محمدحسین تقوایی: هیچکس در افغانستان ۳۹ نمی خواهد، عدد 39 در افغانستان به عنوان نشانه "بی ناموسی" تلقی می شود،  این موضوع زمانی به صورت جهانی مطرح شد  نمایندگان مجلس موسسان افغانستان (لوی جرگه) در برخورد عجیب خود با این قضیه نشان دادند، كميته كاري شماره ۳۹ از جمع چهل كميته‌اي حذف  شد و جای آن کمیته چهل و یک تشکیل شد.براساس شواهد، اين اقدام به دليل حساسيتي كه در مورد شماره ۳۹ در افغانستان وجود دارد، اتخاذ شده است.

گفته میشود، عدد ۳۹ چيزي معادل «بي‌ناموسي» تعبير مي‌شود و كسي حاضر نيست در هيچ عرصه‌اي از زندگي‌اش، از اين شماره استفاده شود، بر اساس شواهد، حساسیت در مورد شماره ۳۹، در گذشته تنها در شهر هرات وجود داشت، اما اکنون این باور عام شده و به کابل، مزارشریف و دیگر شهرهای افغانستان نیز رسیده است. جالب اینکه بعضی از شهروندان شهر کابل می‌گویند «حساسیت در برابر عدد ۳۹ پدیده جدید است و قبلاً در این شهر سابقه نداشته است


محمد حسین تقوایی - عدد بی ناموسی سی و نه 39 افغانستان

عدد سی و نه و بی ناموسی!
در افغانستان عدد سی و نه  عدد نحس میدانند و  عدد بی ناموسی تلقی میشود، اگر خودرو فردی با شماره پلاک 39 باشد، شهروندان حاضر به همراهی فرد نیستند، حتی هیچ فردی حاضر به خرید خودرو با پلاک بی ناموسی سی و نه در حد نصف قیمت واقعی آن نیست، این داستان در تمام زوایای زندگی افغانها وجود دارد،  اگر ۳۹ ساله هستید و یا شماره تماس تان عدد ۳۹ دارد و یا بدتر از همه در خانه ۳۹ زندگی می کنید، بازهم درد سر دارید.
خبرگزاری بی بی سی در گزارشی مفصل در این خصوص می نویسد: عدد ۳۹ زمانی به مشکل جدی و خبر ساز بدل شد که شماره مسلسل پلاک خودرو ها در افغانستان به جایی رسید که با عدد ۳۹ شروع می شد و کسی حاضر نبود این خودروها را بخرد.

ریشه مشکل عدد سی و نه
دقیقا معلوم نیست چنین باوری ریشه در کدام باور و عقیده مردم دارد، برخی می گوید عدد 39 در حرف ابجد، یک واژه عربی معادل «دله» می سازد که در فارسی مفهوم بی ناموسی یا نظیر آن را دارد، برخی نیز تعریف می کنند سالها پیش مرد بدنامی که شماره خودرو و همچنین شماره خانه اش ۳۹ بوده در شهر هرات زندگی می کرده و از آن زمان به بعد مردم نسبت به این شماره حساس شده اند.
دلیل عام شدن چنین باوری هرچه باشد اما تاثیر مستقیمی بر زندگی و کار شمار زیادی از افغانها گذاشته است. در مزارشریف یکی از شهرهای مهم افغانستان موتورسیکلتها باشماره 39  حتی با قیمت بسیار ارزان، بازهم به فروش نمی رسد، شرکتهای مخابراتی هم از دردسر عدد 39 بی ناموسی در امان نبوده اند، تا حدی که خیلی از پذیرش شماره تماسی که در آن عدد 39 داشته باشد خودداری می کنند.
مسئولان پلیس ترافیک می گویند: «در همه کشور های اسلامی شما پلاک  ۳۹ را می بینید، حتی در قرآن سوره های وجود دارد که عدد ۳۹ در آن است. در این مورد با روحانیون هم صحبت کردیم و آنها می گویند چنین باورهایی جز خرافات چیزی نیست.»

داستان سی و نه در لویه جرگه کابل
شرکت کنندگان لویه جرگه سنتی که برای ارایه مشاوره  به رئیس جمهور کرزای در مورد مذاکره با طالبان و پیمان استراتژیک با آمریکا در کابل جمع شده بودند، طبق برنامه قرار بود چهل کمیته کاری تشکیل دهند و اما اتفاق جالبی رخ داد، هیچ کسی حاضر نشد عضویت کمیته ۳۹ را داشته باشد، شرکت کنندگان جرگه این رقم را حذف کردند و به جای کمیته ۳۹، کمیته شماره چهل و یک ترتیب دادند.
گفته میشود از آنجایی که نسبت به کاربرد شماره ۳۹ حساسیت وجود دارد، در تصمیم گیری برای حذف این عدد از میان کمیته های کاری، هیچ بحثی صورت نگرفته و بلافاصله به جای کمیته شماره ۳۹، کمیته شماره چهل و یک تشکیل شده است.
این در حالیست  که مطرح شدن مشکل عدد "۳۹" در لویه جرگه ای که بزرگان قومی، نمایندگان جامعه مدنی، اعضای پارلمان و مقامات محلی افغان در آن شرکت داشتند، نشان از نفوذ این باور در جامعه سنتی افغانستان دارد و این مسئله وقتی اینبار برای نمایندگان مردم دردسرآفرین شد که خبر حذف کمیته سی و نه در رسانه های بین المللی منتشر شد و به عبارتی این موضوع جهانی شد.
برخی از شرکت کنندگان در واکنش به این سنت ناملموس معتقندند متاسفانه براساس یک سنت ناپسندیده ای که امروز در افغانستان است، نسبت به عدد ۳۹ حساسیت وجود دارد. به همین دلیل در لویه جرگه کسی علاقمندی نداشت تا در کمیته شماره ۳۹ کار کند.گفته میشود شرکت کنندگان لویه جرگه، حتی در مورد اتاق شماره ۳۹ در محل اقامت حساسیت نشان داداند که خود قابل توجه است.

واکنش جوانان افغان به بی ناموسی عدد سی ونه
پس از انتشار خبر حذف کمیته  ۳۹، و افزودن  کمیته چهل و یک در نشست لویه جرگه کابل در خبرگزاری های بین المللی، مردم  افغان به خصوص فعالان اجتماعی و جوانان آنلاین و فعال در عرصه اینترنت با حرکتهای نمادین اعتراض خود را نسبت به این سنت و باور اعلام کردند.
به گفته این فعالان اجتماعی، لویه جرگه در کابل به دلیل بررسی دو موضوع مهم، روابط استراتژیک افغانستان و آمریکا و بحث مصالحه با طالبان تشکیل شده بود،  این دو موضوع، به نظر بسیاری از آگاهان امور، برای آینده افغانستان سرنوشت ساز بود اما در چنین حالتی، افغانها از شرکت کنندگان این لویه جرگه انتظار نداشتند که مسایل مهم را رها و  روی تشکیل کمیته ای با عدد ۳۹ بحث کنند.
برخی از روزنامه نگاران و وبلاگ نویس افغان به تفصیل در خصوص این حرکت بحث کرده و سعی در انتقاد نرم با این باور داشته اند، فعالان رسانه افغان،با ارایه مطالب و راه اندازی بحثهای داغ سعی در چالش کشیدن این موضوع داشتند.

اعتراض در شبکه های اجتماعی
شبکه اطلاع رسانی افغانستان در گزارشی اعلام کرد: برای نخستین بار جوانان افغانستان برنامۀ وسیع زیر نام مبارزه با خرافات را آغاز کردند و عکس‌هایی از عدد 39 را در نمایه‌های فیس‌بوک و دیگر شبکه های اجتماعی گذاشته اند.
گفته میشود، موجی از اعتراض به خرافات، هم اکنون در شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک در جریان است و دهها نفر از کاربران این شبکه ها ، تصاویر خود را به رقم ۳۹ تغییر داده اند تا اعتراض خود را نسبت به گسترش حساسیت ها در افغانستان در برابر این عدد نشان بدهند.پیام های "۳۹ تنها یک عدد است" در سراسر فیس بوک دیده می شود.
شماری از جوانان افغانستان با آغاز این برنامه‌ ادعا دارند که واکنش نشان دادن به یک عدد، جزئی از خرافات است و دامن زدن به‌ آن جفایی‌ست در حق ‌جامعه نوپای کشور افغانستان نوین محسوب میشود.

سخن آخر
بشر همیشه دارای خرافاتی نسبت به اعداد و روزهای هفته بوده است و بعضی را مبارک و بعضی را نحس و نامیمون نامیده است. گفته میشود، عدد نحس یک تعبیر عوامگریانه است.
در اکثر جوامع انسانی به خصوص فرهنگهای با قدمت زیاد، از جمله ایران، عدد ۱۳ نحس و نشانه بدشانسی شمرده می شود، دلیل نحسی عدد سیزده را کسی نمی داند و برای این قضیه نظرهای متعددی یافت می شود. بسیاری از مردم افغانستان نیز عدد ۱۳ را نحس می دانند با اینهمه کاربرد عدد 13 در ایران رایج است، پلاک خودرو؛ یکی از مهمترین شهرهای ایران، سیزده بوده و مردم ایران نسبت به عدد سیزده واکنش جدی نشان نمیدهند اما داستان عدد سی و نه در افغانستان، جالب توجه است، این نخستین باری است که باور خاص مردم یک کشور نسبت به یک "عدد" مشکلات جدی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را به بار آورده است و در بالاترین رده های تصمیم گیری و در پیش نخبگان سیاسی، چنین با واکنش جدی روبرو میشود، شاید این هم از رازهای افغانستان با تمام سنتها و عقاید عجیبش محسوب شود.//


  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا