(محمد رضا شايق)

وضعیت آب یزد بحرانی است که از عوامل اصلی آن اجرای طرح فاضلاب است که به  همت استاندار اسبق یزد آقای سفید و همفکران ایشان در یزد اجرا شد. اگرمیزان سختی(املاح) آب  بیش از 200باشد برای سلامتی مضر است. اما به علت افت شدید آبهای زیر زمینی شهر ما این میزان در آب آشامیدنی شهر یزددر بعضی مناطق به 800  رسیده است زیرا برداشت بی رویه از این سفره ها باعث این تخریب جبران ناپذیر گردیده. این برداشت ها ی بی رویه عبارتند از :
۱- اسراف عمومی در به هدر دادن آب
۲- وجود چاههای فراوان‌در سطح شهر که آبهای بسیاری را به سطح کشیده و  هدر میدهند
. حفظ فضای سبز موجود در یزد به این همه چاه فعال نیاز ندارد و با روش علمی می توان این فضا را بدون این هدر دادن شاداب نگهداشت . آب اکثر این چاه ها به صورت غرقابی (سنتی ) صرف زمین هایی می شود که نفعشان درمقابل  ضرر شان( که هدر رفتن مایه حیات مردم است) ناچیز میباشد .
۳- از همه بدتر که موارد قبل در مقابل آن ناچیز است طرح فاضلاب شهری است. قبل از این طرح، آبهای مصرفی توسط چاهها  به زمین بازمی گشت با برگشت این آبها به زمین شهر، این افت در سفره ها شدید نبود اما وقتی طرح فاضلاب اجرا شد آبهای مصرفی که از زمین کشیده می شود مجددا به عمق زمین بر نمی گردد بلکه با لوله های فاضلاب به مناطق دور از شهر برده می شود . بخشی از آن تبخیر شده از دست می رود و بخشی در زمین آن مناطق رفته و بخشی باقی مانده محل رشد انواع پشه می شود که چه بسا در آینده بتواند عامل انتقال بیماری و مرگ و میر خاموش هم بشود. طبق آمار ها سالانه بین دو تا سه میلیون نفر در جهان بر اثر گزش پشه می میرند( از آمار تلفات کرونا هم بیشتر)! و بعضی از انواع این پشه برای آینده خطرناکند.
از عواقب خطرناک این افت شدید و خالی شدن سفره های زیر زمینی آسیب پذیری شدید خانه های مردم در هنگام زلزله است که اهل نظر به خوبی بر این امر واقفند.
 الان سالانه حدود پنجاه میلیون متر مکعب آب زلال زاینده رود هم به آب یزد افزوده می شود با این وجود وضع آب شهر این است واگر روزی  این سهمیه  قطع شود باید منتظر حوادث تلخ در یزد بود.
چند سال پیش گروهی از مردم اصفهان به تاسیسات انتقال آب  یزد حمله ور شده و دستگاه ها را تاحدی تخریب کردند و نیروی انتظامی به ناچار با آن  ها برخورد کردو در این ماجرا تعدادی زخمی و حتی معیوب شدند و این واقعه یکبار دیگر هم تکرار شد. بالاخره تاکی نیروی انتظامی  می تواند با این روش تاسیسات آب رسانی ما را نگهدارد ؟  و اگر روزی معترضین، موفق شدند جلو انتقال آب را به شهر یزد بگیرند آن وقت روز مصیبت شهر ماست.
طرح فاضلاب برای شهرهای ساحلی است که بخاطر مجاورت دریا سطح آب های زیر زمینی خیلی بالا ست وچاههای فاضلاب می‌تواند تاحدی باعث آلودگی آب‌های زیر زمینی گردد نه برای شهر کویری مثل یزد . عده ای، برای منافع خود به قیمت نابودی زندگی مردم  بهانه آوردند که وجود چاههای فاضلاب باعث آلودگی آبهای زیر زمینی می شود و با این ادعای غیر علمی ونادرست، مسئولین را راغب به اجرای این طرح نموده از این راه، منافع مادی فراوانی به جیب زدند در حالی که‌کارشناسان متخصص، اجماع دارند که خود زمین بهترین ابزار تصفیه آب های آلوده است .و البته قبل از اجرای طرح،بعضی از کارشناسان دلسوز استان این نکته را به مسئولین یادآوری و تاکیدکرده ونسبت به اجرای این طرح هشدار داده اند  ولی هشدارها مورد توجه واقع نشد. مسئولان محترم اجازه دادند شرکت آب و فاضلاب برای اجرای طرح، دست در جیب مردم ببرد و پول آن را از خود مردم بگیرند و به همین دلیل هزینه انشعاب آب در فاصله تعطیلات نوروز در سال ۷۲-۷۳ ناگهان پنج برابر شد و وقتی اعتراض مردم بالا گرفت گفتند این سرمایه گذاری است و شما نیز سهامدار این طرحید! اما  سهم مردم این است  که فقط باید هزینه بدهند!!
از روزی که خداوند آب را در زمین آفریده تا چهل سال پیش حداکثر افت آب های شهر یزد چهل متری سطح زمین بوده و از آن زمان تاکنون افت آبها  از دویست متر گذشته است و اگر این طور پیش رود و این طرح تعطیل نشود بزودی تیر خلاص به حیات این شهر زده خواهد شد مگر اینکه لطف خدا و رحمت او دستگیر ما شود .
اینجانب مدتی پیش این هشدار را به شورای تامین دادم اما دبیر شورا مانع رسیدن نامه اینجانب به اعضای شورا شد.
بعد از آن به امام جمعه محترم نامه نوشتم و ایشان به اعضا ی شورای مذکور تذکر دادند. اما  هیچ  اقدامی صورت نگرفت. و البته گروهی از  مسئولان ما وضع  مالیشان در حدی است که اگر روزی این شهر در مورد آب به وضعیت قرمز رسیددستشان به یک خانه مطلوب در مناطق خوش آب  و هوا می رسد و این مردم محرومند که باید در عطش این کویر گرفتار یا آواره شوند و تنها راه نجات شهر یزد، مطالبه قاطع و هوشیارانه مردم از مسئولین برای چند چیز است :
۱- تعطیلی مطلق طرح فاضلاب. واین عذر که ما برای این طرح هزینه کرده ایم ونمیتوانیم تعطیلش کنیم مثل این است که فردی پول گزافی برای غذای مسموم داده وحالا که فهمیده غذا مسموم است بخاطر پرداخت هزینه، بر خوردن آن اصرار دارد!
 ۲- بستن چاههای اضافه بر ضرورت در سطح شهر
3_ورود دستگاه قضایی در این مساله وبررسی کارشناسانه دقیق در مورد خسارات وارده به سفره های زیر زمینی شهردر اثر اجرای این طرح ومؤاخذه قانونی متخلفین در صورت اثبات خسارت واسترداد اموالی که در ازای اضرار به حیات این شهر از مردم گرفته شده است.

  • نویسنده : یزدفردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا