اجرای آن کمی سخت است.

امروزه بحث کارآفرینی نیز به طور جدی مطرح است. با توجه به اینکه دانشگاه یزد، دانشگاه مادر در استان محسوب می‌شود، چه اقداماتی را در این رابطه انجام داده است؟
سال گذشته دوره استارتاپ ویکندز را با همکاری پارک علم و فناوری اقبال برگزار کردیم. در دوره‌های استارتاپ ویکندز داتشجویان با تشکیل گروه، فرا می‌گیرند که چگونه تجارت خود را داشته باشند.
اقدام بعدی راه‌اندازی مراکزی به نام شتابدهی است که دانشجویان در دوره‌هایی شش ماهه، آمادگی لازم را برای ورود به بازار کار پیدا می‌کنند و همچنین با افراد سرمایه گذار دارای توان تامین سرمایه مورد نیاز آنان، آشنا می‌شوند.

و سخن پایانی...
اگر استان یزد بخواهد جایگاه خود را در سطح کشور ارتقا بدهد، باید اجماعی درمورد لزوم ورود به اقتصاد دانش بنیان وجود داشته باشد.
استان یزد با اتکای به منابع طبیعی، نمی‌تواند حرف زیادی برای گفتن داشته باشد. صنعت نیز محدودیت‌هایی مانند محدودیت‌های زیست‌محیطی دارد و معادن روزی به اتمام می‌رسند، اما مزیت همیشگی استان یزد، که منابع انسانی آن است، باید حرف اول را در کشور بزند.
پس تمام فعالیت‌ها باید با اتکا بر سرمایه انسانی موجود در استان باشد. دانشگاه‌ها و مجموعه نهادهای تاثیر گذار در پرورش، جذب و ارتقای این نیروهای انسانی، باید تقویت شوند؛ از آموزش پرورش تا دانشگاه‌ها، پارک علم و فناوری و مراکز صنعتی. این مسائل هم بدون این همت و هماهنگی در سطح استان امکان پذیر نیست.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا