صدرالدین دهقان

"هر که جلوه این آفتاب دید ستود"

بنده پس از آشنایی با حضرت امام خمینی (ره) تحت تاثیر افکار متعالی ایشان بودم وغالبا شعرهایی که می گفتم خدمتشان ارائه می شد . ایشان نیز انسانی خوش ذوق وشعر دوست بودند وتشویق می نمودند.در قضیه انجمن های ایالتی و ولایتی  که موافق با موازین اسلام نبود و سوگند به قرآن ملغی می شد ،اولین جرقه ی انقلاب از طرف امام بر سر این قضیه زده شد . امام طی یک سخنرانی تاریخی با درایت و شجاعت ،بسیاری از فجایع شاه و ایا دیش را بر ملا نمودند.این سخنرانی پر شور امام (ره) ،انگیزه ای شد تا قصیده ای بسرایم که به اولین شعر انقلاب ،شهرت یافت

که بخشی از آن، فرمایشات خود امام (ره) بود همان شب خدمت امام این شعر را خواندم . به غیر از چند بیت که مربوط به شخص ایشان می شد و سر به زیر انداختند و اخم هایشان درهم رفت ،بقیه شعر را با گرمی و شور عجیبی استقبال کردند.همین تشویق باعث شد که این شعر با تیراژ یکصد هزار نسخه مخفیانه توسط برادرا ن  عزیز ،حضرات آیات هاشمی رفسنجانی و مصباح یزدی چاپ ومنتشر گردد.

البته بعلت بی تجربگی در آخرین بیت قصیده ،اسم خود را آورده بودم از طرف ساواک اسباب زحمتی برای ما ایجاد شد و در کتاب تحلیلی از زندگی امام نوشته ی آقای حمید روحانی نیز نوشته شده است .

درود باد بر این انقلاب پاک، درود          
                                                      که زیر سایه آن، جان ملتی آسود
درود باد بر این جنبش عظیم و شگرف
                                                      که شاهراه سعادت به روی خلق گشود
چه جنبشی که رضای حق ارمغان آورد
                                                     چه جنبشی که پیمبر از آن بود خشنود
خوشا به ملت اسلام و مردم بیدار
                                                      کز اوج عزت و قدرت نیامدند فرود
از این قیام حیاتی که مسلمین کردند
                                                      شرار ظلم فرو مرد و چشم فتنه غنود
قیامتی که به پا شد به دست روحانی
                                                      نمود روز بداندیش، شام قیراندود
به جان پاک حجج، رهبران این نهضت
                                                      نثار باد سلام و ثنای  نامحدود
علی‌الخصوص خمینی، بزرگ آیت حق
                                                      که عاشقانه در این صحنه قد علم فرمود
یگانه رهبر بیدار و پیشوای دلیر
                                                      که از شهامت خود اجتماع زنده نمود
فقیه اعظم اسلام و مرجع تقلید
                                                      که افتخار کند علم از این یگانه وجود
نمود تکیه به پروردگار و کرد قیام
                                                       وز آن قیام، شکوه و جلال دین افزود
شجاعت است و صراحت همیشه شیوة او
                                                       بدین دو عامل عرشی رسد به هر مقصود
چنان بلند بود همت و ارادة ‌او
                                                       که پا نهد ز بلندی به فرق چرخ کبود
زند به سینة‌ او موج بحر علم و کمال
                                                       به چشم و بینش او هست غیب، عین شهود
از اوست دیدة اسلام و علم نورانی
                                                       وز اوست قلب اجانب چو لاله خون‌آلود
دل شریعت و تقوا بدو سکون دارد
                                                      کز این قیام ز رخسار دین، غبار زدود
گر این مجاهدت و همت و فداکاری
                                                      نبود، بهره ملت به جز شکست چه بود؟
نه من ستایش او می‌کنم به تنهایی
                                                      که هر که جلوه‌ این آفتاب دید ستود
سلام باد بر این پیشوای آزادی
                                                        درود بر این رهبر شجاع، درود
به زیر پرده همی خواست دست استعمار
                                                          که بشکند پی اسلام و دین کند نابود
نمود آتش سوزان و سرکشی روشن
                                                            مگر به دیده دین آفتی رسد از دود
به خیره کرد هوس کز پی خرابی ملک
                                                            مقدرات مسلمان دهد به دست یهود
خبر نداشت که این ملک صاحبی دارد
                                                            که کید خصم نماید به جان او مردود
ز فتنه حفظ کند خاک پاک ایران را
                                                           همیشه دست توانای مهدی موعود
هنوز در دل این مملکت دلیرانند
                                                            که پیش ظلم و ستم سرنیاورند فرود
هر آنکه خواست چراغ کند خاموش
                                                            به دست خویش نموده است خویش را نابود
ورق زنند و بخوانند جا به جا تاریخ
                                                            که قوم ضد خدا را مال امر چه بود؟
بماند روشن و پاینده حق و دشمن حق
                                                           شکست خورد و فضیحت کشید و شد مطرود
مگر که طعمة موج بلا نشد فرعون؟!
                                                           مگر که لقمة‌کام فنا نشد نمرود؟!
مگر ز آتش خذلان نسوخت ریشة عاد؟!
                                                           مگر به باد هلاکت نرفت قوم ثمود؟!
جلی است راه ترقی، ‌ولیکن این مستان
                                                           نزول داده به ملک کیان به جای صعود
برای روز مصیبت‌فزای هفده دی
                                                              کنند عید و نوازند چنگ و بربط و عود
اگر ترقی کشور به شعر و موسیقی است
                                                            وگر به مستی و بی‌عفتی و رقص و سرود
به حق قسم که برای همیشه باید گفت
                                                             چنین دیار سیاه و کثیف را بدرود
چنان به جان عموم اوفتاد آتش فقر
                                                            که ملک را به سقوط افکند به زودی زود
به پیشگاه عدالت چه می‌دهند جواب
                                                             از این همه دل مجروح و چشم خون‌ پالود
برای مردم بیچاره چاره باید ساخت
                                                             به فکر صنعت و تولید و کار باید بود
ز کارخانه و صنعت شود وطن آباد
                                                            شود به دانش و اخلاق مملکت مسعود
وگر مقلد رفتار سایر ملل‌اند
                                                           چرا دمی نگشایند چشم خواب‌آلود
فتاده در پی تسخیر آسمان آنها
                                                           ولیک همت اینان بود می و دف و رود
ز دیگران نگرفتیم یاد جز مستی
                                                          به غیر خار ز گلزار، دست ما چه درود؟
فغان که درد دل بهجتی فراوان است
                                                          ولی دریغ که نبود مجال گفت و شنود

افق امروز چرا سرخ‌تر است؟

اولین شعر در مورد حادثه 15 خرداد و دستگیری امام خمینی (ره) بدون نام ونشان سروده شد و در نشریه شبانه ای به نام "انتقام" در تاریخ 15 خرداد 1344/5 صفر 1385 در قم چاپ ومنتشر شد که البته به صورت شعر نو بود . این شعر را که در مورد شهدای قیام 15 خرداد می باشد را برادر عزیزمان آقای علی دوانی در کتاب تاریخ انقلاب نقل کرده اند . یادم نمی رود که برادر عزیزمان آقای سید محمد خاتمی خیلی کنجکاو بودند که این شعر از کیست و می گفتند :که این شعر از شماست .گفتم :خیر  شماچه موقع دیدید که من شعر نو بگویم ، شعر من کلاسیک است . خلا صه اینکه در آن زمان کسی مطلع نشد که من این شعر را گفته ام. در این شعر راز خون آلود بودن افق , خونهای شهدای مظلوم 15 خرداد معرفی می شود . شعر از نظر توصیفی با اینکه نو بود ولی خوشایند بود و بعد از آن نیز شعرهایی به صورت دو بیتی های بهم پیوسته سرودم که انتشارات شفق ،در تیراژ بسیار زیادی چاپ و منتشر نمود.

 خون های جوشان

افق امروز چرا سرخ‌تر است؟
سینه‌اش خونین است
می‌خراشد رخ و خون می‌ریزد
دامنش رنگین است
یارب این منظره چیست؟
راستی این بر و این بوم سیه، ایران است؟
پس چرا ویران است
این همان کشور آباد کهن‌سال بود؟
راستی بیشه شیران است این؟
پرورشگاه دلیران است این؟
نه، نه، نه!
کو شکوه جمشید؟
کو جلال ابدیت که بر آن می‌زد موج؟
چه شد آن کاخ که زنجیر عدالت می‌داد
زینت ایوانش؟
صبح می‌تافت به هر کنگره آن خورشید
بوسه می‌داد به خاک در آن نور امید
چه شد آن فرّ و شکوه؟
دیگر آن ایران نیست
محبسی ویران است
وین سیه سقف سپهر
سقف بشکسته این زندان است
ملتی پای به زنجیر و اسیر
اندر آن می‌نالند
این افق نیست که بینی از دور
گرد این حبس، حصاریست بلند
که ز خون شهدا
جابجا قرمز و خون‌آلود است
وه که این صحنه چه درداندود است
دیگر این ایران نیست
کوره‌ای سوزان است
که در این کوره شب و روز هزاران مظلوم
بی‌گنه می‌سوزند
بام این کوره و دیوار و درش شده چون قیر سیاه
بس که آه
از دل سوخته برمی‌خیزد
این یکی دره پرفریاد است
مرکز بیداد است
یا که کشتار گهی خونبار است
که در آن نسل جوان قربانی است
نه... بخشید مرا
که در این کشور ما آزادیست!
همه جا آبادیست!
می‌زند موج ببام و در و دیوارش عدل
این شرف او را بس!!
دیگر آزادی از این بالاتر؟!
که شوند آن همه استاد، اسیر
یا شود رهبر آزاد و دلیر
گاه زندانی و گاهی تبعید
نازم آزادی را!
که کند حکم به اعدام گروهی دیندار!
کار از این بهتر چیست؟
این عدالت نبود؟
کاین همه مردم بی‌اسلحه را در یک روز
به مسلسل بندند
این تمدن نبود؟!
که هزاران نفر از دست ستم بی‌تقصیر
همه در خون غلطند
الحق انصاف این است!
قابل تحسین است!
افق امروز ملال‌انگیز است
می‌خراشد رخ و خون می‌ریزد
در غم پانزده خرداد است
تا ابد ننگ از این حادثه برمی‌خیزد
نرود هیچ ز یاد
خون زند جوش هنوز
در تن پاک شهیدان غیور
خون آن مردم آزاد نیفتد از جوش
آری این شعله نگردد خاموش
هرگز آرام نگیرد این موج
تا ز بن برنکند ریشه بیداد سیاه
به امید آن روز

شعر فکاهی از امام  خمینی (ره)

درزمان حیات حضرت آیت الله برو جردی (ره)  در درس حضرت امام خمینی (ره) که از مدرسین بزرگ آن زمان بودند  شرکت می کردم .در آن موقع اشعار عرفانی امام  مطرح نشده بود به جز یک مخمسی که راجع به امام زمان(عج) بود وما طلبه ها می خواندیم و نظر می دادیم ویک شعر تقریبا فکاهی است:

قم بدکی نیست از برای محصـل                                                                                         
سنگک نرم و کباب اگــر بگــذارد                                                      
حوزه علمیه دایر است ولیـــکن                                                                                          
خان فرنــگی مآب اگــر بگــذارد                                       
هیکل بعضی شیوخ قدس مآب است                                                                                       
عینک با آب و تاب اگــــر بگذارد                                      
ساعت ده موقــع مطالعـــه ماست                                                                                        
پینکی و چرت و خواب اگــر بگذارد                                    

این غزل طنز و شادی بود که حقایقی را گفته بود :

"هیکل بعضی شیوخ قدس مآب است "اشاره به همان قشریون متحجری است که امام تا آخر عمر همواره بر آنان ایراد داشت .

ما در آن زمان با دیوان و اشعار امام زیاد آشنا نبودیم .شعرهایی که سراسر عرفان و نوعی مکاشفات ایشان است ،تا اینکه بعد از انقلاب، پرده برداشته ومعلوم شد. البته یک مثنوی در آن زمان معروف بود که جوابی از طلیعه  ی کتاب مثنوی معنوی است که همان "بشنو از نی چون حکایت می کند " و ایشان فرموده بودند :

  نشنو از نی چون حکایت می کند               
                                                بشنو از دل چون روایت می کند

نشنو از نی ، نی نوای  بینواست
                                               بشنو از دل  دل حریم کبریا ست

نی چو سوزد تل خاکستر شود
                                               دل چو سوزد خانـه دلـبر شود

نی ز خود هرگز ندارد شورو حال
                                              دل  بـود مـرآت  نــور لا یــزال

نی اگر پرورده آب وگل است
                                              دست پـروده خـداونـدی دل است

نی اگر بشکست بی قدر و بهاست
                                             بشکند گر دل خریدارش خداست

نی به هر دست و به هر لب آشناست
                                             دل مکان و خانه خاص خداست

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا