شرط معاف شدن پسران مادران مطلقه-

تا ۱۵درصد، معافیت های سربازی زیاد می شود/ممنوعیت پرداخت یارانه و وام به غایبان/

یزدفردا :شهری - یکی از راه های معافیت از سربازی، استناد به طلاق مادر بود. این قانون سالها پیش اجرا شد و به دلیل آن، طلاق های صوری بسیاری اتفاق افتاد و پسران بسیاری هم معافیت گرفتند.

به گزارش خبرآنلاین، افزایش طلاق های توافقی به این دلیل و آسیب های محتلف آن باعث شد که این معافیت مسکوت بماند. اما در قانون جدید نظام وظیفه، پیش بینی شده است که تنها پسر مادر طلاق گرفته، 30 ماه پس از تاریخ طلاق می تواند معافیت کفالت بگیرد. سردار موسی کمالی، جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح درباره معافیت کفالت مادر به خبرآنلاین گفت: "در قانون قبلی زنی که شوهر نداشت اگر ازدواج می کرد دیگر فرزندش معاف نمی شد اما در قانون جدید حتی اگر مادر ازدواج کند و همسرش یا خودش نیازمند مراقبت باشد فرزندش معاف می شود. یا مثلا ما قانون کفالت مادر مطلقه را داشتیم که به دلیل افزایش طلاق و آسیب های فراوانی که داشت لغو شده بود؛ مادری آمده بود پیش ما و می گفت به طور توافقی برای معاف شدن فرزندش، از همسرش طلاق گرفته، مهر یهو همه چیز را بخشیده، اما شوهرش دیگر مراجعه نمی کند. نشسته بود تا تکلیفش را مشخص کنیم. به همین دلیل این قانون لغو شد."

به گفته او چند سال پیش زمان مورد نیاز برای معافیت کفالت 5سال بود که به دلایلی لغو شد، اما پس از آن طلاق های صوری و توافقی زیاد شد: "اکنون و در قانون جدید مدت زمان مورد نیاز شده 30 ماه از تاریخ متارکه پدر و مادر و پس از آن پسر می تواند معاف شود."

سردار کمالی همچنین درباره افزایش یا کاهش معافیت ها در قانون جدید سربازی گفت: "در کل برخلاف تصورها، ما پیش بینی می کنیم که با اجرای قانون جدید سربازی 10 تا 15 درصد آمار معافیت افزایش یابد.چون علاوه بر معافیتهای قبلی برای خانواده هایی که تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد هستند هم معافیتهایی درنظر گرفتیم."

مشروح گفتگوی خبرآنلاین با جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح درباره قانون جدید نظام وظیفه را اینجا بخوانید

مشروح گفتگو با سردارکمالی

شهری - قانون جدید سربازی، هنوز اجرا نشده است، اما سوالات زیادی برای پسران مشمول بوجود آورده است.

امید کریمی-زهرا تالانی: برای پاسخ به این سوالها، از سردار موسی کمالی، جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح دعوت کردیم به خبرآنلاین بیایند. او معتقد است قانون جدید راه های دور زدن سربازی را بسته است و البته بسیار مناسب تر از قانون قبلی است. به کفته سردار کمالی، قانون جدید بر خلاف تصورها اصلا سخت گیرانه نیست و حتی 10 تا 15 درصد معافیتها را افزایش می دهد. او همچنین گفت: "در قانون جدید به سربازان غایب علاوه بر اینکه گواهینامه پایان دوره تحصیلی داده نمی‌شود یا حق ادامه تحصیل و استخدام ندارد یا نمی‌تواند گواهینامه رانندگی بگیرد،بانکها هم حق دادن تسهیلات را ندارند و حتی ممکن است یارانه هم نگیرند."

در دو روز گذشته چند خبر از این گفتگو منتشر شد. اکنون مشروح گفت وگوی خبرآنلاین با سردار کمالی را بخوانید:

یک سوال همیشه درباره سربازی وجود داشته است؛ چرا سربازی در ایران حرفه ای نمی شود؟ برخی می گویند در زمان صلح می توان قانون را به گونه ای تغییر داد که سربازی مانند کشورهای دیگر حرفه ای شود.

پس از انقلاب فرانسه که دموکراسی مطرح شد، ارتش که جزیی از طبقه اشراف بود، مردمی شد، به همین دلیل سربازی را عمومی کردند. دلیل هم این بود که در زمان جنگ، عده خاصی، مردم را بسیج می کردند تا به جنگ بروند و کشته شوند، در زمان صلح هم آن طبقه اشراف نظامی، مردم را غارت می کردند. به همین دلیل نظام را عمومی کردند. پس از آن هم سربازی به ایران وارد شد. بنابراین سربازی مانند بسیاری از علوم و تکنولوژی، از کشورهای دیگر به ایران وارد شد. کشورهای اروپایی تا زمانی که احتمال حمله نظامی زمینی می دادند، سربازی عمومی داشتند و حتی در آن زمان اروپایی ها از کشورهای عربی و آفریقایی می خواستند که ارتش مردمی داشته باشند و به آنها انتقاد می کردند. پس از جنگ سرد و اطمینان از وجود نداشتن جنگ زمینی، 40 کشور تصمیم گرفتند سرباز حرفه ای داشته باشند.

اما در آمارهایی که منتشر می شود، حدود 120 کشور، سرباز حرفه ای دارند.

بسیاری از کشورها، هیچ گاه زیر بار ارتش عمومی نرفتند و به همین دلیل اصلا سربازی به معنای عام نداشتند که بخواهند حرفه ای کنند. اما در ایران امکان حرفه ای شدن سربازی وحجود ندارد. متاسفانه برخی می گویند در ایران هم باید سربازی را حرفه ای کرد. کشور ما از نظر سوق الجیشی و تهدیدات و راهبرد دفاعی از اساس با دیگر کشورها تفاوت دارد. استراتژی دفاعی ما مردمی است و می دانیم که اگر دشمن بخواهد تعرض کند و جنگی تعیین کننده باشد، به هر حال باید از زمین ورود پیدا کند. به همین دلیل است که می بینیم دشمن به بسیج به عنوان پشتیبان اصلی نیروهای مسلح، هجمه می کند و به سربازی انتقاد می کند. بنابراین در ایران مثل برخی از کشورها که نیروهای نظامی را جدا کردند و طبقه اشرافی نظامی بوجود آوردند، نخواهیم داشت و نیروهای مسلح ما مردمی هستند.

در این صورت باید انتظار داشت برای خوشایند شدن سربازی باید کاری کرد.

این که بگوییم به سربازان پول می دهیم تا این دوران را برایشان خوشایند کنیم هم یک شعار است چون تسهیلات تنها لازمه بها دادن به سرباز و سربازی نیست. مطمئنم اگر باز هم کشور ما با خطر مواجه شود قطعا جوانان ما به میدان می آیند. بنابراین رسانه های ما باید در مورد سربازی و شرایط آن فرهنگ سازی کنند تا این دوران دوست داشتنی و خوشایند شود.

سردار، بحثهای زیادی درباره تغییر قانون سربازی مطرح می شود و برخی این قانون جدید را سختگیرانه می دانند. چه ضرورتی برای تغییر قانون سربازی وجود داشت؟

در نظام جهوری اسلامی ایران قانون خدمت وظیفه عمومی در سال 63 تصویب و در سال 64 اجرایی شد. تا سال 64 آخرین قانونی که در زمینه خدمت سربازی جاری بود مربوط به سال 1350 می‌شد لذا در زمان جنگ ضرورت‌هایی مشاهده شد تا تغییرات اساسی در قانون و آیین نامه‌های اجرایی ایجاد شود. از آن سال به بعد قانون بالغ بر 54 بار مورد اصلاح قرار گرفت. اما تعدد قوانین مثل سرباز معلم، سرباز جهاد کشاورزی، قانون هیئت علمی، قانون واگذاری سرباز به قوه قضائیه و غیره باعث پیچیدگی کار شد، لذا تصمیم گرفته شد تا قانون سربازی مصوب سال 64 با تحولی اساسی روبه‌رو شود. لذا ما لایحه ای تنظیم کردیم و در در سال 86 به مجلس پیشنهاد دادیم. بعد چند بار حذف و اضافه، طرح اصلاح موادی از قانون خدمت وظیفه عمومی مهر 88 در 84 ماده در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، اما پس از آن شورای نگهبان در 2 نوبت در آبان و اسفند 88 موضوع را بررسی و ایراداتی به آن وارد کرد؛ ایراداتی که از سوی شورای نگهبان بر این قوانین وارد بود در 3 دسته ورود به اختیارات فرمانده کل قوا، بار مالی و ایراد شکلی آنها تعریف می‌شد. بر این اساس22 آبان امسال برای سومین بار مجلس درصدد اصلاح ایرادات مورد نظر شورای نگهبان برآمد و قرار شد اجرای موادی که بار مالی دارد، منوط به تامین بار مالی آن باشد.

برای اینکه ما یک قانون به روز داشته باشیم و برای اینکه بتوانیم به صورت یکنواخت عمل کنیم نیازمند این قانون بودیم. ما با قانون جدید به دنبال تحکیم و تقویت بنیان‌های خدمت سربازی هستیم. به توسط این قانون با افرادی که از سربازی فرار می‌کنند و نسبت به آن تمکین نمی‌کنند سخت‌گیری‌های لازم صورت می‌گیرد. کسانی که تخلف می‌کنند در قانون جدید مجازات‌های لازم قانونی در نظر گرفته شده و به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. اما در قانون جدید برای کسانی که دوره سربازی را در زمان مورد نظر انجام می‌دهند، سخت‌گیری‌ای صورت نگرفته است، اما برای کسانی که به قوانین احترام نمی‌گذارند، سخت‌گیری‌هایی اعمال شده که به نظر عادلانه هم می‌رسد.

پس شما قوانین جدید را سختگیرانه نمی دانید؟ چون کاربران ما می گویند قرار بود با این قانون سربازی خوشایند شود، اما آنها اعتقاد دارند چنین نشده است.

به هیچ وجه این قانون سختگیرانه نیست. ما در قانون جدید تسهیلات بیشتری برای مشمولان در نظر گرفتیم. بهنظر ما تسهیلات این نیست که بگوییم جوانان سربازی نرند. یک مثال می زنم از بهتر شدن قانون جدید؛ در قانون قبلی زنی که شوهر نداشت اگر ازدواج می کرد دیگر فرزندش معاف نمی شد اما در قانون جدید حتی اگر مادر ازدواج کند و همسرش یا خودش نیازمند مراقبت باشد فرزندش معاف می شود. یا مثلا ما قانون کفالت مادر مطلقه را داشتیم که به دلیل افزایش طلاق و آسیب های فراوانی که داشت لغو شده بود؛ مادری آمده بود پیش ما و می گفت به طور توافقی برای معاف شدن فرزندش، از همسرش طلاق گرفته، مهر و همه چیز را بخشیده، اما شوهرش دیگر مراجعه نمی کند. نشسته بود تا تکلیفش را مشخص کنیم. به همین دلیل این قانون لغو شد و برای معافیت، به 5 سال رسید. اکنون شده 30 ماه از تاریخ متارکه پدر و مادر، پسر معاف می شود.در کل برخلاف تصورها، ما پیش بینی می کنیم که با اجرای قانون جدید سربازی 10 تا 15 درصد آمار معافیت افزایش یابد.چون علاوه بر معافیتهای قبلی برای خانواده هایی که تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد هستند هم معافیتهایی درنظر گرفتیم.

درباره این معافیتها بیشتر توضیح می دهید؟

ببنید در قانون قبلی یکی از دوفرزند ذکور خانواده ای که تحت پوشش کمیته امداد بود معاف می شد اما در قانون فعلی تعداد فرزندان ذکور مهم نیست و یکی از آنها معاف می شوند.همچنین برای فرزند مادر تحت پوشش بهزیستی هم معافیت در نظر گرفتیم و امداد جویان تحت پوشش این دو نهاد هم اگر 3 فرزند دختر داشته باشند،فرزند ذکورشان معاف می شود. برای خانواده های شهدا و مفقودالاثر هم تصویب کردیم که تمام فرزندان ذکورشان معاف شوند.در قانون قبلی آزادگانی که 3 سال سابقه اسارت داشتند یک فرزندشان معاف می شد اما در قانون جدید با 24 ماه هم دو فرزندشان معاف می شوند. ما همچنین قانون معافیت طلاق را هم اصلاح کردیم و مطابق قانون جدید اگر از طلاق مادر 30 ماه متوالی گذشته باشد، تک فرزند پسر معاف می شود.

قوانین جدید از چه زمانی اجرایی می شود؟ چون برخی مشمولان منتظر اعلام شرایط جدید هستند.

قوانین عادی، معمولا تا 15روز بعد از وصول ابلاغ رئیس‌جمهور اجرایی می‌شوند، یعنی زمان اجرای این قانون قاعدتا باید 10 دیماه باشد که گذشت. اما درخصوص قوانین نیروهای مسلح از آنجا که منوط به اذن فرمانده کل قواست، باید منتظر دستور معظم له باشیم. براین اساس پیش‌بینی می‌شود تا اواخر دی ماه بخش‌هایی از این قانون که صراحت دارد و نیاز به آیین‌نامه اجرایی ندارد، به مرحله اجرا برسد. ما اقدامات لازم را به انجام رسانده‌ایم و قانون جدید تقدیم مقام معظم رهبری شده است. برای اینکه مردم در بلاتکلیفی نمانند ما از 10 دی شروع به ایجاد بسترهای لازم برای اجرای قانون کرده‌ایم و آن مواردی را که تفاوت ماهوی با قوانین قبلی نداشت را در حال اجرا داریم.

منظورتان چه نوع آمادگی است؟

یکی از آنها پیدا کردن سازو کار معافیت های تحصیلی است؛ در قانون فعلی افراد می‌توانند تا 24 سالگی تمام در مدارس درس بخوانند این در شرایطی است که در قانون جدید این سن تا 20 سالگی تمام کاهش یافته است. و یا معافیت های تحصیلی برای مقاطع بالاتر. وقتی دانش اموز یا دانشجویی به هر دلیل مظابق قانون قبلی و بیش از مهلت قانون جدید، از معافیت تحصیلی استفاده کرده، نمی توان گفت شما از همین امروز مشمولی و اگر نیایی، غیبت می خوری. باید مطابق فرمولی، مهلتی داد تا درسش تمام شود. موضوعات مانند این باید بررسی شود و فعالیت‌ها بر اساس این تغییرات شکل بگیرد. چون قانون عطف به گذشته نمی‌شود لذا باید به سازمان‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها شرایط جدید ابلاغ شود و از این طریق تمام بسترها را ایجاد کرد تا اجرای قانون هرچه صحیح‌تر صورت گیرد. همانطور که گفتم در قانون جدید آمده که از زمان اجرا، بانک‌ها و موسسات مالی اگر بخواهند به فردی تسهیلات ارائه دهند باید تکلیف نظام وظیفه فرد برایشان مشخص شده باشد، لذا باید مکاتبات لازم صورت گیرد و بانک‌ها را در این زمینه آماده کرد. ما برای انجام این دسته از اقدامات نیاز داریم تا از نظر سخت افزاری در سازمان وظیفه عمومی ناحا، تجدید نظرهایی صورت گیرد و تا حدودی از نظر نرم افزاری برنامه‌های جدیدی تنظیم شود تا از این طریق وضعیت فرد از نظر تحصیلی، معافیت پزشکی، کفالت و غیره به راحتی مشخص شود.

مشمولان مطابق قانون جدید چقدر فرصت دارند خودشان را معرفی کنند تا غیبت نخورند؟

در قانون جدید زمان اعزام مشمولان قبلاً بر اساس سال صورت می‌گرفت. یعنی اگر فردی متولد اسفند ماه سال 73 بود باید از اول فروردین سال 90 سرباز می‌شد در حالی که مطابق قانون جدید این فرد از اسفندماه سال 90 سرباز محسوب خواهد شد و قانون به او 6 ماه فرصت می‌دهد تا بعد از این تاریخ خود را به سازمان نظام وظیفه معرفی کند.

برخی کاربران درباره غیبت سربازی سوال داشتند و می خواستند بدانند که در قانون جدید با مشمولان غایب چگونه برخورد می شود؟

در بحث مشمولان غایب در حال حاضر، قوانین کمی ناعادلانه است. به این ترتیب که اگر فردی یک روز یا 10سال غیبت داشته باشد، ‌مجازاتش یکی است، اما در قانون جدید این مساله متفاوت است و اگر کسی تا 3 ماه غیبت کند، تا 3 ماه اضافه خدمت دارد، اگر از 3 ماه تا یک سال غیبت کند، 6 ماه اضافه خدمت خواهد داشت و از یک‌سال بالاتر، دیگر سرباز فراری محسوب می‌شود و علاوه بر مجازات اضافه خ به دادگاه معرفی و دادگاه مجازاتی علاوه بر مجازات موردنظر را تعیین خواهد کرد.

همچنین کارفرمایانی که یک سرباز فراری را استخدام کنند باید هزینه سالانه یک سرباز را پرداخت کنند و اگر از یک نفر بیشتر شود باید هزینه سالانه 3 سرباز را بدهد.

بسیاری از کاربران ما نوشته اند چرا گرفتن گواهینامه بدون کارت پایان خدمت، معافیت تحصیلی و برگه نظام وظیفه امکان ندارد. پیش از این هم گفته شده بود برای گواهینامه شرط تعیین تکلیف نظام وظیفه حذف شود.

در ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومی آمده است به سرباز غایب، گواهینامه پایان دوره تحصیلی داده نمی‌شود یا سرباز غایب حق ادامه تحصیل و استخدام ندارد یا نمی‌تواند گواهینامه رانندگی بگیرد. قانون جدید این موارد تغییر نکرده است. علاوه بر این موارد حالا در قانون جدید مورد دیگری هم اضافه شده است که مطابق آن بانک‌ها حق ندارند به سربازان غایب وام بدهند یعنی با اجرای قانون جدید برای ارائه وام از سوی بانک‌ها یکی از مدارک لازم وضعیت سربازی گیرنده وام است. حتی ممکن است برنامه ای تصویب کنیم که این افراد یارانه هم نگیرند. البته هنوز این مورد مشخص نیست.

بسیاری از نظراتی که برای ما ارسال شده مربوط به قانون کفالت است. بسیاری از جوانان به امید استفاده از قانون کفالت، سالهاست که از سربازی غیبت کرده اند و برای زندگیشان برنامه ریزی داشته اند؛ زن و زندگی دارند و به هر حال تشکیل خانواده داده اند.

متاسفانه برخی مشمولان درصدد هستند که قانون را دور بزنند. در واقع این دست از افراد می‌خواهند به قانون حیله بزنند. مثلا در حال حاضر فردی که وارد مدرسه می‌شود معمولا دوران اولیه تحصیلی را در 12 سال می‌گذراند و به 18 سالگی و سن سربازی می‌رسد، اما برخی افراد سعی می‌‌کنند دوران تحصیلی را طول بدهند تا مثلا پدرشان به 60 سالگی برسد و به هر حال بتوانند از یکی از موارد معافیت استفاده کنند، اما قانون جدید می‌گوید همه باید تا 20 سالگی دوران تحصیلی مدرسه را تمام کرده و با ورود به 21 سالگی نسبت به وضعیت خدمت وظیفه اقدام کنند. ببینید یکی از اهداف ما در اصلاح قانون نظام وظیفه درنظر گرفتن عدالت بود تا قوانین عادلانه، منطقی و عقلایی اجرا شود. در این معافیت نیز مسائلی وجود داشت مثلا پدری که سنش 59 سال و 11 ماه و 25 روز بود و تک‌فرزند ذکورش در سن سربازی قرار می‌گرفت، نمی‌توانست از این معافیت بهره ببرد. از طرفی شرایط استفاده از این معافیت برای مشمولی که دارای پدر متمولی که صاحب چند کارخانه بود و در سلامت کامل به سر می‌برد با مشمولی که پدری مریض و ناتوان داشت، یکسان محاسبه می‌شد و هر دو معاف می‌شدند، اما در قانون جدید تصمیم گرفته شد تا به شکلی عادلانه هر پدری که نیازمند مراقبت باشد و توانایی لازم برای اداره امور خود را ندارد، یگانه فرزند ذکورش بتواند از سربازی معاف شود. بر این اساس هر پدری در هر سنی با توجه به شرایط جسمی و روحی اگر توانایی انجام امور زندگی‌اش را ندارد و دچار بیماری و مشکلی است، می‌تواند از این قانون استفاده کند و به این ترتیب این قانون، عادلانه‌تر و منطقی‌تر به نظر می‌رسد. پس خانواده‌ها نگران این موضوع نباشند و بدانند که در صورت تایید کمیسیون پزشکی اگر مشخص شود پدری نیازمند کمک است، مطابق قانون، یگانه فرزند ذکور بالای 18 سال‌‌شان از سربازی معاف می‌شود.

اما برخی از مشمولانی که شامل قانون معافیت کفالت فعلی می شوند معتقدند این انصاف نیست و باید قانون جدید کفالت مثلا از پایان سال اجرا شود تا مهلتی وجود داشته باشد برای پیگیری معافیت کفالت.

قوانینی که ما اجرا می‌کنیم از یک قاعده حقوقی پیروی می‌کند و عطف به گذشته نمی‌شود به همین دلیل درمورد مشمولانی که تا روز اجرای این قانون پرونده تشکیل دادند و پرونده شان بررسی شده و برایشان حکم صادر شده است بر اساس قانون قبلی اقدام می شود. اما در مورد مشمولانی که مدارک داده‌اند اما پرونده شان رسیدگی نشده و هنوز موضوعشان در حال بررسی است از زمان ابلاغ قانون جدید از سوی مقام معظم رهبری ضوابط جدید برای آنها در نظر گرفته می شود. هر زمان قانون جدید ابلاغ شود کار بر اساس قانون جدید ادامه پیدا خواهد کرد مگر اینکه قبلاً پرونده رسیدگی شده باشد و حکم نهایی صادر شده باشد.

بسیاری از کاربران از تفاوت زمان رسیدگی به پرونده های کفالت در تهران و شهرستان ها نوشته اند؛ اینکه در شهرستان ها تا 15 روز پاسخ معافیت کفالت مشخض می شود و در تهران تا 60 روز طول می کشد

نه، اینچنین نیست. نحوه رسیدگی به پرونده ها به صورت آنلاین پس از ثبت نام در پلیس +10 انجام می شود و ربطی به شلوغی حوزه ندارد.

آیا برای غایبینی که به امید قانون کفالت، سالهاست سربازی نرفتند، تسهیلاتی در نظر گرفته اید؟

هیچ گونه بخششی برای غایبینی که منتظر معافیت کفالت بوده اند، پیش بینی نشده است و همه آنها باید به سربازی بروند. طبق قانون جدید همه مشمولان متولد سال 1355 به بعد، باید به سربازی بروند و هیچ عفو و معافیتی غیر از آنچه که در قانون جدید وجود دارد، برای آنها اعمال نمی شود. اما برای این مشمولان یک عفو 6 ماهه پیش بینی شده است. از زمان اجرای قانون جدید نظام وظیفه، مشمولان غایب در هر سنی که باشند (متولدین سال 1355 به بعد) 6 ماه فرصت دارند تا خودشان به نظام وظیفه را معرفی کنند و البته هیچ مجازاتی اعم از اضافه خدمت و معرفی به مراجع قضایی برایشان وجود ندارد. اما پس از این مهلت قانونی، غیبت برایشان محسوب می شود و علاوه بر اضافه خدمت، باید به دادگاه هم بروند.

در قانون جدید معافیت های تحصیلی به چه صورت است؟

تحصیلات تکمیلی در دوره کاردانی، باید تا دو و نیم سال به پایان برسد. مگر در شرایط خاص که در قانون به آن اشاره شده و قابل اغماض است و تا دو ترم به فرد مورد نظر فرصت ادامه تحصیل داده می‌شود. در کارشناسی و کارشناسی ارشد هم به ترتیب 5 و 6 سال به فرد فرصت تحصیل داده می شود و در غیر این صورت فرد مشمول، غایب محسوب می‌شود. برای دوره دکتری و تخصص هم این مدت به ترتیب 6 و 5 سال در نظر گرفته شده است.

آیا امکان خرید سربازی وجود دارد و ممکن است که در آینده این موضوع دوباره اجرا شود؟

درخصوص فروش سربازی یک تفکر ارزشی وجود دارد که معتقد است تفاوتی بین افراد پولدار و غیرپولدار نیست و قوانین تدوین شده درخصوص نظام وظیفه نیز باید قوانین ارزشی باشد و فرقی بین طبقات مختلف جامعه قائل نشود. زمانی که فروش سربازی اجرا می‌شد، برخی از افراد جامعه مجبور شدند برای تهیه پول، وسیله نقلیه یا منزل خود را بفروشند و مشکلات زیادی به همراه داشت. عده ای همیشه دنبال این موضوع هستند که خودشان را از دیگران جدا کنند برای همین در سال 75 خرید سربازی را آزاد کردند و جو سازی کردند که در شرایط صلح کشور نیاز به پول سربازی دارد و حدود 2 سال هم این طرح را اجرا کردند.اما بالاخره ستاد کل نیروهای مسلح موفق شد که جلوی این طرح را بگیرد. بنابراین پرونده فروش سربازی کلا بسته شد و این بحث کاملا منتفی است و هیچ‌کس منتظر فروش سربازی نباشد.

چه تصمیمی برای معافیت سه برادری و دوبرادری در قانون جدید گرفته اید؟

سالانه با توجه به موالید ذکوری که آماده سربازی هستند و نیاز کشور به سرباز، درخصوص به‌کارگیری مشمولان، تصمیماتی گرفته و مشخص می‌شود چقدر نیروی سرباز مازاد وجود دارد یا چقدر با کمبود مواجه هستیم. در چند سال اخیر، خصوصا در متولدین دهه 60 و بالا، تعداد سربازان به نسبت نیاز کشور بیشتر بود، برای همین ستاد تصمیم گرفت به کسانی که نیاز به توجه خاص دارند و از سوی خود یا خانواده‌شان خدمتی از پیش ارائه شده باشد، مورد معافیت قرار گیرند. برای همین برای افراد تحت پوشش کمیته امداد، خانواده شهدا، رزمندگان، ایثارگران، جانبازان و نخبگان تسهیلاتی برای معافیت فراهم شد و تصمیمی در همین راستا گرفته شد؛ خانواده‌هایی که 3 فرزندشان خدمت سربازی را انجام داده‌اند، یکی از فرزندان از خدمت سربازی معاف شود. در زمانی که بررسی طرح اصلاح قانون نظام وظیفه در مجلس شورای اسلامی مورد بحث بود، نمایندگان مجلس پیشنهاد دادند که قانون دو برادری هم مورد بررسی قرار گیرد که از سوی ستاد کل نیروهای مسلح مورد تایید قرار نگرفت، چراکه پیش‌بینی می‌شد در صورت اجرای قانون دو برادری با مشکلاتی درخصوص کمبود سرباز مواجه شده و مثلا مجبور به افزایش مدت سربازی شویم. در نهایت شورای نگهبان نیز نظر ستاد کل نیروهای مسلح را پذیرفت و مجلس اعلام کرد تصمیم‌گیری در مورد معافیت دو برادری به ستاد کل نیروهای مسلح واگذار شود و ستاد کل نیز موضوع را بررسی و اعلام کرد که فعلا معافیت دو برادری قابل اجرا نیست و پیش‌بینی می‌شود حداقل تا10 سال آینده نیز قابل اجرا نباشد.

براساس قانون فعلی، مهلت اجرای قانون سه برادری تا پایان سال 90 است که معمولا در ماه‌های دی و بهمن بررسی‌هایی از سوی ستاد کل نیروهای مسلح انجام می‌شود و در نهایت اسفند مشخص می‌شود که اجـرای قانون سه برادری تداوم خواهد داشت یا خیر.

عده ای از کاربران نسبت به فروش سربازی برای کسانی که خارج از کشور بودند گلایه داشتند و حتی برخی عنوان کرده بودند که چرا این تسهیلات باید برای آنها وجود داشته باشد؟

برای برخی از کسانی که در خارج از کشور هستند تسهیلاتی در نظر گرفتیم که بتوانند به کشور مراجعه کنند. بسیاری از آنها به دلیل نداشتن کارت پایان خدمت و مشمول بودن، امکان مراجعه به کشور نداشتند و بعضا از خانواده دور افتاده بودند. برای همین ما تصمیم گرفتیم شرایط ورودشان را آسانتر کنیم. ضمن اینکه مشمولان ساکن در خارج از کشور زمانی در شمول مقررات خرید خدمت قرار می‌گیرند که قبل از 29 اسفند سال 82 از کشور خارج شده باشند و نیز حداقل 2 سال در خارج از کشور اقامت و سکونت داشته باشند. البته حضور غیرمستمر کمتر از 9 ماه در خارج از کشور جزو اقامت و سکونت در خارج از کشور محسوب نمی‌شود و سکونت 2 ساله فرد در خارج از کشور باید پس از 13 سالگی او باشد. زمان اجرای این معافیت تا پایان سال 1390 و مبلغی که برای صدور این معافیت در نظر گرفته شده 10 میلیون تومان است. برای سالهای بعد هم باید تصمیم گیری کنیم.

در قانون جدید، پیش بینی شده است که سربازی 24 ماه باشد، در حالی که اکنون معافیت هایی برای کم شدن طول سربزای وحود دارد. با اجرای قانون، سربازی 24 ماه می شود و یا همان 18 ماه باقی می ماند؟

در قانون فعلی آمده بود که شورای عالی دفاع تعیین کننده میزان خدمت وظیفه است اما در قانون جدید ستاد کل نیروهای مصلح با اخذ مجوز از محضر مقام معظم رهبری می‌تواند این مدت را کاهش یا افزایش دهد. این نکته را تاکید می‌کنیم که اگر خدمت وظیفه اضافه شود مشمول کسانی نخواهد شد که در حال گذراندن خدمتشان هستند. اگر قرار باشد خدمت سربازی اضافه شود ان‌شاالله برای اواخر سال 92 صورت خواهد گرفت و اجرای آن حدوداً 18 ماه بعد در دستور کار قرار خواهد گرفت. به هر حال اکنون همان 18، 16 و 14 ماه طول خدمت سربازی است.

در سال های گذشنه بسیار گقته شده که حقوق سربازان زیاد می شود. اما هنوز این اتفاق نیفتاده است. آیا با قانون جدید حقوق سربازی افزایش می یابد؟

با توجه به بار مالی که طرح افزایش حقوق سربازان داشت، مجلس تصمیم گرفت موادی که دارای بار مالی است در سالهای بعد در صورت داشتن اعتبار اجرایی شود. بر این اساس ماده های 30، 38، 40، 74، 78 و 81 که دارای بار مالی هستند اجرایی نمی شوند که نتیجه آن افزایش نیافتن حقوق سربازان است. اگر قرار بود حقوق ها افزایش پیدا کند، باید کمترین حقوق 250 هزار تومان می شد و بیشترین بالاتر از 500 هزار تومان. این درحالی است که امکان پرداخت چنین حقوقی برای نظام وظیفه و دولت وجود ندارند. حقوق ویژه ای نیز برای مناطق عملیاتی و محروم و آموزش سربازان در اوقات فراغت در نظر گرفته نمی شود. تنها هزینه خوراک،پوشاک،بیمه و زیست را برای سربازان در نظر گرفتیم.

برخی سوالها هم مربوط به نحوه گرفتن معافیت پزشکی بود. مشمولان چگونه می توانند برای گرفتن این معافیت اقدام کنند؟

یکی از محسنات قانون جدید سربازی این است که سربازانی که فراخوان می شوند اگر فارغ التحصیل دانشگاه باشند یک سال و دیپلمه ها6 ماه فرصت دارند تا برای سربازی اقدام کنند و در همین مدت اگر مشمول معافیت پزشکی باشند می توانند اقدام کنند. البته این برای پیش از اعزام است. معافیت پزکشی پس از اعزام هم در دو صورت امکان دارد؛ بیماری که در حین سربازی بوحود بیاید و یا اینکه بیماری آنها در زمان سربازی بدتر شود.

موضوع کسری خدمت در قانون جدید چگونه دیده شده است؟ یعنی آیا کسر خدمت برای بسیجیان داریم؟

کسر خدمت بسیجیان مصوبه مجلس نبود و مقام معظم رهبری این مصوبه را ابلاغ کرده بودند و تا پایان سال 90 مهلت داشت اما برای اجرای آن درسالهای آینده باید ایشان تصمیم بگیرند. در کل تا سال 89 یک فرد می توانست تا 15 ماه هم کسر خدمت بگیرد که برای امسال حدکثر 9 ماه شد.به هر حال کسر خدمت به تعداد مشمولان اعزامی و نیاز نیروهای مسلح و دستگاههای دولتی که به سرباز نیاز دارند بستگی دارد.

آیا تمام مشمولان به سربازی می روند. چون برخی از خوانندگان ما معتقدند که مثلا فرزندان مسئولان و روحانیون به سربازی نمی روند؟

این موضوع اصلا صحت ندارد. حتی فرزند شخص اول هم به جبهه رفته اند. قانون سربازی ما برای همه است. روحانیون هم به سربازی می روند و متناسب با سطح تحصیلات حوزی خدمت دارند. یک روحانی که درجه اجتهاد داشت را خودم اعزام کردم. البته بسیار دیده شده که فرزند نماینده مجلسی معاف شده است؛ دلیل هم سابقه جبهه، آزادگی، جانبازی و بسیجی بودن آن نماینده است که توانسته فرزندنش را معاف کند . اما در غیر این صورت چیزی نداشتیم. حتی دو نماینده مجلس دنبال معافیت برای پسرانشان بودند و از دیوان عدالت هم حکم گرفتند اما معافیت شامل فرزندان آنها نمی شد و برای همین مجبور به اعزام شدند. از نظر ما همه در برابر قانون سربازی مساوی هستند و هیچ نفاوتی ندارند و برای همین هم قانون خرید سربازی را حذف کردیم.

با این حال ما معافیت های بسیاری داریم مشمولان می توانند از آن استفاده کنند. مشمولی اگر بیاید اعلام کند من فلان پروژه و طرح را دارم و یا بیاید و بخشی از پروژه ها و طرح های ما را اجرا کند ما پس از اجرا، به او پایان خدمت می دهیم. همچنین مشمولان کارشناسی ارشد به بالا اگر پروژه ای بدهند که مربوط به نیروهای مسلح باشد و با موفقیت اجرایی شود هم از 2 تا 18 ماه معافی خدمت می گیرند.

آیا آماری وجود دارد که تعداد مشمولان غایب چند نفر هستند؟

آماری که نه. اما از تعداد موالید ذکور 3 درصد غایب هستند چون ما کسانی که فراخوان می شوند اما بعدا مراجعه می کنند را جزو غایبین حساب نمی کنیم و سرباز فرار از نظر ما کسی است که اصلا برزای سربازی مراجعه نمی کند.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا