سرو چهارهزار و پانصد ساله ابركوه یکی ازبزرگترين درختان ديرزيست دنياست که داراي تنه اي با قطر5 /4 متر، محيط ساقه 18 متر و ارتفاع 25 متر همواره پذيراي هزاران نفر گردشگر داخلي و خارجي مي باشد.

«سرو چهار هزار و پانصد ساله »، «مسن ترین موجود زنده ایران»، «دومین درخت کهنسال و ارگانیسم زنده جهان»، «سومین اثر طبیعی ایران ثبت شده در فهرست میراث ملی»،« اولین موجود زنده طبیعی ثبت شده در فهرست آثار طبیعی کشور»، تنها چند عنوان مهم سرو کهنسال ابرکوه است.

سرو ابرکوه یا سرو ابرقو، که با نام «پارسیک» شناخته می شود، در قسمت جنوب غربی شهر ابرکوه واقع شده و شهرت و اهمیت تاریخی به این شهر داده است. این درخت چهارهزار و پانصد ساله، بعد از قله «دماوند» در تهران، و چشمه های آبسورت در مازندران، سومین اثر طبیعی ایران است که در فهرست میراث ملی طبیعی به ثبت رسیده است و نکته قابل توجه این است که این درخت یک موجود زنده است و می توان آن را اولین موجود زنده طبیعی ثبت شده در فهرست آثار طبیعی کشور خواند.

در اوایل سال 2010 میلادی، روزنامه چاینادیلی در گزارشی ویژه، نام ده درخت کهنسال دنیا را اعلام کرد که در میان آنها، «سرو ابرکوه» با بیش از چهار هزار و پانصد سال قدمت در استان یزد و شهرستان ابرکوه، در رده دوم این لیست به چشم می خورد و به عنوان دومین اورگانیسم زنده روی زمین معرفی شد.

«مسوسلاه» در کوهستان‌های کالیفرنیای آمریکا، با سنی معادل چهار هزار و هشتصد سال کهنسال ترین میراث طبیعی دنیا قرار گرفته است. درختی به نام « آلرک»در پارک ملی شیلی با سه هزار و ششصد سال عمر در ردیف سوم و درخت سروی به نام «سناتور» با سه هزار و چهارصد سال عمر در پارک ملی فلوریدا، در رده چهارم قرار دارند.
چند سال پیش هم دانشمندان کشور ژاپن و روسیه پس از بازدید از «سرو ابرکوه» عمر آن را تا هشت هزار سال تخمین زدند اما الکساندر روف، دانشمند روسی عمر این درخت را بین چهار هزار تا چهار هزار و پانصد سال برآورد کرده است.
گفتنی است مارکوپولو در خاطرات سفرش به ایران می نویسد: «یکی از چند سروی که در ایران دیده ام سرو خوش بالای ابرکوه است که همچون آبشاری سبز از آسمان بر روی زمین تنیده ابرکوه فرو می آید و از هر طرف که وارد ابرکوه شوی سرو کهنسال و پرطراوت مانند چراغ دریایی سبزی ما را به بندر دریای کویر و خورشید تابان فرا میخواند.
حمدا... مستوفی هم در کتاب «نزهت القلوب» که در سال 740 هجری قمری تالیف شده است، درباره این سرو آورده است: «آنجا سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد. چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آنها بلندتر و بزرگتراست»

کاشت توسط زرتشت

در اسطوره‌های ایرانی «سرو ابرکوه» را با عنوان «درخت زرتشت» یاد کرده اند و کاشت این سرو را به حضرت زرتشت نسبت می دهند و معتقدند که زرتشت، وقتی در اسفندماه به ابرکوه رسید، بذر سرو را در این دشت کاشت و به مردم این شهر نوید داد که درختی ماندگار در شهرشان خواهند داشت که تاریخ پادشاهان را از سر می گذراند و در کتب چنین آمده است.«زرتشت ، چون موسم اسپند به ابرکو رسید، با دست خود بذر سرو بر این دشت فشاند و بر مردمان نوید داد که درختی در آن میان بماند تا ببیند درفش فرزندش بهرام، پادشاه صبح دم رستاخیز را».

کاشت توسط پسر نوح

برخی دیگرازمورخان معتقدند نهال این درخت را «یافث» ، «پسر نوح نبی» پس از طوفان معروف، در محل فعلی غرس نموده است. یافِث در عهد عتیق به عنوان یکی از پسران نوح نامیده شده است. در میان مردم او به عنوان جوان‌ترین پسر نوح معروف گشته ولی برخی متون او را پسر ارشد نوح می‌دانند. او و همسرش از جمله کسانی بودند که سوار کشتی نوح شده ونجات یافتند.

سرو ابرکوه، نماد ایرانیان

نماد سرو به عنوان یکی از نمادهای مهم در ایران باستان شناخته می شود در نگاره ها و آثار باستانی مانند حجاری های دوره هخامنشی در تخت جمشید، نماد درخت و به طور خاص، سرو آورده شده است.در فرهنگ ایرانیان قدیم آمده است : سرو به دلیل آن که درختی همیشه سبز است، همواره در ایران اهمیت خاصی داشته است و سرو کهنسال ابرقو نیز که آن را سرو زرتشت می نامند، نمادی از همین امر به شمار می رود.
در پارچه بافی ها هم به گونه ای گیاه ، درخت و همان سرو خمیده که بعدها در فرهنگ ایرانی ترمه نامیده شده، دیده می شود. سرو ابرقو در دیگر هنرهای ایرانی نیز به چشم می خورد. مینیاتور بهترین مجال برای شناسایی این درخت کهنسال است که به شکلی منحصر به فرد در آثار هنرمندان این مرز و بوم جلوه کرده است. سرو ابرقو، این نگین سبز کویر ایرانیان در تمامی جهان به عنوان نمادی از زندگی و زیبایی، معرفی شده است.

شایان ذکر است این اثر ارزشمند در تعطیلات نوروز 1394، بالغ بر 13700 نفر از آن بازدید کرده اند که بیشترین بازدید کننده در شهرستان ابرکوه را به خود اختصاص داده است.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا