سفرنامه ابرکوه فردائیان(6)

:وضعیت اقتصادی (کشاورزی،صنعت،معدن،گردشگری) چگونه است؟

یزدفردا "ابرکوه شهری پرآوازه با تاریخی باور نکردنی، که چه باور کنیم و چه نکنیم موجودی زنده براین تاریخ گواهی می دهد ،البته این گواهی از 4000 تا 8000 سال ترجمه شده که هرکدام را درست بدانیم بیش از همه دنیا تاریخ در دل ابرکوه زنده بوده و تمدن های بزرگی این قسمت از زمین را برای سکونت خود انتخاب کرده و در آن زیسته اند .
امروز مهمان مردمان سختکوش ابرکوه بودیم تا ببینیم هر آنچه که تا کنون تنها در تصاویر دیده ایم و ثبت کنیم وضعیت موجود شهرستان ابرکوه را در 20 آبانماه 89 هجری شمسی را :

در ابتدا ابرکوه را بهتر بشناسیم :

در قسمت اول به این سئوال پاسخ دادیم : ابرکوه در کجای ایران است و چند بخش و دهستان دارد ؟
◄ در قسمت دوم "به این سئوال پاسخ دادیم :ویژگی آب وهوا ئی و ژئومور فولوژي آن چگونه است؟
در قسمت سوم :به این سئوالات  پاسخ داده شد:وضعیت منابع آب،سيل، طوفان، خشكسالي پوشش گياهي و منابع طبيعي حيات وحش آن چگونه است؟
در قسمت چهارم به این سئوالات پاسخ داده شد ◄جمعيت،ساختار سني وجنسي،سواد،نرخ فعاليت در ابرکوه چقدر است؟
در قسمت پنجم به این سئوالات پاسخ داده شد :وضعیت فرهنگ و آموزش عالی چگونه است؟


اما


ويژگي هاي اقتصادي شهرستان ابرکوه

اگر چه به اعتقاد بسياري از افراد كشاورزي مي‌تواند محور توسعه باشد ولي بدون ترديد مي‌تواند و بايد آغاز بر فرايند توسعه قلمداد شود و سرريزهاي انساني و مالي بخش كشاورزي مي‌تواند محرك توسعه در ساير بخش‌ها بشمار مي‌رود، از سوي ديگر مي‌توان نقش بخش كشاورزي در جريان توسعه اقتصادي كشورها را بشرح زير دسته‌بندي نمود.

د) تأمين ازر از طريق صادرات مازاد توليد جهت واردات كالاهاي سرمايه‌اي موردنياز و ارتقاء رفاه نسبي اجتماعي و اقتصادي در جوامع روستايي و گسترش بازار تقاضا براي محصولات صنعتي

توليد مطلوب‌ترين و زودرس‌ترين زردآلوي كشور(در دهستان فراغه كه اين امر در افزايش درآمد كشاورزان نقش بسزايي داشته است.)

- وجود قطب كشاورزي استان در اين شهرستان و عجين بودن كشاورزي و دامداري از گذشته دور در اين شهرستان و تجربه‌ي ديرينه كشاورزان در اين فعاليت اقتصادي

- امكان ايجاد مجتمع‌‌هاي دامداري سنتي و ساماندهي دام‌هاي خانگي در آنها اعم از شهر و روستا

- پتانسيل توليد علوفه و خوراك دام (باقيمانده اراضي مزروعي پس ازبرداشت، ذرت علوفه‌اي، يونجه، ذرت دانه‌اي و …)

- وجود مراتع زمستانه جهت تعليف طبيعي دام كه‌هم اكنون تعداد دام وابسته به مراتع 56 هزار واحد دامي بوده و 140 بهره‌بردار از اين بخش امرار معاش مي‌كنند و ضروري است كه طرح تعادل دام و مرتع مورد توجه قرار گيرد.

- توسعه بازار مصرف شير در سال‌هاي اخير و راه‌اندازي صنايع وابسته به آن و فراهم شدن زمينه مناسب جهت جمع‌آوري شير توليدي دامداران

آغاز توسعه صنعت در اين شهرستان بین سال های 1370 و 1372 يعني شروع ايجاد ناحيه صنعتي ابركوه بر می گردد. چنان چه بخواهیم دقیقتر به روند تحولات صنعتی شهرستان بنگریم در سال 1364 ، صنعتی به مفهوم امروز و کارخانة صنعتی در ابرکوه وجود نداشته و تنها چند کوره آجر پزی، سه کوره آهک پزی و یک کوره گچ‌پزی و یک کارگاه سنگ بری (در غرب شهر) فعال بوده اند، در عمل تا سال 1376 واحد های صنعتی شهرستان به چند سنگبری یک واحد ریسندگی و بافندگی و یک کارگاه کوچک منحصرشده، از سال 1376 تا سال 1381 روند توسعه صنعت، نسبت به دوره‌های زمانی گذشته تغییر محسوسی می نماید به خصوص این که بنیان ناحیه صنعتی که در سال 1369 گذاشته شد و در سال 1375 و 1376 آماده سازی آن انجام پذیرفت در این روند نقش مهمی را داشته دهد تعداد 43 واحد طی سال های 76 – 81 شروع به احداث و ساخت می‌نمایند. اما متأسفانه بدلايل گوناگونی از قبیل مشکلات بانکی مشکلات تأمین مواد اولیه، مسائل و گرفتاری های اداری، عدم حسن نیت احداث کنندگان، عدم توجه و بهاي لازم از سوی دستگاه‌های متولی، عدم وجود سیاست‌ها و حمایت‌های لازم از سوی مقامات بالادست و... همگی سبب گردید تعداد اندکی از این واحدها به بهره‌برداری برسد و یا اینکه ادامه فعالیت دهند این واحدها عبارتند از نوشابه یزدنوش، خوراک دام، کفش گلپا، بافندگی پارچه فارس باف، لبنیات اعلا،.

اظهار نظر و ارائه اطلاعات و آمار صحیح در زمینه صنایع دستی شهرستان ابرکوه نیاز به انجام پروژهای تحقیقاتی در این زمینه دارد که مستلزم عنایت و همکاری نهادهای ذیربط می باشد. ولی طبق بررسی اولیه ای که توسط صورت گرفته است صنایع دستی زیر در این شهرستان فعالیت دارند.

تا سال 1372 در واقع تعداد معادن بسيار اندك و در حد يك يا دو واحد و طبعاً اشتغالزايي آن نيز در حد صفر يا نزديك به صفر بوده و از سال 1372 به بعد است كه تغييرات و جهش چشمگيري در بخش معدن شروع به رخ داده است از سال 1376 به بعد تقريباً با يك رشد چند درصدي تعداد معادن تغييرات چندي را داشته و نهايتاً در سال 1384 به حدود 26 معدن رسيده است

بدليل انجام نشدن فعاليتهاي مطالعاتي، اكتشافي و پي جويي و زمين‌شناسي، واقعاً نمي‌توان روي استعدادهاي معدني شهرستان اظهار نظر دقيق و علمي به انجام رساند اما براساس آنچه كه موجود است و بطور تجربي بدست آمده در زمينه خاكهاي معدني و صنعتي مانند معادن فلدسپات، خاكهاي نسوز پتانسيل وجود داشته و امكان فعاليت در اين زمينه‌ها وجود دارد، همچنين در زمينه‌ سنگهاي معدني بخصوص گرانيت اين قابليت وجود دارد كه با استفاده از ماشين‌آلات جديد و تكنولوژيهاي پيشرفته بتوان از اين معادن بهره‌‌برداري نمود كه بيشتر در جنوب غربي ابركوه و در مجاورت با استان فارس در منطقه اسفندآباد و در امتداد جاده مواصلاتي به مروست واقع شده‌اند همچنين در زمينه استخراج مواد معدني چون پتاسيم، منيزيم، از طريق شورآبه‌ها و لايه‌هاي نمكي در كفه نمك ابركوه پتانسيل خوبي به چشم مي‌خورد. از جمله موارد ديگر كه پتانسيل ‌قوي در آن وجود دارد وجود توده‌هاي عظيم مارن در شمال شرق ابركوه است كه به دليل حجم و گستردگي بسيار وسيع از ذخاير آينده محسوب مي‌گردند.

بزرگترين حجم بازرگاني ابركوه در حال حاضر به تجارت محصولات كشاورزي اختصاص يافته است كه در سه گروه محصولات زراعي، باغي و دامي قابل تقسيم‌بندي هستند.

در گروه محصولات باغي، صادرات انار، زردآلو و پسته بيشترين حجم صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. زردآلوي ابركوه به دليل زودرس بودن و مرغوبيت خاص از بازار بسيار مناسبي در تهران، اصفهان و شيراز برخودار است. پسته توليدي نيز عموماً توسط تجار و توليدكنندگان بزرگ رفسنجاني خريداري گرديده و پس از عمليات فرآوري در بازارهاي داخلي و بين‌المللي عرضه مي‌گردد. محصول انار توليدي نيز كه در سال‌هاي اخير شاهد رونق نسبي بوده است، غالباً توسط تجار محلي در بازارهاي شيراز و اصفهان عرصه مي‌گردد.

در باب تجارت محصولات دامي در سال هاي اخير با افتتاح دو واحد بزرگ فرآوري شير و توليد انواع محصولات لبني، شاهد جهش چشمگيري بوده‌ايم. امروز محصولات مرغوب لبني ابركوه به 12 استان كشور صادر مي‌شود و با اخذ مجوزهاي و استانداردهاي لازم، قابليت صدور بين‌المللي نيز خواهند يافت. ظرفيت‌هاي ايجاد شده در اين بخش كه مبتني بر استعدادهاي منطقه بوده است، امروزه ابركوه را به عنوان قطب توليد و تجارت محصولات لبني در سطح استان مطرح ساخته و مي‌تواند اميدبخش توسعه بيش از پيش اين بخش به عنوان قطب توسعه اقتصادي شهرستان مي باشد

از ديگر صادرات عمده ابركوه مرغ زنده مي‌باشد. متأسفانه به علت عدم وجود امكانات لازم براي كشتار و نگهداري ماكيان توليد شده در منطقه، توليدات ابركوه عمدتاً به صورت زنده توسط مؤسساتي در شيراز و … خريداري مي‌شوند.

علاوه بر‌آنچه ذكر شد محصولاتي چون طالبي، بادمجان و پياز ابركوه (كه از مرغوبيتي خاص برخودار هستند) تنباكو، نبات و رختخواب‌هاي دست‌دوز (كه از جمله صنايع‌دستي قديمي و پر رونق منطقه محسوب مي‌شود)، ديگر اقلام صادراتي از ابركوه را تشكيل مي‌دهند.

مسائلي چون عدم نگاه مستقل به بخش بازرگاني از سوي سياست‌گزاران و مديران محلي، انجام نگرفتن پروژه‌هاي مطالعاتي و برنامه‌ريزي كارشناسانه در اين حوزه، عدم فعاليت نهادها و مؤسسات تخصصي و مدرن و نيز ضعف مفرط تشكل‌هاي صنفي و اتحاديه‌هاي توليدي و كشاورزي باز مي‌گردد.

تنوع جاذبه‌ها و موقعيت ميان منطقه‌اي شهرستان ابركوه دو پتانسيل بسيار مهم در توسعه توريسم در اين شهرستان به شمار مي‌روند.ديگر امكانات و قابليت هاي توسعه بخش عبارتند از:

- يكي از ويژگي هاي مهم جاذبه‌هاي توريستي تأثيرپذيري آنها از ويژگي‌هاي محيطي است و جاذبه‌هاي توريستي شهرستان ابركوه از اين نظر مي‌تواند به عنوان بهترين الگوي متأثر از شرايط خاص كويري از يك سو و ايدئولوژي اسلامي از سوي ديگر مطرح و معرفي گردد. و علاوه بر آن قدمت و سلامت ابنيه موجود از ديگر ويژگي هاي بارز آنهاست.

- موقعيت ميان منطقه‌اي شهرستان ابركوه و واقع شدن بين قطب هاي مهم توريستي كشور و امكان جذب توريست از طريق آنها.

- نظر به اينكه بيشترين توريست داخل شده به كشور از نوع توريست فرهنگي مي‌باشند، تنوع جاذبه‌هاي فرهنگي – تاريخي شهرستان بهترين پتانسيل جذب توريست مي‌باشد.

- كم نظير بودن بسياري از جاذبه‌هاي موجود در شهرستان اعم از طبيعي و مصنوعي مانند سرو كهن‌سال، بادگير دواشكوب، خندق و غيره

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا