به گزارش یزدفردا: با ما همراه باشید تا از زیبایی گنبدی صحبت کنیم که از همه طرف زیبایی‌اش را به رخ می کشد. از حیاطی زیبا و پر نقش و نگاری می‌گوییم که روزی جایی برای هواخوری زندانیان بوده و زمانی پر از صدای پر هیجان بچه‌هایی که آفتاب یزد صورتشان را نوازش می‌کرده است.

 مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) مربوط به سده‌ی هفتم هجری است و مانند اغلب بناهای تاریخی یزد در محله‌ی فهادان واقع شده و یکی از مهم ترین آثار ثبت شده ملی ایران است.

این بنا توسط عارف معروف «ضیاءالدین حسین رضی» بنا شده و در زمان حمله اسکندر برای زندانی کردن تبعیدیان استفاده می‌شد اما به مرور به مدرسه‌ی بسیار مهمی تبدیل شد و تا هشت قرن افراد سرشناسی در آن به تحصیل و تدریس مشغول شدند.

از جمله دلایلی که باعث شد تا زندان اسکندر یزد شهرت جهانی پیدا کند، نوع معماری، شکوه و همچنین استوار ماندن این بنا در دل کویر است.

معماری به‌کار رفته در زندان اسکندر، از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار است که در عین سادگی و زیبایی، هنر دست استادکاران آن دوران را به نمایش می‌گذارد.

این اثر تاریخی بی نظیر، معماری مسحور کننده‌ای دارد اما نکته قابل توجه در ساخت این بنا این است که فقط و فقط از خشت خام استفاده شده و حتی خبری از کاشی‌کاری‌های تزیینی آنچنانی در آن هم نیست.

تقریبا در بیشتر بناهای تاریخی ایرانی و اسلامی گنبد به چشم می‌خورد؛ معماران و هنرمندان هم در ساخت و ایجاد نقش و نگار بر روی گنبدها حساسیت زیادی داشتند.

گنبد زندان اسکندر با ارتفاع نزدیک به ۱۸ متر در عین سادگی و زیبایی جلوه‌ای تماشایی به این بنا بخشیده است. البته گنبد زندان اسکندر مانند سایر قسمت‌های آن از خشت خام ساخته شده اما برخلاف ظاهر فعلی این گنبد که با نقوش طلایی و لاجوردی تزیین شده، در سال‌های ابتدایی کاملاً ساده بود و اثری از رنگ و کاشی بر روی گنبد وجود نداشت.

مانند تمام مساجد آن دوره، زندان اسکندر هم دارای شبستان بزرگی است. محراب موجود در این شبستان رواق‌های بزرگ و کوچک دارد که در جاهای مختلف زندان، هر کدام با معماری خاص طراحی و ایجاد شده‌اند.

از طرفی یزد یعنی شهر بادگیرهاست لذا در کنار اغلب ساختمانها شاهد این قسمت نیز هستیم. بادگیر در واقع حکم همان کولرهای امروزی را دارد و در مجموعه زندان اسکندر هم اتاقی به نام اتاق بادگیر وجود دارد که هوا را در ساختمان به جریان انداخته و باعث خنک شدن داخل ساختمان می‌شود.

یکی از جالب‌ترین قسمت‌های زندان اسکندر، وجود چاهی با عمق ۸.۲ متر در وسط حیاط عمارت است که در انتهای آن آب‌انبار و سردابی با عمق پنج متر برای فراهم کردن آب و استفاده ساکنین طراحی شده است.

نقطه نقطه‌ی این بنا، حکم موزه‌ای بی نظیر دارد ولی با این حال، مجموعه‌ای از سنگ لوحه و سنگ قبرهای قدیمی در این مجموعه نیز به چشم می‌خورد که جذابیت این مجموعه را دو چندان کرده است و می‌تواند تجربه‌ای بی نظیر برای همه بازدیدکنندگان باشد.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا