به بهانه گردهمایی کابران لینوکس در یزد: نگاهی به قابلیتهای لینوکس
پیش نویس : در خبرها آمده بود که گردهمایی جامعه کاربران لینوکس استان یزد در سال نوآوری و شکوفایی، سه شنبه 24 اردیبهشت ماه ساعت ١٧:٣٠ در محل سالن اجتماعات پارك علم و فناوري استان (ساختمان قاسم آباد) با حضور كليه علاقمندان جنبش متن باز برگزار می گردد
جامعه کاربران لینوکس استان یزد  ، با اولین نشست رسمی جامعه كاربران يزدي لينوكس- يزدلاگ  با حضور مهندس حاجي غلامعلي مشاور ارشد ملی طرح ملی گنو - لينوکس و علاقمندان در آذرماه  سال 1386 شروع به کار نمود
 این لاگ با همت و تلاش جمعی از علاقمندان به نرم‌افزارهای متن‌ باز به خصوص سيستم عامل لينوکس، جامعه کاربران يزدی با تشکيل اولين جلسه رسميت خود را اعلام نمود.
یکی از فعالیتهای این جامعه راه اندازی وب سایت آموزشی جامعه کاربران لینوکس استان یزد به آدرس اینترنتی
http://www.yazdlug.com  و همچنین انجمن های گفتگوی جامعه کاربران لینوکس استان یزد به آدرس اینترنتی  http://www.yazdlug.com/forum  و اتاق های گفتگوی آنلاین جامعه کاربران لینوکس استان یزد به آدرس http://www.yazdlug.com/forum/chat   بوده است که می تواند مرجعی برای تمام کاربران و علاقمندان به لینوکس باشد
 مقاله ذیل را از وب سایت  این جامعه به تمام علاقمندان به سیستم عامل محبوب لینوکس در یزد تقدیم می دارد امید مورد توجه قرار گیرد

نگاهی به قابلیتهای لینوکس     
آيا تا به حال به فكر امتحان كردن سيستم عامل ديگري افتاده ايد؟ يك سيستم عامل با كارايي بيشتر: يك سيستم عامل امن، چند منظوره، قابل اعتماد و كاربردي به معناي واقعي كلمه، البته مقصود توليدات شركت انحصارطلب مايكروسافت يا سيستم عامل صنعتي يونيكس (Unix) و يا سيستم گرانقيمت اپل مكينتاش (Apple Macintosh) نيست. ما مي خواهيم از سيستم عامل ديگري صحبت كنيم: سيستم عامل آزاد لينوكس Linux


نگاهی به قابلیتهای لینوکس
چه بخواهيم چه نخواهيم، كامپيوتر جزيي از زندگي روزمره ما شده است. حتماً شما تا به حال كليپي را با كامپيوتر تماشا كرده‌ايد، از آهنگي با كيفيت ديجيتال لذت برده ايد، متني را تايپ كرده‌ايد يا شبي را به گشت و گذار در دنياي اينترنت يا چت‌روم‌ها به صبح رسانده‌ايد! بستر اجرايي همه اين برنامه‌ها، برنامه‌اي مادر، به نام سيستم عامل است. به احتمال زياد شما يكي از نسخه‌هاي ويندوز مايكروسافت مانند ويندوز ۹۸ يا XP را استفاده مي كنيد. آيا تا به حال برايتان پيش نيامده كه كامپيوترتان خود به خود  Reset شود يا يك روز صبح كه كامپيوتر اداره تان را روشن مي كنيد ويندوز بالا نیاید.
آيا تا به حال به فكر امتحان كردن سيستم عامل ديگري افتاده ايد؟ يك سيستم عامل با كارايي بيشتر: يك سيستم عامل امن، چند منظوره، قابل اعتماد و كاربردي به معناي واقعي كلمه، البته مقصود توليدات شركت انحصارطلب مايكروسافت يا سيستم عامل صنعتي يونيكس (Unix) و يا سيستم گرانقيمت اپل مكينتاش (Apple Macintosh) نيست. ما مي خواهيم از سيستم عامل ديگري صحبت كنيم: سيستم عامل آزاد لينوكس Linux
اگر چه لينوكس خالق مشخصي ندارد، ولي اين لينوس توروالدز (Linus Torvalds) دانشجوي فنلاندي بود كه در ۲۵ آگوست ۱۹۹۱، اين راه را آغاز كرد. او از همان ابتدا روياي ايجاد يك سيستم عامل Open source يا متن باز با كارايي بالا، ضريب اطمينان فوق العاده و امنيت باور نكردني را در سر مي پروراند. صحبت از متن باز بودن لينوكس به ميان آمد، كساني كه تا اندازه اي با زبان هاي برنامه نويسي آشنايي دارند مي دانند كه سيستم عامل هايي مانند ويندوز مايكروسافت كه خود را در دسترس همگان قرار نمي دهند و آنچه كه كاربران خريداري مي كنند، تنها برنامه قابل اجرايي است كه هيچ اطلاعاتي از جزئيات دروني كاركرد سيستم عامل را نمي توان از آن فهميد. اما در مورد لينوكس وضع به گونه ديگري است، به اين صورت كه  Source يا کد لينوكس براي كليه علاقه مندان و برنامه نويسان باز و قابل تغيير و بهينه سازي است.
لينوس توروالدز هسته لينوكس موسوم به كرنل را تحت امتياز  GPL: GNU General Public License منتشر كرد، طبق اين امتياز كه در برابر امتياز انحصارطلبانه كپي رايت (Copyright)، كپي لفت (Copyleft) ناميده مي شود، كاربران و برنامه نويسان اجازه هرگونه دخل و تصرف در كد برنامه ها، استفاده مجدد از كل يا بخشي از برنامه ها در برنامه اي ديگر و فروش يا پخش مجدد برنامه ها را دارند، به شرط اينكه ماهيت بازمتن برنامه ها تحديد نشود و تمام حقوق كپي لفت به خريدار نيز منتقل شود.
به گفته توروالدز فراهم كردن اين امكان كه لينوكس آزادانه در اختيار علاقه مندان قرار گيرد، قطعاً درست ترين تصميم زندگي ام بوده است. همه دست به دست هم مي دهند تا لينوكس را كاراتر نمايند و هر يك نيز به نوعي نتيجه كوشش خود را مي گيرند. اين برگ برنده اي است كه لينوكس در برابر سيستم عامل هاي رقيب در دست دارد. شما به واسطه همكاري با اين پروژه آزاد چون قطره اي به درياي پهناور لينوكس وارد مي شويد.
لينوس توروالدز اولين هسته لينوكس را ايجاد كرد، چرا كه مانند تمامي برنامه نويسان ابتداي دهه نود ميلادي، او نيز فقدان يك سيستم عامل متن­باز را براي پيشرفت پروژه گنو (GNU) احساس مي كرد. پروژه گنو يك جنبش نرم افزاري بين المللي جهت ايجاد يك سيستم شبيه يونيكس كاملاً آزاد است كه ريچارد استالمن (استاد سابق دانشگاه ( MIT در سال ۱۹۸۴ آن را پايه گذاري كرده بود. هدف استالمن از آغاز اين پروژه تحت لواي بنياد نرم افزارهاي آزاد (FSF: Free Software Foundation) ايجاد شرايطي بود كه در آن هيچ كس نيازي به پرداخت پول براي خريد و استفاده از نرم افزار نداشته باشد. در حقيقت اگر اين اتفاق نمي افتاد استفاده شايسته از كامپيوتر در انحصار عده کم متمولين قرار مي گرفت.
هسته لينوكس به دست دانشجويان و برنامه نويساني از سراسر جهان پرورده شد و در كنار ساير برنامه‌هاي پروژه گنو به صورت توزيع هايي با كاربرد عام يا خاص در اختيار عموم قرار گرفت. از آنجايي كه بسياري از نرم افزارهاي مهم درون سيستم عامل لينوكس از محصولات پروژه گنو است نام صحيح اين سيستم عامل گنو/لينوكس است. آنچه كه من و شما به عنوان يك توزيع لينوكس از آن استفاده مي كنيم در واقع نمونه اي است از يك هسته واحد كه لينوكس ناميده مي شود، به همراه ابزارهايي كه در پروژه متن­باز گنو توليد شده اند. تعداد توزيع هاي كنوني لينوكس دقيقاً مشخص نيست ولي با مراجعه به سايت www.linux.org مي توانيد فهرستي از حدود ۲۵۰ توزيع ثبت شده لينوكس را ببينيد. در واقع تفاوت توزيع هاي مختلف لينوكس تنها در پشتيباني و ابزارهايي است كه به همراه هسته عرضه مي شوند. از جمله مهمترين توزيع هاي لينوكس مي توان توزيع هاي ردهت (Redhat)، دبيان (Debian)، مندريك (Mandrake)، زوزه (Suse)، اسلك ور (Slackware) و جنتو (Gentoo) را نام برد.
مسئله اي كه مطرح مي شد اين بود كه آيا متن ­باز بودن لينوكس و فقدان سازنده خاص براي آن باعث كندي پيشرفت آن نمي شود؟ روند قضايا نشان داد كه اين گونه نبود، چرا كه همان طور كه لينوس توروالدز نيز گفته است، اغلب برنامه نويسان خوب براي كسب مستقيم درآمد برنامه نمي نويسند، بلكه هدف آنها از اين كار رسيدن به لذت خلق كردن است، لذتي كه با ديدن حاصل كار آنها را فرا مي گيرد. شاهد اين ماجرا همكاري جمع دوستانه چهارصد هزار نفري پروژه گنو براي توسعه لينوكس است در حالي كه جمع برنامه نويسان مايكروسافت از ده هزار نفر بيشتر نيست. البته بد نيست بدانيد كه بخش قابل توجهي از انرژي برنامه نويسان پروژه گنو صرف خنثي سازي كارشكني هاي توليدكنندگان نرم افزار مي شود.
به عنوان نمونه شركت مايكروسافت از در اختيار قراردادن جزئيات شيوه پارتيشن بندي NTFS - يكي از روش هاي قرار دادن اطلاعات روي هارد ديسك _ به عموم خودداري مي كند. در نتيجه برنامه نويسان پروژه لينوكس مجبور شدند اين شيوه را به روش آزمون و خطا و مهندسي معكوس كشف كنند. به همين دليل است كه اكنون كليه بسته هاي نرم افزاري مجاني كه با پارتيشن NTFS كار مي كنند، فقط امكان خواندن از آن را براي كاربر فراهم مي نمايند و توانايي نوشتن را با هشدار و به مسئوليت كاربر در اختيار او مي گذارند.
از طرفي ديگر عدم همكاري توليدكنندگان سخت افزار با برنامه نويسان پروژه گنو/لينوكس نيز باعث شده است كه همه بار توليد راه انداز سخت افزار بر دوش برنامه نويسان پروژه گنو بيفتد. اتفاقي كه افتاده يادآور جمله معروف گاندي است : ابتدا تو را ناديده مي گيرند، سپس مسخره ات مي كنند و بعد با تو مي جنگند. ولي در نهايت پيروزي از آن توست. و به جرات مي توان گفت كه لينوكس تا يك قدمي پيروزي پيش آمده است، امروزه حدود ۷۰ درصد از كل اطلاعات اينترنت بر روي سرويس دهنده هاي تحت سيستم عامل لينوكس قرار دارد. شركت اوراكلOracle، مطرح ترين توليدكننده برنامه هاي ايجاد و مديريت بانك هاي اطلاعاتي، آخرين نسخه برنامه خود را فقط براي اجرا بر بستر لينوكس عرضه كرده است.
اين همه اطمينان به لينوكس براي چيست؟ براي آنكه جهان امروز بيش از هر چيز جوياي امنيت است، امنيتي كه در لينوكس به واسطه ديواره آتش و لايه هاي امنيتي مختلف فراهم شده است. تقريباً هيچ ويروسي براي لينوكس شناخته نشده است و كرم هاي رايانه اي (برنامه هاي مخرب) نهايتاً توانايي از بين بردن محتويات دايركتوري خانگي يك كاربر _ نه كل سيستم _ را دارند. اين طور نيست كه لينوكس فاقد هرگونه اشكال امنيتي باشد، ولي متن­باز بودن آن باعث مي شود بسياري از اشكالات امنيتي، پيش از ايجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامه نويسي كشف و اصلاح شوند. در صورتي كه در سيستم عامل ويندوز براي مشخص شدن ضعف هاي امنيتي بايد هزينه سنگين ناشي از خسارت هاي آنها را بپردازيم.
از ديگر مزاياي لينوكس مي توان به پايداري بسيار بالا به دليل طراحي درست هسته، عدم از كار افتادن كل سيستم به علت اشكال در يك قسمت از آن، سرعت بالاي سيستم عامل، توانايي اجراي همزمان چند وظيفه از سوي چند كاربر، چندكاربري بودن به معناي واقعي و قابليت اجرا بر روي سخت افزارهاي مختلف را نام برد. سيستم عامل لينوكس حتي اين امكان را دارد كه از آن بتوان به صورت يك سيستم زنده و قابل حمل استفاده كرد، يعني مي توان آن را بدون نيازي به نصب و از روي يك سي دي اجرا كرد، نام يكي از توزيع هاي اين لينوكس زنده، ناپيكس ( Knopixx ) است. نسخه اي فارسي از ناپيكس ساخته شده كه نام آن شبديكس است.
نشان لينوكس يك پنگوئن است. برخلاف ساير سيستم عامل هاي تجاري، اين نشان زياد جدي نيست! اين پنگوئن تنبل نشسته كه توكس نام دارد، مظهر پايداري لينوكس است. اين نشان داستان جالبي دارد. لينوكس در ابتدا هيچ علامتي نداشت. هنگامي كه لينوس توروالدز براي تعطيلات به استراليا رفته بود، موقع بازي با يك پنگوئن، پنگوئن دست او را گاز گرفت! همين ايده اي شد تا از به عنوان نشان لينوكس استفاده كند.

• لينوكس در ايران
حدود دو سال است كه دولت جمهوري اسلامي ايران پروژه اي را براي فارسي سازي لينوكس و نهايتاً توليد سيستم عامل ملي تدوين كرده است. تصويب اين طرح به پيشنهاد مركز فناوري اطلاعات و ارتباطات پيشرفته شريف (AICTC) و با مديريت اين مركز انجام شد. اين پروژه از پنج پروژه زير تشكيل شده است:
1- توسعه نرم افزارهاي منبع آزاد
2- تدوين استراتژي استفاده از نرم افزارهاي منبع آزاد
3- پروژه لينوكس فارسي
4- توسعه كاربردهاي لينوكس
5- تشكيل انجمن Open Source ايران
طبق برنامه زمان بندي شده نيمه سال ۲۰۰۶ ميلادي بايد شاهد اتمام اين پروژه باشيم!

• لينوكس: يكي از زيباترين دستاوردهاي بشري
لينوكس در سايه همكاري و تبادلات علمي هزاران نفر در سرتاسر جهان ايجاد شده و توسعه يافته است. گستردگي اين مشاركت به قدري است كه سيستم عامل لينوكس را زيباترين دستاورد همكاري جمعي بشر ناميده اند. فرهنگي كه بر جامعه لينوكس و متن­باز حاكم است فرهنگ ياري، اشتراك اطلاعات و تلاش براي بهبود هر چه بيشتر محصولات است. هر كس مي خواهد با اين سيستم عامل كار كند، بايد تمامي ديدگاه ها و عقايد قبلي خود را درباره نرم افزار و سيستم عامل كنار بگذارد و با يك ديدگاه جديد وارد دنياي لينوكس شود، چون لينوكس در جهاني با فرهنگ متفاوت زندگي مي كند.

• سايت هايي در مورد لينوكس
هسته لینوکس:

 www.Kernel. Org
كدها و بسته هاي نرم افزاري لينوكس:
www.sourceforge.net
www.rpmfind.net
www.linux.org

پخش هاي لينوكس:
www.redhat.com

زيربناي محيط گرافيكي:
www.x.org

پروژه KDE:
www.kde.org

پروژه Gnome:
www.gnome.org

پروژه سيستم عامل ملي:
www.farsilinux.org

لينوكس براي ايرانيان:
www.technotux.com

منابع:
www.technotux.com
www.gnu.org

www.linux.org

www.kernel.org

www.linuxiran.org

www.farsilinux.org

منبع:

www.itna.ir/archives/article/all.php
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا