عبّاس مسرّت

      این شعر را زنده یاد عبّاس مسرّت در بهمن 1316 خورشیدی سروده و در آن اشاره به اوضاع سیاسی زمان خود هم دارد.

زد طبل رحیل ، چون زمستان                                                              گردید  بهار و عید مستان
فصلی است که شورعاشقان بیش                                                           گردد به نوای عند لیبان

گردید بهار می پرستان                                                                       شد موسم عیش و نوش مستان
آتشکده گشته گلشن از گل                                                                    گویی که به روز شد چراغان

سوری شده سوربخش و سرشار                                                           نسرین و سمن به پای کوبان
سوسن شده در چمن، نمایان                                                                   سنبل شده در کنار افشان

غنچه شده خنده رو به قمری                                                                 نرگس بنگر خمار و خندان(1)
شد شور فکن به طرف گلزار                                                               بلبل به ترانه و غزل خوان

طوطی بنگر به روی نسرین                                                              از عطر و نسیم گشته بی جان
اشجار وزان و نهر جاری                                                                 گردیده شکوفه ها درخشان

ای عطر فروش مشک فرسای                                                           بربند به ربیع ، درب دکّان
ای باد صبا به ماه فردین                                                              شو حامل عطر در گلستان

ای باد صبا گذر کن از مهر                                                             بر چهره و زلف خوبرویان
چون نیست بهار جاودانی
مسکن بگزین به بوستانی
مدح شه انس و جان ، محمّد
بر خوان به سرور و شادمانی
ای افسر مجمع نکویان                                                                 وی صدرنشین بزم خوبان
ای آن که تو در تمام کونین                                                            مشهورتری چو ماه تابان

خورشید رخت چو گشت طالع                                                        ارکان ظلام گشت ویران 2

ای آنکه به یمن مقدم تو                                                                گردید جهان چو روض رضوان
تا گشت وجود تو هویدا                                                               گردید زوال بت پرستان 3

پی برده به حکمت تو امروز                                                         مجموع معالجان دوران
ای آن که به آفتاب و مهتاب                                                          بی سایه شدی همی خرامان

نارفته به مکتب و مدارس                                                            گشتی تو معلّم هزاران
در هر گذری عبور کردی                                                           تا چند بدی عبیرافشان

ای آنکه مصاحبت نمودی                                                           در فوق سماء به ذات سبعان
تصدیق کننده ات در امروز                                                        شد قاطبه ی نفوس نیکان

از عقل و درایت و کمالت                                                          مبهوت مدّبران به کیهان 4
ای آنکه خوارقات  5عادات                                                          بودی به وجود تو فراوان
سیّار مکان و لا مکان
گه ارضی و گاه آسمانی
در حشمت و فرّ ، چو خسروانی
خیر البشر اندرین زمانی (4)

جبرئیل بر آستان پاکت                                                             می بود چو شخص پاسبانان
هم بود صفی تو را ثناگو                                                            تا گشت معاف ذات غفران

هم دست به دامنت شدی نوح                                                           ورنه نبدی 6 خلاص طوفان
لطفت چو فتاد بر ابراهیم                                                               وی رسته شدی ز نار خصمان

کردی چو محبّتت به قلبش                                                             آتش بشدی به وی ،گلستان
مستخلّص یونسی به دریا                                                                هم ناجی یوسفی به زندان

از شفقّت  تو برست ایّوب                                                             از بستری و زبان خلقان
از رافت تو فتاد الفت                                                                   بر پور و پدر به ملک کنعان

مهرت چو فتاد بر سلیمان                                                             گشتی  شه وحش و طیر و انسان
هم مرحمت تو گشت شامل                                                           بر پور خلیل ، وقت قربان

موسی چو عصا فکند در بحر                                                       بر یاد تو بود و جانشینان
هم زاده ی مریم از تو گردید                                                        آسوده ز مقصد جهودان

بس خادمه ات زمام عیسی                                                          باشد به مقام و رتبه ، رحمان
سلطان همه پیمبرانی
هم نابغه و سر مهانی
ای آنکه به جامع مسلمان
چون باب ز لطف ، مهربانی7

تا گشت بلند ،پرچم تو                                                                افتاد خلل به حقّه بازان
از موکبت حضرتت خموشید                                                      در فارس، شراره های سوزان

بر دست تو سنگ ریزه ، تسبیح                                                  بنمود به نزد جمع  خاصّان 8

زاییده شدی به عهد شاهی                                                         کو بود به اسم ، عدل دوران
عدل وی [ و] عدل تو مقایس                                                     چون قطره و هم چو بحر ، پایان

سر مشق معیشت و معاشر                                                        دادی به همه چو نیک خواهان
ای آن که زبان جمله ی خلق                                                     مفهوم بدی 9 به تو چو آنان

ای آنکه به پیش روی و در خلف                                               رویت بنموده ای به یکسان
هرجا که موّحدی است پیدا                                                       دارد به نبوّت تو ایمان

مدح تو نه لایق است از 10 خلق                                                مدّاح تو بود ذات یزدان 11
آیات تو از هزار افزون                                                         اخلاق تو در نبی به 12بنیان

« انّ لعلی خلق » به شأنت                                                      آمد ز خدا بجز و قرآن
ای ختم رسل ، نخست ، صادر 13                                          ای 14 عقل تمام و رای شابان

در خلق ، سر آمد جهانی
هم ملجاء کلّ مومنانی
شمس فلک نبوّتی تو
هم بهتر و مهتر شهانی

با دست یداللّهی نمودی                                                       شقّ القمری بسی نمایان
از همّت تو فکنده گردید                                                     بت ها به حرمسرای رحمان

ای روی تو مثل صبح ، روشن                                              وی بوی تو مثل سور و ریحان
حور ، کسب شعاع از تو بنمود                                              گردید مه از تو نور افشان

هستی خود و اهل بیت اطهار                                               انوار مشعشع و فروزان
اصحاب تو هم چو قد سیا نند                                              انصار تو مثل شیر ،غرّان

ای آن که به پیش نبی ات شد                                                  اسرار نهفته در نمایان
مستقبل آخرالزمان را                                                       گفتی تو تمام را به سلمان

شد معجزه ات به خلق ،ظاهر                                               زاییده ی کعبه ات ، نگهبان 15
دانسته چنین سخن نگفتی                                                   باشد سخنت نشان منّان 16

قرآن تو معجزی [ است ] واضح                                          اخبار 17 تو آیتی است شایان
از وحشت سبع ، خصالی                                                 بردی تو گروه را به برهان

هم شافع روز رستخیزی                                                 هم واسطه ی گناه کاران
هم فخر جمیع انس [ و ] جانی
سردار گروه پا کیانی
وخشور بزرگ و نیک نامی
سر خیل همه موّحدانی

تا دم بزدی به لا و الّا                                                                 تصدیق تو کرد شاه مردان
در مدحت تو همین کفایت                                                            ظهر تو بود علی عمران

در فصحت و نطق ، گوی سبقت                                                   بردی ز همه سخن سرایان
از منصب جاه 18 هم ، بلالت                                                     دارد سر فخر بر امیران 19

هرکس که تو راست پیرو دین                                                    دیگر چه غم از حساب و میزان
احباب تو جایگه به مینو                                                           خصمان تو مستقر به نیران

از مرحمتت به فارس ، سلمان                                                     آمد به مدینه شد مسلمان
از بغض و عداوتت ّ ، ابوجهل                                                    گردید مردّد و گریزان 20

گردید  ابوذر غفاری                                                             از جمله ی مخلصان  و خوبان
مقداد ّ سر اطاعت آورد                                                         عمّار به دار شد ثنا خوان

خسرو چو21 درید نامه ات را                                           بدریده شکم شدی در ایران
ورنه  {؟} ابولهب چو خصمی                                               شد رانده ی درگهت ز احسان

با این همه زحمت و مرارت                                                  گشتی تو مربّی جهولان

سر حلقه ی نیک زادگانی
هم خصم همه ستمگرانی
هم ذکر امین و قدسیانی
سردسته کلّ زاهدانی

ای شاه حجاز و ماه یثرب                                                        فعلاٌ بنگر به حال امعان
اسلام غریب گشته چون ، صدر                                                احکام تمام شد پریشان

در دهر ز جور و ظلم اعداء                                                   بشکسته جبین شدی و دندان *
بعد از تو به عترت کرامت 22                                                        گشتند جماعتی به طغیان

با ابن عمت چه جورها رفت                                                             گردید قتیل به تیغ عدوان
بنتت بنگر شکسته پهلو                                                                   بازوش کبود بین و گریان

شد زاده ی وی به زهر ، مسموم                                                        از حیله و مکر پورسفیان
بازاده ی دیگرش ستم رفت                                                              کردند ورا شهید وعطشان

این ها به ادای رحمت تو                                                                دادند به تو گروه نادان
مهدی ، خلف نکوی خود را                                                            بفرست به انتقام اینان

بادا صلوات ، هم تحیّات                                                               بر تربت پاک تو ز یزدان
گستاخی من گذشت از حد                                                              هتّاکی من شدی فراوان

گردید ( مسرّت ) از ره شوق                                                        از جمله ی کمترین غلامان

قسّام جهنّم و جنانی
هم معترض مخالفانی
هم دادرس همه کسانی23
ویژه به عموم شیعیانی
26/11/1316
 برابر
14ذی الحجّه 1356ق


اختلاف بانسخه دیگر:


1-    نرگس شده لب گشا و خندان
2-    گردید زوال بت پرستان            6 – خراورقات
3-    تا گشت و جود تو نمایان                             ارگان ظلام گشت ویران 5– مدیران کیهان  4 – اصل : بودی
7- نسخه ی دیگر : ترجیع بند چنین است :
در حشمت و فر، چه خسروانی                                      گه ارض و گاه آسمانی
هم بهتر و مهتر جهانی                                               خیر البشر اندرین زمانی

10- طبع مردان .         11 - بودی                        12- بر                  8 – اصل : نبدی
13- سبحان .                                                                          9– اشاره به حدیث نبوی: انا و علیّ ابوا هذه الّامه .
14-    ذرّیتی است .                                                                  
15-     وی
16-    مصوّر .
17-    اصل : زاییده به کعبه ات به ازمان
18-    دانسته چنین حدیث نگفتی                                   باشد سخنت نشان یزدان
19-     احیاء
20-    مضب و رتبه
21-    سلیمان                                                       
22-    لجوجان   
23 – که
24-  تو به اهل بیت اطهار
25– مو افقانی
* سه بیت : اشاره به اوضاع جاری ایران در سال 1316 ش دارد .















































   

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا