یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
ماده 1ـ در این آئین‌نامه برای رعایت اختصار به جای «قانون تشكیلات، وظائف و انتخابات شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/75» عبارت «قانون شوراهای اسلامی كشور» و به جای عبارت «شورای اسلامی شهر» لفظ «شورا» بكار برده می‌شود.
- امور داخلی و تشکیلات شورای اسلامی شهر
- وظایف رئیس شورا
- جلسات شورا و نحوه اتخاذ تصمیم درجلسات شورا و کمیسیون ها
- مقررات مختلف
امور داخلی و تشكیلات شورای اسلامی شهر
ماده 2ـ اولین جلسه هر دوره شورا ظرف یك هفته بعد از قطعی شدن انتخابات به دعوت فرماندار و یا سرپرست فرمانداری و با حضور دعوت كننده یا نماینده وی تحت ریاست مسن‌ترین عضو و به منشی‌گری دو نفر از جوانترین اعضاء تشكیل و برای رسمیت كلیه اعضاء به شرح زیر سوگند یاد می‌كنند و آنرا امضاء می‌نمایند: «من در برابر كلام الله مجید، به خداوند متعال سوگند یاد می‌كنم و با تكیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم كه در حفظ امانت و انجام هر چه بهتر وظایفم و خدمت به مردم كوشا باشم و قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات كشور را در چارچوب وظائف و اختیارات خود مراعات نمایم و در همه زمینه‌ها عدالت و انصاف را در نظر داشته و مادام كه در شورای اسلامی شهر عضویت دارم در رعایت صرفه و صلاح و پیشرفت امور شهر و شهرداری اهتمام نمایم»
- تبصره 1ـ پیروان اقلیت‌های دینی رسمی، این سوگند را با ذكر كتاب آسمانی خود یاد خواهند كرد.
- تبصره 2ـ هرگاه فرد جدیدی به عضویت شورا وارد شود موظف است در ابتدای اولین جلسه حضور در شورا به ترتیب مذكور در متن ماده سوگند یاد نماید.
ماده 3ـ در اولین جلسه شورا، پس از انجام مراسم تحلیف، اعضای حاضر اقدام به برگزاری انتخابات داخلی نموده و از بین خود با رأی مخفی یك رئیس، یك نائب رئیس و حداقل یك منشی و یك خزانه‌دار برای مدت دو سال انتخاب و مراتب را صورتجلسه می‌نمایند. انتخاب اعضاء هیأت رئیسه در صورت استعفای هر یك از آنان از سمت خود و یا خروج هر یك از اعضاء هیأت رئیسه از شورا حداكثر ظرف یك هفته بعد از قبول استعفا توسط شورا و یا خروج عضو و برای همان منصب برگزار خواهد شد.
- تبصره ـ شـورا موظف است بلافاصـله پس از قطعیت یافتن خروج عضـو از شورا مراتب را به فرمانداری ذیربط بطور كتبی گزارش دهد تا فرماندار از عضو علی‌البدل شورا با احتساب رأی وی دعوت به شركت در جلسات و صدور كارت شناسائی بنماید.
ماده 4ـ اعضای شورا حق تفویض اختیارات خود را به غیر اعم از عضو یا غیر عضو شورا ندارند.
ماده 5ـ اعضای شورا بر اساس مسئولیت خود متعهد و ملزم به حفظ حیثیات و شئون شورا و رعایت نظم و اجرای مفاد این آئین‌نامه و آئین‌نامه داخلی می‌باشند.
وظایف رئیس شورا
ماده 6ـ رئیس شورا وظایفی به عهده دارد كه اهم آن به شرح زیر است
- 1ـ مسئولیت امور اداری و مالی شورا
- 2ـ تعیین دستور جلسه، زمان و نوع جلسه و اداره جلسات (عادی یا فوق‌العاده) شورا
- 3ـ دعوت از مقامات موضوع ماده 11 قانون شوراهای اسلامی كشور و سایر اشخاصی كه شورا ضرورت حضور آنها در جلسات شورا یا كمیسیونهای شورا را تشخیص دهد.
- 4ـ دعوت از اعضاء و تقسیم كار بین اعضاء و كمیسیونهای شورا
- 5ـ پیگیری مصوبات شورا
- 6ـ معرفی نماینده یا نمایندگان شورا كه از بین اعضاء شورا انتخاب می‌شوند به مسئولان اجرائی، نهادها و سازمانهای مملكتی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، عمرانی جهت فراهم آوردن زمینه‌های همكاری در صورت درخواست آنان.
- 7ـ معرفی افراد مورد تأیید شورا برای انجام اقدامهای مورد نیاز و نظارت بر حسن اجرای بندهای 3 و 8 ماده 71 قانون شوراهای اسلامی كشور.
- 8ـ احكام مسئول و اعضاء دبیرخانه شورا كه از كاركنان شهرداری خواهند بود توسط رئیس شورا صادر خواهد شد.
- تبصره ـ سازمان اداری دبیرخانه شورا به تناسب سازمان شهرداری كه در تنظیم آن قبلاً موافقت سازمان امور اداری و استخدامی كشور جلب شده، از طرف شهردار با اطلاع شورای شهر تهیه و جهت تصویب به وزارت كشور پیشنهاد تا پس از تصویب بموقع به اجراء درآید. كاركنان دبیرخانه شورا تابع آئین‌نامه استخدامی شهرداریها خواهند بود.
- 9ـ رئیس شورا سخنگوی شوراست (مگر آنكه شورا عضو دیگری را تعیین كند) و مواضع و اطلاعات رسمی شورا توسط او (سخنگو) اعلام می‌شود.
- 10ـ اجرای مفاد ماده 33 آئین‌نامه مالی شهرداریها شامل ایجاد تعهد، تشخیص، تسجیل و صدور حواله در حدود اعتبارات مصوب شورا در صلاحیت رئیس شورا یا اعضائی است كه از طرف وی كتباً و بطور منجز اختیارات لازم به آنها تفویض می‌شود.
- 11ـ تأیید بودجه شورا كه توسط خزانه‌دار شورا تنظیم می‌شود و طرح جامع آن در شورا برای تصویب.
- تبصره ـ نیازهای مالی و تداركاتی شورا بر اساس بودجه مصوب شورا از طریق درآمدهای بودجه شهرداری تأمین خواهد شد.
- 12ـ ابلاغ كتبی موارد اعتراض و ایراد اعضاء كه بصورت روشن به رئیس شورا تقدیم شده است به عنوان تذكر به شهردار و دریافت پاسخ كتبی یا شفاهی شهردار در خصوص تذكر ابلاغی و طرح آن در جلسه شورا.
- 13ـ كلیه مكاتبات رسمی شورا با امضای رئیس شوراست.
- تبصره ـ نایب رئیس شورا در غیاب رئیس شورا وظایف او را انجام می‌دهد و در مقابل شورا مسئول است.
ماده 7ـ وظایف منشی یا منشیان شورا
- 1ـ تهیه و تنظیم دستور جلسات بر اساس پیشنهادهای واصله و پیشنهاد آن به ریاست شورا برای تعیین وقت و دستور جلسات.
- تبصره ـ روز و ساعت تشكیل جلسات با دستور كار شورا باید حداقل 24 ساعت قبل به اعضاء ابلاغ شود.
- 2ـ تنظیم متن مذاكرات جلسات شورا و ثبت آن در دفتر مخصوص جلسات و حفظ و نگهداری آنها در محل شورا.
- 3ـ تهیه متن نامه‌های شورا، ثبت و شماره‌گذاری آنها، تهیه آمار و اطلاعات، تهیه گزارش از عملكرد شورا برای ارائه به رئیس شورا، تهیه رونوشت مصوبات در اجرای ماده 78 قانون شوراهای اسلامی كشور جهت اطلاع به فرماندار و شهردار و سازمانهای ذیربط با امضاء رئیس شورا.
- 4ـ انتشار صورت تأیید شده جامع درآمد و هزینه شش ماهه شهرداری و ارسال نسخه‌هائی از آن به وزارت كشور.
- 5ـ انتشار مقررات مصوب شورا كه برابر قانون باید به اطلاع عمومی مردم برسد.
ماده 8ـ وظایف خزانه‌دار شورا
- 1ـ انجام امور مالی و مسئولیت حسابداری شورا.
- 2ـ همكاری با رئیس شورا در تنظیم بودجه و اصلاح یا متمم آن.
- 3ـ تنظیم صورت مجلس تحویل و تحول اموال و دارائیهایی كه از طریق شهرداری در اختیار شورا قرار می‌گیرد و امضاء آنها به اتفاق رئیس شورا.
- 4ـ تنظیم صورتهای مالی شورا.
- 5ـ بررسی صورت‌حساب ماهانه درآمد و هزینه تسلیمی شهرداری موضوع ماده 79 قانون شهرداری و ارائه آن همراه با نظریه به جلسات شورا حداكثر ظرف یك هفته پس از دریافت صورت‌حساب.
جلسات شورا و نحوه اتخاذ تصمیم در جلسات شورا و كمیسیونها
ماده 9ـ جلسات شورا بعد از اولین جلسه و بصورت عادی هر ماه دوبار در محل شورا تشكیل می‌شود.
- تبصره ـ شورا در صورت درخواست كتبی فرماندار و یا بخشدار ذیربط مشتمل بر زمان، دستور و ضرورت تشكیل جلسه موظف به تشكیل جلسه فوق‌العاده است همچنین شورا می‌تواند به درخواست كتبی شهردار و یا تشخیص خود بصورت فوق‌العاده تشكیل جلسه دهد.
ماده 10ـ شورا باید بلافاصله پس از رسمیت یافتن اقدام برای انتخاب شهردار با رعایت مقررات قانونی در خصوص دوره خدمت شهردار و آئین‌نامه احراز تصدی شهرداری بنماید و شهردار منتخب در شهرهای مركز استان و شهرهای بالای دویست هزار نفر جمعیت به وزارت كشور و در سایر شهرها به استانداری برای صدور حكم پیشنهاد كند.
ماده 11ـ جلسه عادی و فوق‌العاده شورا با حضور حداقل دوسوم اعضاء اصلی و به تعداد ذیل:
- الف ـ در شوراهای 5 نفره با حضور 4 نفر
- ب ـ در شوراهای 7 نفره با حضور 5 نفر
- ج ـ در شوراهای 9 نفره با حضور 6 نفر
- د ـ در شوراهای 11 نفره با حضور 8 نفر
- هـ ـ در شورای شهر تهران با حضور 10 نفر
رسمیت می‌یابد و تصمیمات به اكثریت مطلق آرای حاضرین معتبر است.
- 1ـ جلسات شورا علنی و حضور مستمع با نظر رئیس شورا مجاز خواهد بود ولی به تقاضای كتبی شهردار و نیز فرماندار و یا بخشدار ذیربط و موافقت اكثریت مطلق اعضاء حاضر می‌تواند جلسه غیرعلنی تشكیل شود.
- 2ـ اعضای شورا باید در تصمیمات خود قوانین و مقررات مربوطه را مورد توجه قرار دهند.
- 3ـ اعضاء شورا موظفند قبل از اخذ تصمیم نهائی پیرامون موضوع یا موضوعاتی كه در دستور كار جلسه قرار گرفته است بحث و بررسی بعمل آورند. به همین منظور به ازاء هر نفر موافق یك نفر مخالف نیز حق صحبت به میزان برابر و به مدتی كه رئیس شورا تعیین می‌نماید خواهد داشت. در موقع استیضاح، شهردار حق دارد به اندازه مجموع زمان صحبت موافقین و مخالفین از خود دفاع نماید.
- 4ـ رأی در جلسات شورا علنی است و با بلند كردن دست و یا ورقه اخذ می‌شود ولی به تقاضای اكثریت مطلق اعضاء حاضر در جلسه ممكن است رأی با ورقه بصورت مخفی گرفته شود مگر در امور مالی، لیكن در انتخابات حتماً باید رأی مخفی گرفته شود.
- 5ـ شورا برای جلسات عادی و فوق‌العاده و نیز كمیسیونهای شورا برای جلسات خود باید دفتر ثبت صورتجلسات داشته و صورتجلسات به امضاء اعم از مخالف یا موافق برسد. دفاتر مذكور توسط منشی تهیه و قبل از ثبت اولین صورتجلسه، صفحه اول آن با ذكر شماره صفحات به امضاء رئیس شورا و حسب مورد، اعضاء شورا و یا كمیسیونهای مربوط برسد. صورتجلسات شورا باید بگونه‌ای تنظیم شود كه در آن تاریخ و دستور كار هر جلسه و اسامی اعضاء حاضر و غایب و آرای مثبت و منفی اعضاء، مربوط به هر یك از موضوعات به همراه خلاصه مفیدی از بحث و گفتگوی حاضرین و تصمیم یا تصمیمات متخذه و مصوب آمده باشد.
- 6ـ جلسات شورا و كمیسیونهای آن در محل مخصوصی كه توسط شهرداری در اختیار شورا قرار می‌گیرد تشكیل خواهد شد. جلسات شورا در غیرمحل و موعد مقرر رسمیت نداشته و تصمیماتش معتبر نخواهد بود.
ماده 12ـ مصوبات شورا پس از ده روز از تاریخ ابلاغ قابل اجرا است مگر آنكه ظرف مدت مزبور مسئولان اجرائی ذیربط به مصوبه اعتراض نمایند كه در این صورت بر طبق ماده 80 قانون شوراهای اسلامی كشور عمل خواهد شد.
- تبصره 1ـ مصوبه شورا تا تعیین تكلیف قطعی توسط هیأت مركزی حل اختلاف متوقف خواهد ماند.
- تبصره 2ـ چنانچه هیأت حل اختلاف استان ظرف مدت 15 روز اعلام نظر ننماید، مصوبه شورا لازم‌الاجرا است.
- تبصره 3ـ چنانچه نظر هیأت حل اختلاف استان در جهت لغو مصوبه شورا باشد، آنرا به هیأت مركزی حل اختلاف پیشنهاد می‌كند و هیأت مركزی نیز موظف است حداكثر ظرف 20 روز نظر قطعی و نهائی خود را اعلام نماید. چنانچه هیأت مركزی ظرف این مدت نظر خود را اعلام ننماید، مصوبه شورا لازم‌الاجرا است.
ماده 13ـ شورا می‌تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نظر را از دستگاهها، ادارات و سازمانهای دولتی درخواست نماید و آنان همكاری لازم را به عمل خواهند آورد.
ماده 14ـ شورا می‌تواند حسب نیاز با تشكیل كمیسیونهائی با شركت اعضاء خود موافقت كرده و تعداد آنها را افزایش یا كاهش دهد.
- 1ـ عده اعضاء هر كمیسیون از سه تا پنج نفر بوده و هر یك از اعضاء شورا موظف است حداقل عضو یك كمیسیون باشد، اعضاء كمیسیون به پیشنهاد رئیس شورا توسط شورا برای مدت یكسال انتخاب می‌شوند.
- 2ـ جلسات كمیسیون با حضور حداقل دوسوم اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات با رأی اكثریت مطلق اعضاء اتخاذ می‌شود.
- 3ـ هر یك از كمیسیونها در اولین جلسه از بین خود یك رئیس، یك نایب رئیس و یك نفر منشی انتخاب خواهد كرد. منشی كمیسیون مخبر كمیسیون نیز خواهد بود.
- 4ـ رئیس شورا پیشنهادهای رسیده را با توجه به موضوع آن با تعیین مهلت برای اعلام نظر به كمیسیون مربوطه ارسال می‌دارد و مقرر می‌كند كه همزمان نسخه‌ای از پیشنهادات مذكور در اختیار سایر اعضاء شورا نیز قرار تا هر كس نظری دارد به كمیسیون مربوطه ارائه نماید.
- 5ـ هر یك از كمیسیونها مكلفند نسبت به موضوعات احاله شده از طرف شورا ظرف مهلت تعیین شده از طرف رئیس شورا و در صورت عدم تعیین مدت از طرف رئیس شورا حداكثر ظرف یك ماه اعلام نظر نمایند. در صورتیكه كمیسیون برای بررسی موضوعی نیازمند مهلت بیشتری باشد با درخواست از رئیس شورا اقدام خواهد كرد. كمیسیونها می‌توانند برای بررسی مطالب محوله از نظرات كارشناسان و مشاورانی كه دعوت می‌نمایند بهره‌مند شده و عندالاقتضاء حق‌الزحمه مناسبی نیز با تصویب شورا به آنان پرداخت كنند.
- 6ـ پیشنهادات واصله به كمیسیون در صورتیكه مرتبط با شهرداری باشد با حضور شهردار و یا نماینده وی كه بدون حق رأی و برای ادای توضیحات در جلسات شركت می‌كند رسیدگی خواهد شد.
ماده 15ـ نحوه انجام معاملات و مقررات مالی شورا طبق آئین‌نامه مالی شهرداریهاست و به جای شهردار رئیس شورا و به جای رئیس حسابداری، خزانه‌دار شورا اقدام خواهند كرد.
- تبصره : در شهر تهران شورا از مقررات آئین‌نامه معاملات شهرداری تهران استفاده خواهد كرد.
ماده 16ـ كلیه پرداخت‌های شورا در حدود بودجه مصوب شورا با اسناد مثبته و با رعایت مقررات آئین‌نامه مالی شهرداریها بعمل خواهد آمد. این اسناد باید به امضاء رئیس شورا و خزانه‌دار یا قائم‌مقام آنان كه مورد تأیید شورا باشد برسد.
- تبصره : كلیه دریافت‌ها و پرداخت‌های شورا منحصراً از طریق حساب بانكی كه به نام شورا افتتاح می‌شود صورت خواهد پذیرفت.
مقررات مختلف
ماده 17ـ اعضاء شورا برای شركت در جلسات شورا حق حضور دریافت خواهند داشت و نحوه و میزان حق حضور بر اساس بودجه مصوب شورا و طبق دستورالعملی است كه وزارت كشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. آن دسته از كاركنان دولت یا مؤسسات عمومی غیردولتی كه به عضویت شورا درآمده و به وجود تمام وقت آنان نیاز باشد می‌توانند به عنوان مأمور به خدمت در شوراها انجام وظیفه نمایند. مدت عضویت جزء سوابق مرتبط خدمتی آنان محسوب می‌شود و حقوق و مزایای آنان برابر آخرین حكم استخدامی (یا برابر آنچه كه شورا در بودجه مصوب خود مقرر می‌نماید) از بودجه شورا پرداخت شده و در این صورت مشمول دریافت حق حضور نخواهند بود.
ماده 18ـ شورا می‌باید صورت جامع درآمد و هزینه مصوب خود را هر شش ماه یك بار به ضمیمه صورت جامع درآمد و هزینه شهرداری برای اطلاع عموم اهالی به طریق ممكن انتشار دهد.
ماده 19ـ شورا موظف است همزمان با بررسی بودجه شهرداری با توجه به برنامه‌های چهارساله دوره خود، بودجه سال آینده شورا را با عنایت به اعتبارات پیش‌بینی شده در بودجه شهرداری برای شورا تنظیم و تصویب نماید و نسخه‌ای از بودجه تصویبی شهرداری و شورا را جهت اطلاع به فرماندار و بخشدار حوزه انتخابیه خود و نیز وزارت كشور ارسال نماید.
ماده 20ـ كلیه اموال شورا اعم از منقول و غیرمنقول كه در اختیار شورا قرار می‌گیرد متعلق به شهرداری مربوطه است و باید طی صورت مجلسی توسط ذیحسابان شهرداری تحویل رئیس و خزانه‌دار شورا گردد.
ماده 21ـ رئیس و خزانه‌دار شورا موظفند در پایان دوره فعالیت خود و یا شورا، مشخصات كاملی از كلیه اموال و دارائیهایی كه در اختیار شورا قرار گرفته تنظیم و طی صورت مجلسی به ذیحسابان شهرداری تحویل و نسخه‌هائی از آن را برای وزارت كشور و فرمانداری ارسال نمایند.
ماده 22ـ هر گونه بهره‌برداری شخصی توسط عضو یا اعضای شورا از اموال متعلق به شورا یا اموال عمومی ممنوع بوده و با فرد یا افراد خاطی مطابق مقررات قانونی برخورد خواهد شد.
ماده 23ـ تعطیلی شوراهای شهر در هر سال 30 روز است كه زمان آن با تشخیص شورا تعیین می‌شود. در صورت ضرورت رئیس شورا می‌تواند با تقاضای دوسوم اعضاء یا تقاضای فرماندار یا بخشدار ذیربط یا شهردار در اوقات تعطیلی با ذكر دلیل شورا را بطور فوق‌العاده دعوت به تشكیل جلسه نماید.
ماده 24ـ به هیچ عضوی از اعضای شورا در سال بیش از یك ماه مرخصی متوالی یا متناسب داده نخواهد شد.
ماده 25ـ شركت اعضاء به عنوان نماینده رسمی شورا در دعوت‌های رسمی به صورت فردی یا دسته‌جمعی باید با موافقت و تصویب شورا باشد.
ماده 26ـ عضوی كه شش (6) جلسه متوالی و یا دوازده (12) جلسه غیرمتوالی* از اوقات رسمی شورا و كمیسیون را بدون عذر موجه (به تشخیص شورا) در یك سال غیبت نماید موضوع برای سلب عضویت وی به هیأت حل اختلاف موضوع ماده 82 قانون شوراهای اسلامی كشور ارجاع خواهد شد.
- تبصره : در صورتیكه شورا به علت فوت و استعفاء و یا سلب عضویت (اخراج) بیش از یك سوم مجموع اعضای اصلی و علی‌البدل فاقد نصاب لازم برای تشكیل جلسه شود، بر اساس مفاد ماده 31 قانون شوراهای اسلامی كشور عمل خواهد شد.
ماده 27ـ به منظور اجرای هماهنگ قانون شوراهای اسلامی كشور در كلیه شهرها، وزارت كشور مسئول آموزشهای لازم اعضاء شوراها و نیز مجریان قانون مذكور بوده و نیز موظف است آئین‌نامه‌های اجرائی مورد نیاز را تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران برای اجراء ابلاغ نماید.
این آئین‌نامه مستند به ماده 94 قانون تشكیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/75 بنا به پیشنهاد وزارت كشور در تاریخ 11/1/78 به تصویب هیأت وزیران رسید