یزدفردا

رشته موتابي روستاي بفروئيه در شاخه مهارت دست بافته هاي سنتي با شماره ‎1‎0‎6‎4 در دي ماه سالجاري در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت ملي رسيد.

محمدرضا دهقان عنوان کرد: موتابي به عمل ريسيدن موي بز جهت بافت چادرهاي عشاير و طناب اطلاق مي گردد. اين  فرآيند به وسيله دست و چرخ دستي صورت مي پذيرد و با توجه به اينکه استادکاران و صنعت گران اين رشته غالباً از دنيا رفته و فرزندانشان به اين کار اشتغال ندارند، اين رشته در حال منسوخ شدن است و در کل شهرستان ميبد تنها يک نفر اکنون به اين رشته اشتغال دارد.

معاون صنايع دستي اين اداره کل، تنگي نفس در هنگام حلاجي توسط موتاب، سختي کار موتابي، نبود بازار خريد محصول در استان، رو نياوردن نسل جديد به يادگيري و يا حتي ادامه اين هنر، پايين بودن دستمزد، پر زحمت بودن هنر موتابي و وجود واسطه ها و دلالها در خريد اين محصول را از جمله عللي عنوان کرد که موجب منسوخ شدن اين رشته مي گردد و افزود: از آنجائيکه موتابي جز توليدات دستي از ارزش هنري زيادي برخوردار مي‌باشد و در گذشته به عنوان يکي از غني ترين صنايع بومي روستاي بفروئيه ميبد به شمار مي رفته است با حمايت ويژه مسئولين به اين هنر و همچنين اختصاص تسهيلات، کارگاه آموزشي و همچنين تشويق جوانان به يادگيري اين رشته مي تواند از منسوخ شدن آن جلوگيري نمايد.

وي خاطرنشان ساخت: موتابي از خانواده ريسندگي است با اين تفاوت که براي ريسندگي دستي از دوک و براي موتابي از دستگاه پيچيده‌تري استفاده مي‌شود. در ريسندگي با دوک از پنبه و در موتابي از موي بز استفاده مي شود.

اين مقام مسئول تصريح کرد: سنت بافت چادر از موي بز سابقه اي ديرينه دارد و اين سنت تا به امروز بي هيچ تغييري ادامه يافته است. مهمترين کاربرد محصول موتابي در بافت سياده جادر عشاير مي باشد که با توجه به خاصيتي که موي بز دارد  هنگام هواي گرم بافته هاي چادر حالت انبساط پيدا کرده و باعث خنکي هواي داخل چادر مي شود. در هنگام بارندگي با رسيدن آب به بافتهاي سياه چادر منقبض شده و مانع از ورود آب به داخل چادر مي شود. امروزه به دليل نابودي اين هنر بومي زنان عشاير به اشتي ريسي جهت بافت چادرهاي خود روي آورده اند.

دهقان، بافت تور ماهيگيري و طناب را از جمله ديگر توليدات موتابي دانست و اظهار داشت: دستگاه گيرنده زرنيخ و آهک مو، تخت زيگا، چرخ آسياب، ميل سرکج، کپي و غرغر، پيُگ، دوک، نخ گير و تخته دوک از ابزار و اشياي وابسته به اين هنر مي باشند.

به گفته معاون ميراث فرهنگي اداره کل ميراث فرهنگي يزد: قدمت موتابي در روستاي بفروئيه ميبد به گذشته هاي دور بر مي گردد اما تاريخ دقيقي براي آن نمي توان اظهار نمود.

دهقان عنوان کرد: موتابي را مي توان به عنوان يک کالاي مهم صادراتي مطرح کرد، چرا که مشتريان اصلي آن کوچ نشينان پاکستان و ديگر کشورهاي عشاير عرب مي باشند و بافت چادر عشاير در پاکستان که مواد اوليه آن همان ريسهاي موتابي مي باشد، صورت مي گيرد.

وي در پايان از زحمات پايگاه پژوهشي شهر تاريخي ميبد که پرونده ثبتي اين رشته اصيل را تهيه نموده اند، تشکر نمود.