سید حسین جعفری تفتی:شوراهای شهر و روستا برای خدمت مردمی تر به مردم شهر و روستا تشکیل شده اند.

قبل از هر چیز باید بدانیم که طبیعتا راهیابی به شوراها چه در ایران و چه در دیگر کشورها جنبه سیاسی و اعمال نفوذ هم دارد، حتی شوراهای کوچک سه نفره در روستاها. هر چند ممکن است تعداد کاندیداهای بعضی از روستاها به سه نفر هم نرسد و نیاز به رایزنی باشد تا افراد بیشتری کاندیدا شوند.

لکن در کل، شوراهای شهر و روستا دارای محاسن و معایبی می باشند که هر یک می توانند به تنهایی یا چندتایی در هر شورایی وجود داشته باشند.

در این مقاله فقط تعدادی از محاسن و معایبی که ممکن است بصورت بالقوه وجود داشته باشد، به همراه توضیحات مختصری ذکر شده است. (در موارد ذیل نگاه خاصی به کلان شهرها وجود ندارد)

رأی دهندگان محترم اگر محاسن و معایب شوراها را بشناسند، می توانند در تشخیص کاندیداهای اصلح موفق تر باشند و ان شاء الله شوراهایی متخصص، پویا، متعهد و آگاه به وظایف و اختیارات تشکیل خواهد شد.

محاسن

شناخت منطقه

از آنجا که اعضای شورا اهل همان منطقه می باشند، شناخت مناسبی از حوزه انتخابیه خود دارند. و این شناخت می تواند آنها را در تصمیم گیری ها و اقدامات حمایتی محل، یاری کند.

مردمی شدن امور

اگر شهرداران بصورت مستقیم توسط دولت انتخاب می شدند ارتباط کمتری با مردم داشتند. و مرجع رسیدگی به مسائل و اختلافات مردم با شهرداری، دولت می شد که روند مشکل تری دارد. اما با وجود شوراها مردم می توانند مسائل خود را به اعضای شورا منتقل کنند. شوراها هم چون منتخب مردم هستند و بین آنان حضور دارند می توانند پیگیری راحت تر و بدون بروکراسی های زاید انجام دهند.

پیگیری بیشتر مسائل

شوراها چون باید پاسخگوی مردمی باشند که بین آنان در حال زندگی هستند پیگیری بیشتری نسبت به مسائل خواهند داشت، چرا که اگر نتیجه ای نگیرند مدام در معرض سؤالات مردم هستند.

پیگیری دلسوزانه تر مسائل

اهل هر منطقه ای نگاه دلسوزانه تری به محل خود دارد زیرا نسبت به آنجا تعصب خاصی دارد. از کمبودهای منطقه اش ناراحت می شود و از امکاناتش خوشحال. لذا برای آبادانی آن تلاش بهتری خواهد داشت.

حمایت از منطقه در رده های بالاتر

اعضای شورا به واسطه وظیفه حقوقی خود می توانند با مسئولین و شخصیت های رده های بالا ملاقات داشته و پیگیری مسائل منطقه خود را بصورت ویژه انجام دهند.

بین مردم و با مردم بودن

بالطبع اعضای شورا اهل منطقه خود و ساکن همان جا هستند. آنان بین مردم در حال زندگی هستند و هر امکاناتی برای مردم باشد برای آنان هم هست، هر چه هم کمبود باشد برای آنها نیز هست. بنابراین احساس همبستگی بیشتری بین آنان و مردم وجود دارد.

تصمیم گیری بر اساس مصلحت منطقه

اعضای شورا به واسطه شناخت و مردمی بودن، مصلحت منطقه را راحت تر تشخیص داده و در تصمیم گیری ها، پشتیبانیها و رایزنی ها مصلحت منطقه را بیش از دیگران تشخیص می دهند.

عدم وامداری به مسئولین رده بالاتر

از آنجا که شوراها را مسئولین بالاتر انتخاب نمی کنند، آن ها خود را وامدار مسئولین نمی دانند و همین احساس باعث می شود تا بلافاصله تصمیمات دیگران را بر چشم نگذاشته و پس از بررسی و تشخیصات مصلحت اندیشانه نظر خود را اعلام نمایند.

شناخت بیشتر مردم از مسائل منطقه

وقتی شوراها از بین مردم باشند، ارتباط زیادی نیز با هم دارند و بدینوسیله مسائل بالادست، راحت تر به اطلاع تعدادی از مردم می رسد. لذا مردم آگاهی بیشتری از مسائل محل زندگی خود و مناطق اطراف پیدا خواهند کرد.

انتقال راحت تر خواسته های مردم

گاهی مردم برای انتقال خواسته های خود به مسئولین رده های بالا با مشکل مواجه هستند. با وجود شوراها این امکان راحت می باشد و آنها می توانند منتقل کننده مسائل مردم باشند، هر چند آنان نیز گاهی نیاز به رابط پیدا می کنند.

معایب

البته برخی از معایب شمارش شده ذیل در شوراهای دیگر مثل مجلس شورای اسلامی هم مصداق دارد. لکن نگاه ما باز به همان شوراهای شهر و روستا (به جز کلان شهر ها) می باشد.

صرفا شهرت

برخی بخاطر شهرتشان رأی می آورند نه به خاطر تخصص و تجربه...، برخی هم کاندیدا می شوند تا مشهور شوند.

نام نیک نیاکان

بعضی ها رأی نام نیک نیاکان خود می گیرند در حالی که ممکن است بویی از نیکان خود نبرده باشند. سیادت برخی نیز گاهی برایشان رأی می شود.

معلمان

معلمان اصولا دارای نفوذ بیشتری بین مردم هستند چون معلم بسیاری از فرزندان مردم بوده اند. اینطور هم رای نوجوانان که احساسی تر هستند مال آنان می شود و هم رأی عامه مردم که از میان اقشار فرهیخته، معلمین را بیشتر می شناسند. و اینچنین ممکن است معلمانی وارد شوراها شوند که تخصص و تجربه ای در امور اجرایی و تصمیم گیری شهرها نداشته باشند یا اصلا دارای تفکر جمعی و شورایی نباشند.

قوم و قبیله

برخی از اقوام و قبیله ها بخاطر جمعیت زیادشان در منطقه نفراتی از میان خودشان را وارد شورا می کنند و هیچ کس توان مقابله با رأی آنان را نخواهد داشت و اینطور رقابتی وجود نخواهد داشت.

محله بازی

بعضی محلات نیز بخاطر بزرگی، همیشه پای ثابت شوراها هستند و احتمالا متخصصین بسیاری که اهل این محلات نیستند رأی نخواهند آورد.

سیاسی بازی

بسیاری از کاندیداها بخاطر بازی های سیاسی خود را وارد عرصه می کنند تا حزب و جناح آنان در شورا غالب باشد. و این طور فکر خدمت صادقانه کمتر مورد توجه خواهد بود.

خدمت به خود و خودی ها

بعضی ها هم بدین منظور کاندیدا می شوند تا برای خود و اطرافیان خود کاری کنند.

فاقد تخصص

بنا به دلایل بسیاری از جمله آنچه گفته شد در برخی از شوراها افرادی حضور خواهند داشت که هیچ تخصصی در امور مربوطه ندارند.

باندبازی در شورا

برخی قرابت های فکری همیشه باعث می شود تا در مورد بعضی تصمیمات در شوراها باندبازی شود. ولی گاهی آنقدر پیشرفت می کند که برای تمام تصمیم گیری ها این باندبازی ها تکرار خواهد شد. و آنان مصلحت باندشان را در آرای خود می بینند نه مصلحت منطقه ای که عضو شورای آن هستند.

ارتباط مستقیم با کارکنان شهرداری

اعضای شورای شهرها برای هر مسئله ای فقط اختیار دارند تا طی ضوابطی با شهردار ملاقت کنند و مسائل را بررسی کنند. اما گاهی آنان مستقیما با برخی کارمندان دیدار می کنند تا کسب اطلاعات کنند یا کار خاصی را از آنان بخواهند.

قانون گریزی

به خاطر آشنایی با قوانین و نفوذ بیشتر، ممکن است کسانی راه و چاه ها را بشناسند و گاهی بخواهند برای خود یا دیگران اسباب فرار از قانون را فراهم کنند.

تحلیل رفتن توان شهرداران

در بسیاری از موارد، توان شهرداران و مجموعه همکاران وی بخاطر پاسخگویی زیاده از حد به شوراها بخاطر ریزترین مسائل و حاشیه زدایی، نصف می شود و آنان بجای آن که به امور مختلف شهر بپردازند دنبال برائت خود از حواشی هستند.

فشار بر روی شهردار

در برخی موارد اعضای شورا دیدگاههای شخصی خود را به شهرداری تحمیل می کنند در حالی که خواسته آنان غیر ضرور و غیرکارشناسی است و بر روی شهردار فشار آورده می شود تا انجام شود.

حاشیه سازی

گاهی، تعدادی از اهالی بخاطر غرائض خود برای شوراها و شهرداری ها حاشیه سازی می کنند تا به اهداف خود دست یابند.

عدم آگاهی از قوانین

هر چند قوانین همیشه در دسترس هستند اما احتمال دارد تعدادی از اعضای شورا بخاطر ندانستن قوانین آرایی بدهند یا خواسته هایی داشته باشند که غیرقانونی است و حتی ناقض برخی قوانین صریح باشد.

شورای شهرداری نه شورای شهر

شوراها اصولا روی شهرداری نظارت دارند و در مابقی امور شهر، دخالتی ندارند یعنی ابزاری برای اعمال نظر در سایر مسائل شهر ندارند و در این امور تصمیم گیرنده نیستند. در صورتی که طرحی به تصویب برسد و سایر ادارات خدمات شهری مثل آب و برق و نظایر آن تحت اختیار شهرداری ها قرار بگیرند شاید بتوان گفت: شورای شهر.

راهکار:

چشم باز مردم

برای رأی دادن باید با چشم باز رأی دهیم و کاندیداهای اصلح را انتخاب کنیم. نه کسی که نسبت فامیلی دارد، یا هم محله ای است، یا معلم مان بوده یا در یک جناح سیاسی قرار داریم...

برای رأی دادن همیشه باید از اصلح بودن کاندیداهای مورد نظر مطمئن باشیم. سوابق کاری را بررسی کنیم، میزان علاقه فرد به خدمت را تا حدی بفهمیم، تخصص و تعهد افراد را نیز بررسی کنیم.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا