آمارهای بانک جهانی نشان می دهد، تعداد بانکهای ایرانی و شعب آنها با رشد خیره کننده ای افزایش یافته است.

به گزارش اعتدال، این افزایش به دلیل عدم بهره مندی متناسب و همگام از سیستم های الکترونیکی به کارآمدی درخور هزینه های صورت گرفته نیانجامیده است.

گرچه عدم استقبال مشتریان از این سیستم ها مزید بر این ناکارآمدی گردیده است. به گونه ای که با وجود افزایش تعداد شعب بانک ها در بسیاری از شعب بانکی شاهد ازدحام بیش از اندازه مردم هستیم. بسیاری از افراد عدم استفاده از سیستم های الکترونیکی را عدم اطمینان از سیستم بانکی کشور می دانند. به طوری که تمایل دارند مقدار زیادی از وقت خود را صرف فعالیت های بانکی نمایند، اما رسیدهای بانکی خود را به طور فیزیکی دریافت نمایند.

نکته ای که در گزارش بانک جهانی بدان اشاره گردیده، تعداد دستگاه های خودپرداز با توجه به جمعیت کشور است. طبق این گزارش تعداد دستگاه های خودپرداز به ازای هر 100 هزار نفر در ایران 46 دستگاه می باشد. طبق این گزارش کشورهای کانادا، پرتغال و روسیه به ترتیب با 204، 185 و 182 دستگاه به ازای 100 هزار نفر از وضعیت مناسبتری در این شاخص قرار دارند.

به وضوح مشخص است که تعداد دستگاه های خودپرداز در این کشورها حدود 4 تا 5 برابر ایران با توجه به جمعیت کشور است. نکته دیگر اینکه سیستم الکترونیکی، شبکه بین بانکی و تعداد زیادی از این دستگاه ها در ایران در مواقع بسیاری با مشکل مواجه و قادر به پاسخگویی و ارائه خدمات نیستند. این گونه مشکلات را می توان در اوائل هر ماه و بعد از پرداخت حقوق کارمندان و کارگران و به خصوص در مواقع واریز یارانه های نقدی خانوارها مشاهده نمود. از لحاظ تعداد دستگاه های خود پرداز کشورهایی همچون برونئی، باهاماس، نامیبیا و پالائو بالاتر از ایران قرار گرفته اند.

جالب اینکه تعداد شعب بانکی در مقایسه با کشورهای فوق نشان می دهد که ایران در تعداد شعب بانکی به با توجه به جمعیت کشور بالاتر از کانادا قرار دارد. طبق گزارش بانک جهانی تعداد شعب بانکی به ازای هر صد هزار نفر در پرتغال، روسیه، ایران و کانادا به ترتیب 61، 38، 27 و 24 شعبه می باشد. اما آمار دیگری که باید به آن دقت شود تعداد شعب بانکی با توجه به سپرده های بانکی است.

بر اساس آمارهای منتشره تعداد شعب بانکی به ازای یک میلیارد دلار سپرده در ایران 67 شعبه می باشد. در حالی که در کشورهای پرتغال و کانادا این شاخص به ترتیب 34 و 4 شعبه می باشد. این آمار نشان میدهد که تعداد شعب در ایران بسیار بیشتر از شاخص های جهانی بوده و سیستم بانکی در ایران فقط بر فعالیت و حضور فیزیکی مشتریان تمرکز کرده است.

سایر پارامترهای بانکداری الکترونیکی و غیرفیزیکی نیز از عدم تمرکز و کارایی سیستم بانکی ایران بر بانکداری الکترونیک حکایت می کند. طبق گزارش دیگری در بانک جهانی فقط 32 درصد از ایرانیان از خدمات الکترونیکی برای پرداخت های خود استفاده می کنند. در صورتی در کشورهای فنلاند، دانمارک، سوئد، کانادا و پرتغال به ترتیب 88، 85، 84، 69 و 48 درصد از پرداخت های بانکی افراد به صورت الکترونیکی صورت می پذیرد.

طبق گزارشات این بانک 58 درصد از مردم ایران از کارت اعتباری استفاده می کنند. در حالی که در کشورهای هلند، سوئد، نیوزیلند، کانادا و پرتغال درصد استفاده مردم از کارت های اعتباری به ترتیب برابر با 97، 95، 93، 87 و 68 درصد است.

مجموع این آمارها نشان گر این واقعیت است که نه تنها سیستم بانکی بر روی خدمات الکترونیکی ازجمله استفاده مناسب و کارا از دستگاه های خود پرداز تمرکز کافی نداشته اند. بلکه در جذب و تمایل افراد به سایر خدمات الکترونیکی در فعالیت های بانکی موفقیت چندانی نداشته است. و مشتریان بانک ها به دلیل اشتباهات، قطع بودن های مداوم در سیستم الکترونیکی و عدم اعتماد و آموزش هنوز نتوانسته با خدمات الکترونیکی بانکی رابطه برقرار کنند.

متاسفانه بانک ها نتوانستند خود را با فناوری های نوین تطبیق داده و از آن به خوبی استفاده کنند و هنوز سرویس های سنتی در بانک ها حاکم است. با این وجود سیستم بانکی کشور نیز به دلیل سودهای فراوان از طریق ورود به بازار ملک و زمین، توجه ویژه ای به افزایش تعداد شعب داشته و کمتر به بانکداری الکترونیکی اندیشیده است.