یزدفردا "محسن اختياري :خرانق و به تصحيح "خورانق" كه از مهمترين كانونهاي اوليه تجمع انساني در سرزمين يزد مي باشد يكي از قديمي ترين و باستاني ترين روستاهاي استان و حتي كشور است كه داراي آثار باستاني بي نظيري است كه هر بيننده اي را كه تاكنون از وجود آن بيخبر بوده است به شگفتي و هيجان مي آورد .
اين روستاي تا حدودي گمنام با جاذبه هاي ناب طبيعي و تاريخي و تنوع زيست محيطي و خصوصيات چشمگير معماري قلعه باستاني و كاروانسراي قديمي اش چنان منطقه ايست كه همگي متخصصاني را كه براي بررسي جنبه هاي مختلف كار به محل اعزام شده اند به نحوي شيفته خود كرده يا دست كم به تحسين و اعجاب وا داشته است .
در اين گزارش ضمن معرفي برخي از اين جاذبه هاي ناب ياد آور مي شود كه بدنبال اين تفكر كه از چند سال قبل در مركز مطالعات و همكاريهاي علمي بين المللي مطرح شد تا مكان مناسبي براي برگزاري همايش هاي علمي بين المللي تعيين شود تا در آن فرهيختگان علم و فناوري جهان گرد هم آيند و فارغ از ميل و مال زندگي شهري در كارگاهها و دوره هاي آموزشي تخصصي به مباحثات پژوهشي و مبادله دانسته هاي خود بپردازد از ميان چند بناي بالقوه مناسب در نقاط مختلف كشور قلعه بسيار قديمي خرانق كه در دودهه اخير به كلي متروك مانده بود و روبه ويراني مي رفت انتخاب شد .
قلعه زيباي خرانق ( خورانق )
قلعه خورانق با مساحتي در حدود 1/1هكتار يكي از عظيم ترين و كامل ترين و زيبا ترين قلعه هاي مسكوني روستايي استان يزد است .بافت ساختماني متراكم و معابر باريك و سرپوشيده و مصالح باز دارنده تبادل گرما و بطور كلي سازگاري و تناسب بناها با شرايط محيطي از ويژگيهاي مهم قلعه خورانق است كه عوامل آزار دهنده خاص اقليم منطقه را تاحدود زيادي تعديل مي كرده است .قلعه خورانق با حصار و برج و دروازه و حتي خندق از آن مجموعه هاي زيستگاهي است كه نشانه هاي مقاومت براي حفظ موجوديت و اصالت را با خود به اين زمان آورده است .
كاروانسراي كم نظير خرانق
در كتاب جامع مفيدي تاليف مستوفي بافقي آمده است كه رباط خورانق را حدود چهار هزار سال پيش شخصي به نام خور افروز ساخته است و يكي از قديمي ترين متون جغرافيايي يعني كتاب المسالك و الممالك در توصيف راهها ومنزلگاهها از خورانق به نام (( خزانه )) ياد كرده و قلعه و رباط و برج و باروي عظيم آنرا ثبت كرده است در هر حال خورانق چون در مسير حركت كاروانيان بوده اهميت كاروانسرايي داشته است .
بعضي روايات مي گويند كه حضرت ثامن الائمه ( ع ) در راه سفر از مدينه به مرو به سال 200 هجري در اين مكان منزل كرده اند وبه همين مناسبت است كه محل نزول ايشان به نام (( مشهدك )) معروف شده است .

مسجد جامع و منار جنبان
بناي مسجد مربوط به قرن دهم مي باشد كه در ضلع شمالي و خارج از مسجد مناره نسبتاً بلندو زيبايي تعبيه شده كه از نظر معماري و طرز بنا درخور توجه است آنچه باعث شهرت اين مناره شده جنبيدن آن است كه به وضوح مشاهده مي شود كه يكنفر از بالا ميتواند آنرا به حركت در آورد ناگفته نماند كه اگر اين مناره در يكي از شهرهاي بزرگ ايران قرار داشت امروز رقيبي بس بزرگ براي منار جنبان اصفهان بود .

از ديگر آثار بيشمار و ديدني خورانق مي توان موارد زير را نام برد :

- حسينيه خورانق - مسجد بيت المقدس - مسجد سر چشمه
- آسياب هاي آبي - حمام خورانق - آب انبار كهنه خورانق
- پل آبگذر - شتر گلو - سپرده ( زردو )
- غسالخانه قلعه - غسالخانه قديم روستا - گورستان قديم
- آرامگاه بابا خادم - خانقاه خورانق - قريه شمس آباد
- خرابه هاي گبرها و .....

آيا جاي افسوس نخواهد بود در حاليكه گردشگران از دور ترين نقاط دنيا با صرف وقت و هزينه هاي بسيار براي ديدن اين آثارديدني و منحصر بفرد مي آيند خود را از ديدن آن محروم كنيم؟


یزدفردا
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا